طبق تصمیم جدید سازمان بورس و اوراق بهادار، دامنه نوسان در تابلوی اول بورس و فرابورس، یک درصد به صورت متقارن افزایش خواهد یافت. خبرها حاکی از این است که در پی درخواست‌های فعالان بازار سرمایه، هیات مدیره سازمان موضوع افزایش دامنه نوسان را بررسی کرده و تصمیم به افزایش آن گرفته است. افزایش دامنه نوسان از روز دوشنبه ۱۴۰۱/۰۱/۲۹ اعمال می‌شود. در مرحله اول، دامنه نوسان به صورت متقارن یک درصد افزایش می‌یابد و معاملات در تابلوی اول بورس و فرابورس با دامنه نوسان شش درصد انجام خواهد شد.
دامنه نوسان چیست؟
بورس بازاری است که خرید و فروش‌ها در آن به صورت شفاف صورت میگیرد، قیمت‌ها تحت تاثیر عرضه و تقاضا تغییر می‌کنند و قیمت‌گذاری دستوری وجود ندارد. چنین بازاری، هر چند که به سامان دادن معاملات سهام مختلف کمک می‌کند، ممکن است دچار نوسان‌ها و موج‌هایی شود که قیمت‌ها را بیش از حد افزایش یا کاهش می‌دهند. این تلاطم‌ها در نهایت هم سرمایه‌گذاران را متضرر می‌کند و هم به زیان شرکت‌ها است.
در بازارهای مختلف جهان، ابزارهایی برای کنترل نوسانات بازار وجود دارد و یکی از آن‌ها دامنه نوسان است؛ دامنه نوسان یعنی محدوده مجاز افزایش یا کاهش قیمت سهام در یک روز.
برای مشاهده دامنه نوسان سهام در بازار بورس ایران، می‌توانید از سایت TSETMC.COM مطابق عکس زیر اقدام کنید:
دامنه نوسان فعلی بورس ایران، پنج درصد است. یعنی سهام یک شرکت در یک روز معاملاتی نمی‌تواند نسبت به قیمت پایانی روز قبل بیشتر از پنج درصد افزایش یا کاهش یابد. فرض کنید قیمت سهام یک شرکت در حال حاضر ۳۰۰۰ ریال است. با اعمال دامنه نوسان پنج درصدی، قیمت این سهم در یک روز معاملاتی می‌تواند حداکثر ۳۱۵۰ و حداقل ۲۸۵۰ ریال باشد (البته به جز روزهای خاص مثل روز پس از برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه).
به این ترتیب، قیمت هیچ سهمی نمی‌تواند بی‌رویه کاهش یا افزایش یابد. اعمال دامنه نوسان در بازار سرمایه موافقان و مخالفانی دارد و هر یک دلایل خاص خود را دارند. موافقان معتقدند این قانون از دارایی سرمایه‌گذاران در برابر تلاطم بازار حفاظت می‌کند و مانع از ایجاد بحران‌های مالی می‌شود. مخالفان می‌گویند دامنه نوسان به نوعی دخالت در معاملات است و موجب تاخیر در کشف قیمت می‌شود.
افزایش دامنه نوسان چگونه انجام می‌شود؟
ابتدا متن خبر را با هم بررسی کنیم. طبق گفته سید مهدی پارچینی مدیر نظارت بر بورس‌ها:
«یکی از خواسته‌های فعالین محترم بازار در طی ماه‌های اخیر افزایش دامنه نوسان قیمت بود. بر همین اساس سازمان بورس در طی ماه‌های گذشته اقدام به بررسی آن نمود. در نهایت پیشنهاد افزایش تدریجی دامنه نوسان به هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار ارسال گردید.
هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار در طی جلسه روز جاری در جهت افزایش کارایی و افزایش نقدشوندگی بازار سرمایه، افزایش یک درصدی دامنه نوسان به صورت متقارن در بازار اول شرکت بورس اوراق بهادار تهران و شرکت فرابورس ایران از تاریخ ۲۹ فروردین ۱۴۰۱ را مقرر نمود.
لذا پس از اطلاع‌رسانی موضوع توسط شرکت بورس اوراق بهادار تهران در راستای اجرای ماده ۲۳ دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات بورس و شرکت فرابورس ایران در اجرای ماده ۱۴ دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات در فرابورس و انجام تنظیمات لازم در سامانه‌های معاملاتی، این مهم در روز دوشنبه هفته آینده عملیاتی خواهد شد.»
