در این مطلب قصد داریم درباره نحوه آربیتراژ صندوق طلا در بازار آتی و نکاتی که معامله‌گران هنگام آربیتراژ در این بازار باید در نظر داشته باشند، صحبت کنیم.
شناسایی فرصت آربیتراژ صندوق طلا در بازار آتی
آربیتراژگران یکی از انواع فعالان بازار آتی به شمار می‌روند که با رصد بازار نقدی و آتی به دنبال شناسایی فرصت آربیتراژ و کسب سود از این استراتژی هستند. در واقع این دسته از معامله‌گران قیمت هر واحد صندوق طلای لوتوس را با قیمت قراردادهای آتی صندوق طلای لوتوس مقایسه می‌کنند. آربیتراژ صندوق طلا در بازار آتی در مراحل زیر انجام می‌شود:
۱. رصد بازار نقدی و آتی
آربیتراژگران همواره قیمت‌ها در بازار نقدی و بازار آتی را تحت نظر دارند. آن‌ها در صورت وجود اختلاف قیمت قابل توجه بین هر واحد صندوق طلای لوتوس در بازار نقدی و قرارداد آتی صندوق طلای لوتوس، اقدام به ارزشگذاری قرارداد آتی می‌کنند.
۲. ارزشگذاری قرارداد آتی
آربیتراژگران با مشاهده هر اختلاف قیمتی اقدام به آربیتراژ نمی‌کنند و ابتدا ارزش ذاتی قرارداد آتی صندوق طلا را بر اساس قیمت هر واحد صندوق طلا در بازار نقدی را محاسبه می‌کنند. چنانچه صندوق طلا در بازار آتی با قیمتی بالاتر از ارزش ذاتی آن معامله شود، فرصت آربیتراژ ایجاد شده است.
۳. محاسبه بازده آربیتراژ
پس از شناسایی فرصت آربیتراژ، نوبت محاسبه بازده آربیتراژ است. با این کار معامله‌گر پیش‌بینی می‌کند که از استراتژی آربیتراژ، چند درصد سود بدون ریسک کسب خواهد کرد. در شرایطی که این سود بدون ریسک برای وی جذاب باشد، اقدام به آربیتراژ (خرید صندوق طلا از بازار نقدی و اخذ موقعیت فروش در بازار آتی) می‌کند.
نحوه محاسبه ارزش ذاتی قرارداد آتی صندوق طلا
برای ارزشگذاری قرارداد آتی صندوق طلا، می‌بایست قیمت هر واحد صندوق طلا در بازار نقدی، زمان باقیمانده تا سررسید قرارداد آتی صندوق طلا و نرخ بهره بدون ریسک را در فرمول ارزشگذاری قرارداد آتی وارد کرد. این فرمول به شکل زیر است:
قیمت قرارداد آتی= قیمت نقدی *(۱+نرخ بهره)^(زمان باقیمانده تا سررسید)
نرخ بهره بدون ریسک به صورت سالانه اعلام می‌شود اما قراردادهای آتی ظرف چند ماه (کمتر از یک سال) به سررسید می‌رسند، در نتیجه برای ارزشگذاری دقیق‌تر، نرخ بهره در فرمول فوق به صورت روزانه در نظر گرفته می‌شود.
برخی معامله‌گران نرخ سود بانکی را به عنوان نرخ سود بدون ریسک در نظر می‌گیرند اما عده‌ای دیگر معتقدند که نرخ سود بانکی، نرخ سود بدون ریسک واقعی نیست. در نتیجه نرخ سود اوراق اخزا را به عنوان نرخ سود بدون ریسک در فرمول فوق استفاده می‌کنند. نرخ اوراق اخزا در سایت ifb.ir منتشر می‌شود. این در حالی است که برخی معتقدند که نرخ بهره بانکی و اوراق اخزا، به دلیل این که در حال حاضر پایین‌تر از نرخ تورم است، به عنوان بهره بدون ریسک، نرخ صحیحی محسوب نمی‌شود.
قیمت هر واحد صندوق طلا از طریق سایت www.tsetmc.com با نماد «طلا» قابل مشاهده است.
نحوه محاسبه سود آربیتراژ صندوق طلا در بازار آتی
برای محاسبه سود آربیتراژ صندوق طلا در بازار آتی باید قیمت خرید هر واحد صندوق طلا را از قیمت فروش آن در بازار آتی کسر کنید. با کسر کارمزد خرید و فروش از این سود ناخالص، سود خالص آربیتراژ به دست می‌آید. این سود از لحظه‌ای که خرید در بازار نقدی و فروش در بازار آتی انجام می‌شود، تا آخرین روز معاملاتی هیچ تغییری نمی‌کند. حتی اگر قیمت‌ها در بازار نقدی و آتی به شدت افزایش یا کاهش یابند.
لازم به ذکر است برای معامله‌گران بازارهای مالی، بازده بیشتر از سود اهمیت دارد. در واقع معامله‌گران می‌خواهند بدانند این میزان سود آربیتراژ، با چه مقدار سرمایه قابل دست‌یابی است. در نتیجه محاسبه بازده آربیتراژ بیشتر از سود آن برای آربیتراژگران اهمیت دارد.
