ناحیه PRZ (ناحیه احتمالی بازگشت قیمت) چیست؟

ناحیه احتمالی بازگشت قیمت یا Potential Reversal Zone به ناحیه‌ای گفته می‌شود که احتمال معکوس شدن روند حرکت قیمت در آن بیشتر است.

تشخیص صحیح ناحیه احتمالی بازگشت در نمودار قیمت سهام به معامله‌گران کمک می‌کند تا در نقاط درست و در جهت درست وارد معامله شوند؛ همچنین در زمان و در سطح قیمتی مناسب از معامله خارج شوند و از این طریق به بازدهی بالا در معاملات خود در بازارهای مالی دست پیدا کنند. این نواحی در تحلیل تکنیکال با استفاده از ابزارها و روش‌های مختلف قابل شناسایی هستند.

---

ویدئو معرفی ناحیه PRZ

---

استفاده از چند روش به صورت همزمان برای تشخیص ناحیه PRZ

تجربه نشان می‌دهد، استفاده همزمان از دو یا چند روش مختلف برای تشخیص ناحیه احتمالی بازگشت قیمت، خطای محاسباتی را کاهش داده و احتمال موفقیت را بالا می‌برد. لازم به ذکر است که ناحیه PRZ در نمودار قیمت سهام، در واقع قسمتی از نمودار است که در آن، احتمال بازگشت قیمت و تغییر جهت روند بیشتر خواهد بود و هرگز به طور قطع قابل اندازه‌گیری نیست.

در این نواحی ممکن است نشانه‌های مختلفی از جمله تشکیل الگوهای شمعی خاص، به وجود آمدن وضعیت‌های مشخصی در اندیکاتورها یا تشکیل الگوهای هارمونیک برگشتی نمایان شوند که نشان‌دهنده تضعیف روند قبلی و افزایش احتمال تغییر روند هستند. تحلیل‌گر می‌تواند به انتخاب خود برای شناسایی این نقاط، یک یا چند روش مختلف را به کار گیرد. برای شناسایی ناحیه احتمالی بازگشت قیمت از روش‌هایی مانند سطوح فیبوناچی، امواج الیوت، پرایس اکشن، تحلیل تکنیکال کلاسیک و… استفاده می‌شود.

چگونه می‌توان ناحیه احتمالی بازگشت قیمت را شناسایی کرد؟

اگر تاکنون به عنوان معامله‌گر در بازارهای مالی فعالیت کرده باشید، قطعا با نسبت‌ها و سطوح بازگشتی فیبوناچی آشنا شده‌اید. به طور کلی، نسبت‌های فیبوناچی یکی از پرکاربردترین و موثرترین ابزارها برای تشخیص ناحیه PRZ هستند. فیبوناچی یک ابزار تحلیل تکنیکال برای تعیین سطوح حمایت و مقاومت در روندها است. این نام از دنباله اعداد فیبوناچی گرفته شده است. نسبت‌های فیبوناچی کاربردهای گسترده‌ای دارند و در بسیاری از پدیده‌های طبیعی نیز دیده می‌شوند. به نظر می‌رسد در بازارهای مالی، اندازه‌ی هر اصلاح در روند اصلی قیمت، نسبتی از حرکت قبل از آن است که با نسبت‌های فیبوناچی همخوانی دارد.

الگوهای هارمونیک نیز که خود مبتنی بر نسبت‌های فیبوناچی هستند در نواحی مشخصی با احتمال بالا باعث بازگشت روند قیمت می‌شوند. یکی دیگر از روش‌های تشخیص نواحی احتمالی بازگشت قیمت، استفاده از نظریه امواج الیوت است. طبق این نظریه هر حرکت همسو با روند، در نمودار قیمت، طی ۵ موج و هر حرکت اصلاحی (در خلاف جهت روند) طی ۳ موج انجام می‌شود و به این ترتیب انتهای هر موج پنجم در جهت روند و انتهای هر موج سوم در اصلاح قیمت، یک ناحیه احتمالی بازگشت قیمت محسوب می‌شود.

ورود بازار در ناحیه احتمالی بازگشت قیمت با استفاده از الگوهای هارمونیک

اگر ناحیه بازگشتی به درستی شناسایی شده باشد، بازار در برخورد با آن واکنش نشان می‌دهد. یعنی در اولین برخورد بازار با ناحیه PRZ، واکنش‌های قیمتی را شاهد خواهیم بود که گاهی فرصت‌های معاملاتی را ایجاد می‌کنند. مقدار ادامه بازگشت بازار از محدوده PRZ متفاوت است اما در هر صورت واکنش اولیه بازار باید به نحوی باشد که قیمت از محدوده مشخص شده برگردد، تا صحت الگوی مشخص شده را تایید کند. عدم واکنش بازار به ناحیه PRZ، اولین نشانه محدوده بازگشتی اشتباه است. در چنین شرایطی قیمت، بدون این که بازار به ناحیه PRZ واکنش نشان دهد، روند قبلی را ادامه می‌دهد.