سوالی که برای بسیاری از فعالان بازار سرمایه مطرح شده این است که دامنه نوسان شش درصدی تا چه زمانی ادامه خواهد داشت و افزایش تدریجی دامنه نوسان به چه ترتیبی انجام خواهد شد؟ پارچینی برای پاسخ به این ابهامات خاطرنشان کرد:
«بعد از بررسی‌های انجام‌شده در خصوص شرایط ایجادشده تصمیم‌گیری‌ها برای تغییر دوباره دامنه نوسان اتخاذ می‌شود.
زمان تغییر دوباره دامنه نوسان مشخص نیست و ممکن است این اقدام دوباره برای سه ماه یا شش ماه آینده اجرایی شود و تغییر دوباره دامنه نوسان در برنامه هیات مدیره سازمان بورس قرار دارد.»
بر اساس این توضیحات، مشخص است که مسئولان سازمان بورس قصد دارند واکنش بازار را پس از افزایش یک درصدی دامنه نوسان بررسی کنند و برنامه افزایش تدریجی را بر همین اساس پیش ببرند.
اما افزایش دامنه نوسان چه تاثیری خواهد داشت؟ نظر کارشناسان در این زمینه چیست؟
افزایش دامنه نوسان چه تاثیری بر بازار بورس دارد؟
با توجه به تعریف دامنه نوسان، می‌توانیم آن را یک قانون محدودکننده بدانیم. در بازارهای بزرگ و حرفه‌ای دنیا دامنه نوسان اعمال نمی‌شود. در واقع زمانی که عمق بازار و تعداد بازارگردان‌ها زیاد باشد، نیازی به دامنه نوسان نیست.
چنان که می‌دانید در حال حاضر بورس ایران چنین شرایطی ندارد و ناچار است برای مدیریت تلاطم‌ها، از دامنه نوسان استفاده کند. بنابراین صحبتی از حذف دامنه نوسان نیست و افزایش این دامنه نیز به صورت تدریجی انجام خواهد شد.
در سال ۱۴۰۰ سازمان بورس تصمیم گرفت برای جلوگیری از ریزش بازار، دامنه نوسان پنج درصدی را اعمال کند. در نتیجه این تصمیم، شاهد روزهای فرسایشی قفل بودن سهم‌ها و کاهش نقدشونگی آن‌ها بودیم. این شرایط اعتراض کارشناسان بازار سرمایه را به دنبال داشت. حالا به نظر می‌رسد سازمان بورس نیز با کارشناسان بازار هم‌نظر شده است که این محدودیت پنج درصدی مسئله‌ساز است و در نهایت نمی‌تواند کمک چندانی در راستای بهبود وضعیت بازار باشد.
کارشناسان نظر مثبتی نسبت به تغییرات دامنه نوسان دارند. افزایش یک درصدی دامنه البته نمی‌تواند تاثیر چشم‌گیری داشته باشد اما از آن جا که بحث افزایش تدریجی مطرح است، احتمال می‌رود که دامنه نوسان بازار قدم به قدم به یک حد معقول‌تر نزدیک شود.
معمولا نهادهای سیاست‌گذار ایران در برابر تغییرات تا حدودی مقاومت دارند اما اگر افزایش دامنه نوسان گام به گام و مدیریت شده صورت گیرد، می‌تواند اتفاق‌های خوبی را در بازار سرمایه رقم بزند و شاید در نهایت به حذف حجم مبنا نیز منجر شود.
لیست نمادهایی که در این مرحله دچار تغییر دامنه نوسان می‌شوند را در جدول زیر می‌توانید مشاهده کنید:
در نظر داشته باشید که تغییرات فعلی اندک است اما به صورت کلی، افزایش دامنه نوسان ریسک بازار را برای سرمایه‌گذاران حقیقی افزایش خواهد داد.
با توجه به وضعیت فعلی بازار، دامنه نوسان را نمی‌توان به یک باره افزایش داد یا حذف کرد. تغییرات باید به صورت تدریجی و همزمان با بهبود زیرساخت‌ها انجام شود.