نحوه انجام آربیتراژ بین بازار نقدی و آتی
پس از شناسایی فرصت آربیتراژ، معامله‌گران به طور هم‌زمان اقدام به خرید واحدهای صندوق طلا لوتوس از بازار نقدی و اخذ موقعیت فروش در قرارداد آتی صندوق طلا می‌کنند. این که معامله‌گر اول اقدام به خرید از بازار نقدی و سپس فروش در بازار آتی کند یا بالعکس تفاوتی ندارد. مهم هم‌زمانی خرید و فروش واحدهای صندوق طلای لوتوس در بازار نقدی و آتی است.
خرید صندوق طلای لوتوس
معامله‌گران برای خرید واحدهای صندوق های طلا در بورس می‌توانند از طریق سامانه آنلاین سهام و با انتخاب نماد «طلا» اقدام به خرید واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری طلای لوتوس کنند. حداقل تعداد واحد صندوق طلا که باید خریداری شود ۱۰۰۰ واحد است؛ چرا که اندازه هر قرارداد آتی صندوق طلا برابر با ۱۰۰۰ واحد است.
فروش صندوق طلا در بازار آتی
برای فروش صندوق طلا در بازار آتی، معامله‌گران باید حساب در اختیار خود را برای هر قرارداد به میزان وجه تضمین اولیه صندوق طلا شارژ کنند. سپس از طریق سامانه آنلاین آتی کالا، اقدام به اخذ موقعیت فروش قرارداد آتی صندوق طلا در سررسیدهای نزدیک کنند.
نگهداری موقعیت‌ها تا روز سررسید قرارداد آتی صندوق طلا
پس از خرید در بازار نقدی و فروش در بازار آتی، معامله‌گر باید تا روز سررسید قرارداد آتی صبر کند. همچنین باید با ورود به فرآیند تحویل قرارداد آتی صندوق طلا در روز سررسید، فرم آمادگی تحویل را ثبت کند. در واقع معامله‌گر از روی اخذ موقعیت فروش تا حداکثر یک ربع پس از اتمام جلسه معاملاتی روز سررسید، می‌تواند فرم آمادگی تحویل را در سامانه آنلاین آتی کالا ثبت کند.
در روز سررسید قرارداد آتی، در صورتی که خریدار در بازار آتی کالا، نکول (عدم ایفای تعهد) نکند، فرآیند تحویل انجام می‌شود. در واقع روز کاری پس از سررسید، واحدهای صندوق طلا از کد بورسی آربیتراژگر به صورت اتوماتیک و آنلاین به کد بورسی خریدار در بازار آتی، منتقل می‌شود. از سوی دیگر ارزش قرارداد، از حساب خریدار آتی به حساب در اختیار بورسِ آربیتراژگر منتقل می‌شود. این گونه آربیتراژ کامل می‌شود و آربیتراژگر سود خود را در روز کاری بعد از سررسید قرارداد آتی، شناسایی می‌کند.
اطلاعات تکمیلی
با توجه به شرایط واحدهای صندوق سرمایه گذاری طلا، احتمال نکول به لحاظ تئوریک در قراردادهای آتی صندوق طلا پایین‌تر از سایر قراردادهای آتی کالا است:
۱. واحدهای صندوق طلا، برای تنوع بخشی به پورتفوی سهام و ایجاد سپر تورمی ابزار مالی مناسبی برای معامله‌گران به شمار می‌رود. در نتیجه دریافت واحدهای صندوق طلا، برای خریداران بازار آتی کالا جذابیت دارد.
۲. واحدهای صندوق طلا برخلاف گواهی سپرده‌های محصولات کشاورزی دارای تاریخ انقضا نیستند. در نتیجه خریداران از بابت فشار فروش واحدهای صندوق ناشی از نزدیک شدن به تاریخ سررسید یا اجبار به تحویل فیزیکی آن از انبار ندارند. در واقع واحدهای صندوق طلای لوتوس، اوراق بهاداری هستند که فقط در بورس معامله می شوند و در نتیجه امکان تحویل فیزیکی ندارند.
۳. واحدهای صندوق طلا بر خلاف گواهی سپرده کالایی و نقره، هزینه انبارداری یا دغدغه نگهداری ندارند.
۴. واحدهای صندوق طلا بر خلاف نقره، هنگام در روز سررسید مشمول مالیات بر ارزش افزوده نیستند.
لازم به ذکر است در حال حاضر ۵ صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه صندوق طلا، در بورس قابل معامله است اما برای آربیتراژ حتما باید واحدهای صندوق طلای لوتوس در بازار نقدی خریداری شود و نه هیچ صندوق طلای دیگری.
این ویدئو را حتما ببینید!
سخن آخر
اگر چه آربیتراژ بین بازار نقدی و آتی یک سود بدون ریسک برای معامله‌گر فراهم می سازد. با این حال معامله‌گران باید در محاسبات خود، احتمال نکول خریدار در بازار آتی را در نظر بگیرند. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، مطلب «تاثیر نکول بر سود آربیتراژ در قراردادهای آتی» را مطالعه کنید.
