چگونه از پول خود در برابر تورم محافظت کنیم؟

تورم یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌های این روزهای جامعه ایرانی است. قیمت‌ها روز به روز افزایش می‌یابد و ارزش پول کمتر می‌شود. در چنین شرایطی، پیدا کردن بهترین بستر برای سرمایه‌گذاری، اهمیتی حیاتی دارد؛ روشی که در مرحله اول ارزش پول را حفظ کند و سپس ما را به سود برساند. سوال مهمی که برای همه سرمایه‌گذاران ایجاد می‌شود این است که بهترین روش برای محافظت از پول در برابر تورم چیست؟ با ما همراه باشید تا به این پرسش پاسخ دهیم.

این ویدئو را حتما ببینید!

منظور از کاهش ارزش پول چیست؟

اگر ارزش واحد پول یک کشور نسبت به قیمت طلا یا سایر پول‌های خارجی کمتر شود، ارزش کلی پول آن کشور افت می‌کند و این مسئله دشواری‌های بسیاری را به همراه دارد. این پدیده نه تنها بر تجارت، بلکه روی صنعت و البته بازار اوراق بهادار کشور نیز تاثیر منفی زیادی می‌گذارد. کنترل انتشار اسکناس و ضرب سکه‌ در کشور، تنظیم مقررات معاملات ارزی و ریالی، نظارت صدور پول رایج کشور، کنترل ورود و خروج ارز به کشور، تنظیم نظام پولی و اعتباری و نظارت بر بانک‌ها و… از جمله مهم‌ترین وظایف بانک مرکزی برای بهبود شرایط و حفظ ارزش پول رایج کشور است.

دلایل کاهش ارزش پول در اقتصاد ایران

اقتصاد ایران دچار تورم است و این تورم به‌ دليل چاپ بدون پشتوانه پول توسط بانک‌ها و رشد نکردن تولید متناسب با نقدینگی، ایجاد شده است. تورم به شکل گرانی و رکود در بازار تولید خود را نشان می‌دهد. به زبان ساده می‌توان گفت زمانی که سرعت رشد نقدینگی از تولید پیشی می‌گیرد، پولی که در جامعه در حال گردش است سریع‌تر از مقدار کالا و خدمات رشد می‌کند. در نتیجه برای کالا و خدمات میزان پول بیشتری وجود دارد، قیمت کالاها افزایش پیدا می‌کند و تورم ایجاد می‌شود و نتیجه آن، کاهش ارزش پول ملی است.

چگونه با سرمایه‌گذاری از پول خود در برابر تورم محافظت کنیم؟

در تعریفی ساده و قابل‌ درک از سرمایه‌گذاری، می‌توان گفت که سرمایه‌گذاری تبدیل نقدینگی به یک یا چند نوع دارایی است و با حفظ ارزش مالی سرمایه، در شرایطی به کسب سود سرمایه‌گذار نیز منجر شود. با توجه به این تعریف، بازارهای مختلفی برای سرمایه‌گذاری وجود دارد؛ بازار‌هایی که ممکن است در یک بازه زمانی خاص، سودآوری خوبی داشته باشند و در بازه دیگر، سرمایه‌گذاران را متضرر کنند. مولفه‌های مهمی مانند حجم سرمایه‌گذاری، میزان نقد شوندگی و سهولت تبدیل سرمایه به پول نقد و… از عوامل موثر در سرمایه‌گذاری هستند.
سرمایه‌گذاران باید در ابتدا بازارهای سرمایه‌گذاری را به خوبی بشناسند و قبل از هر اقدامی برای سرمایه‌گذاری، نسبت به عملکرد و ویژگی‌های آن‌ بازار آگاهی کامل را به دست بیاورند. به این ترتیب می‌توانند بهترین بازار را برای سرمایه خود را انتخاب کنند و در آن به موفقیت مالی برسند.

هم‌اکنون تورم شدید ارزش سرمایه‌مان را روز به روز کمتر می‌کند. اتفاقی که تنها با سرمایه‌گذاری می‌توانیم از آن جلوگيری کنیم اما سرمایه‌گذاری در کدام بازار برای ما مناسب‌تر است؟

امروزه بازارهای متعددی برای سرمایه‌گذاری افراد وجود دارد؛ بازارهایی که ممکن است علاوه بر حفظ ارزش پول، سود بسیار زیادی را نصیب سرمایه‌گذاران خود کنند. نکته قابل توجه این است که هر فرد باید بهترین بازار را متناسب با سطح سواد و دانش، ریسک‌پذیری، میزان سرمایه و… خود انتخاب کند. در ادامه به بررسی بسترهای مهم و اصلی سرمایه‌گذاری مانند بازار بورس، بازار مسکن، بازار طلا و بازار دلار و ارز می‌پردازیم.