در بازار بورس ایران هنوز رفتارهای هیجانی بسیاری وجود دارد و با افزایش دامنه نوسان، لزوم استفاده از خدمات مدیریت دارایی و مشاوره سرمایه‌گذاری بیشتر از قبل به چشم می‌آید. بهتر است افراد غیر حرفه‌ای، از روش‌های غیر مستقیم (صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سبدگردانی اختصاصی) برای فعالیت در بورس استفاده کنند.
سخن آخر
طبق اعلام سازمان بورس، دامنه نوسان در تابلوی اول بورس و فرابورس از ۲۹ فروردین ۱۴۰۱ افزایش می‌یابد و به عدد شش درصد می‌رسد. هنوز معلوم نیست دامنه نوسان شش درصدی چقدر ادامه خواهد داشت و مرحله بعدی افزایش دامنه چه زمانی خواهد بود. کارشناسان معتقدند افزایش تدریجی دامنه نوسان در نهایت به نفع بازار خواهد بود.
برداشتن دامنه نوسان باید همراه با دو طرفه شدن بازار باشد در غیر این صورت برای حقوقی‌های بزرگ و سرمایه داران خیلی به صرفه هست و پولدارتر و می‌شوند.
با عرض سلام و ادب، با بازتر شدن دامنه ی نوسان، نیاز به درک بهتر از بازار بیشتر حس می شود. امیدوارم همراه با بازار حرفه ای، معامله گران حرفه ای داشته باشیم. به شخصه اوضاع را بسیار بهتر از سال های قبل می بینم.
ممنون از کارگزاری محترم به خاطر سرویس ممتد وبدون قطعیشان، کافی است جویا شویم تا ببینیم بعضی مواقع دوستان چه آزاری از سامانه های دیگر می بینند.
خدا قوت، به امید بهروزی همه ی ایرانیان عزیز.
سلام علیکم
به نظر این حقیر محدودیت دامنه نوسان فقط به نفع بازارگردان ها و کارگزاران کلان بازار می باشد و قطعا به نفع سرمایه گذاران خرد نیست. موضوعی که دقیقا بازارگرمی ها و کارگزاران کلان بازار با شانتاژ خبری قصد وارونه جلوه دادن آنرا دارند.
در صورتیکه دامنه نوسان وجود نداشته باشد، قدرت تصمیم سازی در بازار از بازارگردان های کلان سلب و اتفاقا در اختیار سرمایه گذاران خرد قرار خواهد گرفت.
در حال حاضر بازارگردان های کلان با اطمینان از وجود ترمزی به نام دامنه نوسان در بازار تلاطم ایجاد و با تکیه بر هیجان وارده به سرمایه گزاران خرد سود می برند. ولی اگر دامنه نوسان وجود نداشته باشد، در صورت بروز تلاطم کنترل بازار منوط به تصمیم سرمایه گذاران خرد خواهد بود.
من الله التوفیق و علیه تکلان
اگر از نظر فنی و با دید فلسفی و عمیق به این قضیه بنگریم، افزایش دامنه بازار حتی تا صد درصد ، تغییری در سرعت نقد شوندگی و عدم سفته بازی نخواهد داشت.سفته بازی و ایجاد صف خرید و فروش زمانی شکل میگیرد که دامنه نوسان همان روز مشخص باشد حال چه این دامنه یک درصد باشد چه صد درصد.تنها راهکار رفع سفته بازی و صف خرید و فروش حذف دامنه است.به این صورت در صورت ایجاد صف فروش، به علت تمایل فروشندگان حتما یکی از اعضای صف فروش قیمت را پایینتر می آورند و به هر حال صف فروش منحل میگردد. در مورد صف خرید هم همین ادله حکفرماست.
سفته بازی و مشکلات صف خرید و فروش در کل بخاطر کم و زیاد بودن دامنه نیست بلکه صرفا بخاطر وجود دامنه است چون دامنه به منزله پوشش ریسک است و بازاری که ریسکش مشخص باشد همیشه مورد حجوم سفته باران قرار خواهد گرفت و همچنین به علت ریسک مشخص قیمت های خرید و فروش در بازه ای مشخص قرار میگیرند که باعث قفل شدن بازار خواهد شد.
با سپاس
با عرض سلام.خسته نباشید وبه امید اینکه یه سیکنال خرید بهم بدید تشکر فراوان
سلام دوست عزیز، امکان معرفی سهم و ارائه‌ی سیگنال از این درگاه وجود ندارد. شما می‌توانید از طریق سایت همفکران (https://hamfekran.com/)، اقدام به دریافت سیگنال نمایید.