ممنون از اطلاعات کاملتون به نظر طلا یکی از بهترین سرمایه گذاری هاست، توی مجله اقتصاد آفرین هم یه مطلبی میخوندم در همین خصوص، نوشته بود به طور کلی سود این سرمایه‌گذاری هم راستا با رشد قیمت طلا و دلاره که توی کشور ما خیلی مهمه
با سلام و عرض احترام
بسیار سپاسگزارم از توضیحات مفید شما .
در باره فرمول قیمت قرارداد آتی= قیمت نقدی *(۱+نرخ بهره)^(زمان باقیمانده تا سررسید) سوالاتی هست که ممنون میشوم پاسخ بدهید .
۱: نرخ بهره برای چه بازه ای باشد ؟ سال یا ماه مثلا اگر ۳۶ در صد سالانه باشد ۳۶ صحیح است یا ۳؟
۲: قیمت نقدی همان عدد معامله نماد طلا در بورس است؟
۳: لطفا ذکر بفرمایید ^ کدام عمل ریاضی است و آیا * نماد ضرب است؟
سلام دوست عزیز، ۱. اگر زمان باقیمانده تا سررسید به صورت روزانه در نظر گرفته شود؛ نرخ بهره نیز به صورت روزانه محاسبه می‌شود؛ بدین صورت به جای "زمان باقی مانده تا سررسید" تعداد روز تقویمی باقیمانده تا سررسید قرارداد آتی نوشته می‌شود. همچنین عدد نرخ بهره برابر نرخ بهره‌ی سالانه تقسیم بر۳۶۵روز سال می‌باشد. بنابراین اگر نرخ بهره سالانه عدد ۳۶درصد باشد و تعداد روز باقیمانده تا سررسید ۹۰ روز باشد؛ فرمول فوق از چپ به راست به این صورت محاسبه می‌شود: قیمت ۹۰^( (۳۶۵/۰.۳۶)+۱)*قیمت نقدی= قیمت قرارداد آتی
۲. بله، قیمت نقدی در محاسبات قراردادهای آتی صندوق طلا برابر قیمت آخرین معامله صندوق طلای لوتوس با نماد طلا در بورس می‌باشد.
۳. علائم ریاضی در این فرمول: ^ نمایانگر توان، * نشان‌دهنده‌ی ضرب و / نشان‌دهنده‌ی تقسیم می‌باشند.
متاسفانه عدم تحویل فیزیکی طلا که مهمترین رکن بورس کالاست .. در این مقوله رعایت نشده است ..
یادمان باشد هدف اصلی بورس کالا تهیه فیزیکی خود جنس است و در همه ی کشورهای جهان طلاسازها و زرگرها و جواهرسازها با هدف خرید طلای عیار و مطمئن وارد بورس کالا می شوند .. اگر هدف تحویل فیزیکی طلا نیست .. خب می توان به صورت سهام در بازار سهام بورس هم عرضه گردد و دیگر عرضه ی آن در آتی کالا ضرورتی ندارد!
از طرف دیگر نبود ارائه ی فیزیکی طلا احتمال سفته بازی و بازی با اعداد و ارقام غیر حقیقی را در چنین بازاری ممکن و محتمل می کند ..
بهتر است .. مجریان و مسئولین آتی کالا .. به فکر ساز و کاری برای تحویل شمش طلا به خریداران واقعی این بازار باشند.
سلام دوست عزیز
قراردادهای آتی بر روی دارائی های مختلفی چون کالا، سهام، ارز و .... تعریف می گردد. قرارداد آتی صندوق طلای لوتوس، یک قراردادی است که روی صندوق سرمایه گذاری مبتنی بر طلا، راه اندازی شده است. از آنجاییکه این صندوق های مبتنی بر کالا هستند (روی گواهی سکه طلا سرمایه گذاری می کنند) قراردادِ آتی آن، در بازار آتی کالا راه اندازی شده است.
از سوی دیگر، صندوق طلای لوتوس، یک صندوق سرمایه گذاری است که مبالغ جمع آوری شده در پذیره نویسی را روی یک کالا (سکه طلا) سرمایه گذاری می کند و سرمایه گذاران از افزایش قیمت هر واحد از این صندوق های سرمایه گذاری منتفع می شوند. در واقع سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری، یک نوع سرمایه گذاری غیر مستقیم می باشد و منجر به تحویل کالا نمی شود. همچنین جهت پوشش ریسکِ خریدارانِ واحد های صندوق های طلا، راه اندازی قرارداد آتی صندوق طلا، تصمیمی منطقی و کاربردی به شمار می رود.
با این حال، بورس کالا در صدد رفع موانع برای ورود شمش طلا به بورس کالا می باشد. سرمایه گذارانی که تمایل به سرمایه گذاری روی طلای فیزیکی دارند، خواهند توانست پس از ورود شمش طلا به بورس کالا، به این مهم دست یابند.
احسنت استفاده کردیم.سپاس
مطالب خوب و آموزنده ای بود لطفا در مورد نکات مثبت و منفی این نوع معامله ها بیشتر توضیح دهید