•  بازار مسکن

معمولا همراه با افزایش قیمت دلار، بازار مسکن نیز رشد خواهد داشت. بنابراین در طول سال ۱۴۰۰ چنانچه افزایش دیگری در قیمت دلار را تجربه کنیم، شاهد رشد بیشتر بازار مسکن خواهیم بود، اما در نظر داشته باشید که بازار مسکن به دلیل این‌که مناسب بودجه‌های پایین نیست، تقاضای کمتری نیز دارد. مشکلات اقتصادی مردم به خصوص در زمان تورم، باعث می‌شود که کمتر کسی توان مالی خرید در این بازار را داشته باشد.

در نتیجه حتی با رشد قیمت مسکن، قدرت تقاضا و نقدشوندگی در این بازار پایین‌تر از دیگر بازارهای موازی است. بنابراین اگر دولت اقدامات خاصی در بازار مسکن انجام ندهد، نمی‌توان در ماه‌های باقی‌مانده از سال ۱۴۰۰ انتظار رشد بالای این بازار را داشت. بازار مسکن طی ۵ سال اخیر بیش از ۷۰۰ درصد بازدهی را تجربه کرده است.

•  بازار ارز

بازار ارز و به ویژه دلار، برای بسیاری از افراد جذابیت خاصی دارد و اتفاقا روند و بازدهی چشم‌گیری طی سالیان گذشته داشته است. یکی از مزیت‌های سرمایه‌گذاری در ارزها، نقدشوندگی بالای آن‌ها است اما در این حوزه، بحث سرمایه‌گذاری به سیاست و تصمیم‌گیری‌های دولت مرتبط است و همواره محدودیت‌هایی برای خرید دلار اعلام می‌شود.

خرید دلار یا سایر ارزهای خارجی، ریسک نگهداری دارد. سرمایه‌گذار باید در وهله اول مکانی مناسب را برای نگهداری اسکناس‌های خود به جهت حفظ آن‌ها در برابر اتفاقاتی مانند دزدیده شدن در نظر داشته باشد. سفته‌بازی و امکان خرید ارز تقلبی از منابع غیر معتبر نیز وجود دارد. علاوه بر همه این موارد، سرمایه‌گذاری در حوزه ارزها تورم‌زا است و خرید و نگهداری آن به اقتصاد کشور لطمه وارد می‌کند.

بازار دلار طی ۵ سال گذشته بازدهی بیش از ۸۰۰ درصد را تجربه کرده است. در این میان کسری بودجه در سال‌های اخیر، استقراض از بانک مرکزی، شدت گرفتن تحریم‌های آمریکا و البته کاهش درآمدهای نفتی کشورمان، از دلایل مهم افزایش نرخ دلار و بازدهی بالای آن برای سرمایه‌گذاران بوده است.

•  بازار طلا و سکه

بازار طلا و سکه، بازاری کم‌ریسک در بین بازارهای موازی است. نرخ طلا نیز به نوعی به نرخ دلار بستگی دارد و به آن واکنش نشان می‌دهد. به طور کلی سرمایه‌گذاری در بازار طلا و سکه مزیت‌هایی دارد که از جمله می‌توان به این موارد اشاره کرد: نداشتن استهلاک، نقدشوندگی نسبتا بالا و کم بودن هزینه خرید و فروش.

طلا را به صورت دست اول یا نو، دست دوم یا کارکرده و طلای آب شده، می‌توانید خریداری کنید که هر یک شرایط مختص به خود را دارند. در هر شکلی که طلا را خریداری کنید، باید به مرغوب بودن، عیار و فاکتور دقیق آن دقت داشته باشید. تقلب در خرید و فروش طلای آب شده به مراتب بیشتر از انواع دیگر طلا‌ها است.

خرید سکه در ایران بسیار مرسوم است و به نوعی به مقصدی جذاب برای سرمایه‌گذاری تبدیل شده است. هزینه ساخت سکه از طلا پایین‌تر و ریسک تقلب در عیار و وزن در آن به مراتب پایین‌تر است. بازار طلا طی ۵ سال گذشته بیش از ۱۳۰۰ درصد بازدهی داشته است. عواملی مانند افزایش نرخ دلار و کاهش ارزش پول ملی و تغییر در قيمت اونس جهانی طلا، طی سالیان اخیر سکه و طلا را با رشد قابل توجهی مواجه کرده است.

•  بازار بورس

خرید سهام شرکت‌ها در بورس یکی از بهترین روش‌های حفظ ارزش پول محسوب می‌شود. سرمایه‌گذاری در بازار بورس و اوراق بهادار روش دیگری برای کسب سود و حفظ ارزش پولی سرمایه‌گذار است. بازار سهام از نقدشوندگی بالایی برخوردار است و دردسرهای رایج نقل و انتقالات دیگر بازارها مثل بازار مسکن را ندارد.

علاوه بر این، طی ۵ سال گذشته بازار سرمایه با فاصله بیشترین بازدهی را نصیب سرمایه‌گذاران خود کرده است. بازدهی بازار سرمایه از آغاز سال ۹۵ تا شهریور سال ۱۴۰۰ بیش از ۱۵۰۰ درصد بوده است و این بازدهی باعث شده است تا بازار بورس پیشتاز بازارهای موازی شود.

البته طی دو سال گذشته واکنش بورس به اخبار و اتفاقاتی که باعث افزایش انتظارات تورمی می‌شود، سریعتر شده است.
درباره افت و خیزهای بازار بورس تهران در سال ۹۹ بسیار شنیده‌ایم. جالب است بدانید که با وجود فراز و نشیب زیادی که بورس تهران در سال گذشته تجربه کرد، توانست بازدهی حدودا ۱۵۰ درصدی در شاخص کل را به‌ ثبت برساند.

مزیت سرمایه‌ گذاری در بورس، تنها بازدهی آن نیست. در این بازار امکان سرمایه‌گذاری با مبالغ کم، نقدشوندگی مناسب و توزیع ریسک از جمله مزیت‌های همیشگی به شمار می‌رود. علاوه بر این، رشد نرخ‌های جهانی و ثبات نسبی نرخ دلار با توجه به نزدیکی تاریخ مجامع، می‌تواند شرايط را برای تقسیم سود سالانه بالا در صنایع منتخب فراهم آورد. بنابراین فرصت‌‎های سرمایه‌گذاری مناسب در این بازار فراهم است.

در تصویر زیر، روند رشد ۵ ساله بازار بورس را مشاهده می‌کنید:

نمودار زیر نیز بازدهی بورس را در مقایسه با دیگر بازارها نشان می‌دهد:

صندوق سرمایه‌گذاری مشترک آگاه

سرمایه‌گذاری مستقیم در بازار بورس به افرادی توصیه می‌شود که دانش کافی برای فعالیت در این بازار را دارند. اما اگر زمان و اطلاعات مناسب برای ورود مستقیم به بازار سرمایه را ندارید، می‌توانید روش غیر مستقیم سرمایه‌گذاری را انتخاب کنید. روشی که ریسک بسیار پایینی برای سرمایه‌گذاری دارد و مناسب افرادی است که علم و آگاهی کافی در این ندارند.

صندوق سرمایه ‌گذاری مشترک آگاه روشی غیر مستقیم و کم‌ریسک برای سرمایه‌گذاری است. سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها بسیار ساده است. دارایی‌های صندوق سرمایه‌گذاری مشترک آگاه، عمدتا سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است که توسط مدیر صندوق، مدیریت می‌شود. صندوق سرمایه‌گذاری مشترک آگاه با بیش از ۳۷ هزار درصد بازدهی از ابتدای فعالیت خود، پربازده‌ترين صندوق سرمایه‌گذاری در بین صندوق‌های سهامی محسوب می‌شود.

در تصویر زیر، عملکرد صندوق سرمایه‌گذاری مشترک آگاه را در مقایسه با شاخص بازار مشاهده می‌کنید:

سخن آخر

با توجه به مطالبی که به آن‌ها اشاره کردیم، بازار بورس به دلیل وجود تورم در کشور، می‌تواند یکی از بهترین گزینه‌ها برای سرمایه گذاری باشد. به عبارت دیگر، اگر بخواهیم بازار سرمایه را با سایر بازارهای موازی در کشور مقایسه کنیم، این بازار با انتخاب سهام می‌تواند بازدهی بیشتری را به نسبت سایر بازارهای دیگر، نصیب سرمایه‌گذاران خود کند. البته سرمایه‌گذاری با افق زمانی بلندمدت، یک ضرورت است. محدودیت‌های معاملاتی فعلی در بازار دلار و سکه، همچنین رکود و نقدشوندگی پایین بازار مسکن، ما را مجاب می‌کند که با نگاهی به عملکرد گذشته بازارها، بازار سرمایه را به عنوان گزینه‌ای مناسب برای سرمایه‌گذاری بلندمدت به شما معرفی کنیم.

البته در نظر داشته باشید که کسب بیشتری بازدهی از بورس، به دانش و تخصص نیاز دارد. گزینه بهتر این است که از روش‌های غیر مستقیم مثل صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سبدگردانی اختصاصی استفاده کنید و سرمایه خود را به دست افراد حرفه‌ای بسپارید. به این ترتیب هم ارزش پول خود را در برابر تورم حفظ می‌کنید و هم به سود می‌رسید.