در واقع تفاوت اصلی میان معامله‌گران بازنده و برنده، تشخیص الگوی درست است. لازم به ذکر است که این کار به تجربه زیادی نیاز دارد. اولین واکنش بازار به ناحیه PRZ همیشه یکی از مهم‌ترین فاکتورها در فرآیند تصمیم‌گیری است. کندل‌هایی که در برخورد اولیه بازار به PRZ شکل می‌گیرند، برای برآورد میزان بازگشت قیمت بازار اهمیت دارند.  ممکن است، واکنش اولیه بازار به ناحیه PRZ بسیار سریع اتفاق بیافتد. گاهی به دلیل نوسانات موجود در بازار، فرصت معاملاتی که از تکمیل الگوی هارمونیک به وجود آمده از دست می‌رود. تنها راه حلی که برای این شرایط می‌توان ارائه داد این است که پیش از برخورد اولیه بازار آمادگی داشته باشید و تعدادی از الگوهای هارمونیک که معتبر هستند را در نظر بگیرید.

تعدادی از الگوهای هارمونیک معتبر در اولین واکنش به ناحیه PRZ حرکات سریعی را به وجود می‌آورند که امکان دارد بسیار سود ده باشند. پس بهتر است قبل از رسیدن بازار به محدوده PRZ آمادگی کامل را داشته باشید. اکثر نواحی بازگشتی، حرکات قیمتی بزرگی را ایجاد می‌کنند که در محدوده تقریبا کوچکی اتقاق می‌افتند. همیشه به یاد داشته باشید که ناحیه احتمالی بازگشت قیمت، یک محدوده دقیق است که نشان دهنده کامل شدن الگوهای هارمونیک و پیش‌بینی از تغییرات روند قبلی بازار است. همچنین به محض تکمیل شدن الگو می‌توان انتظار تغییرات قابل توجه قیمتی را داشت که باعث ایجاد حرکات بزرگی می‌شود.

تشخیص ناحیه احتمالی بازگشت قیمت با استفاده از تحلیل تکنیکال کلاسیک

تحلیل تکنیکال کلاسیک یکی از ساده‌ترین و پرکاربردترین راه‌های پیدا کردن ناحیه PRZ است. به این صورت که در نمودار قیمت، خطوط روند و سطوح حمایت و مقاومت رسم می‌شود. نقطه‌ای که در آن خط روند صعودی با سطح مقاومت برخورد می‌کند، همچنین نقطه‌ای که در آن خط روند نزولی با سطح حمایت برخورد می‌کند، ناحیه بازگشت قیمت هستند. طبق این الگو پیش‌بینی می‌شود که روند در این نقاط تغییر پیدا کند.

۱- نواحی حمایتی

در تصویر زیر، دو خط حمایت اصلی رسم شده است. این دو خط در یک منطقه تقاطع پیدا کرده‌اند (در شکل پر رنگ شده است) که این نقطه قدرت دو برابری برای برگشت قیمت دارد. طبق آنچه که در تحلیل مشخص شده است، با رسیدن کندل‌ها به نقطه مذکور، افزایش حجم معاملات (باکس قرمز) و برگشت قیمت اتفاق افتاده است.

۲- نواحی مقاومتی

در تصویر زیر، دو خط مقاومت ماژور رسم شده است. این دو خط در یک منطقه تقاطع پیدا کرده‌اند (مستطیل قرمز) که این نقطه قدرت دو برابری برای برگشت قیمت دارد. بر اساس تحلیل، مشخص شده است که با رسیدن کندل‌ها به این منطقه برگشت قیمت را شاهد بوده‌ایم. همچنین خط‌چین نارنجی که در شکل مشاهده می‌کنید، واگرایی منفی را نشان می‌دهد، که صحت محدوده مقاومتی PRZ را تایید می‌کند.

تشخیص ناحیه احتمالی بازگشت قیمت با استفاده از فیبوناچی

در این روش با توجه به نمودار قیمتی، محلی که در آن چند سطح فیبوناچی همگرا می‌شوند یا به بیان دیگر جمع می‌شوند، ناحیه PRZ است. امکان دارد در یک محل تعداد سه، چهار یا بیشتر فیبوناچی جمع شوند. هرچه تعداد سطوح فیبوناچی که در یک ناحیه همگرا شده‌اند بیشتر باشد، احتمال بازگشت قیمت در آن ناحیه بیشتر خواهد بود.

بعد از اینکه با استفاده از روش سطوح فیبوناچی، نزدیک شدن قیمت به ناحیه PRZ تشخیص داده شد، در مرحله بعد باید پرایس اکشن را هم در نظر بگیرید. اگر ناحیه احتمالی بازگشت قیمت درست باشد، باید انتظار بازگشت سریع قیمت را داشته باشیم. در این شرایط قیمت به سرعت از ناحیه ذکر شده خارج می‌شود. اما اگر ناحیه بازگشت قیمتی که در نظر گرفتیم درست نباشد، سیگنال پرایس اکشن این خواهد بود که از این ناحیه و پیش‌بینی در نظر گرفته شدهف صرف نظر کنیم.

در ناحیه احتمالی بازگشت قیمت پیش‌بینی شده با استفاده از سطوح فیبوناچی، شکل کندل‌ها می‌تواند بسیار کمک کننده باشد. مثلا فرض کنید کندل نزولی با رنگ قرمز و بدنه بزرگ، در ناحیه پیش‌بینی شده PRZ ثبت شده باشد. این کندل نشان می‌دهد که احتمالا قیمت کاهش یابد، پس پیش‌بینی بازگشت قیمت منتفی می‌شود. فیبوناچی اصلاحی (بازگشتی)، فیبوناچی افزایشی (اکستنشن) و فیبوناچی گسترشی (پروجکشن)، سه ابزار مهم فیبوناچی برای پیدا کردن PRZ هستند.

نواحی همپوشانی خطوط فیبوناچی

خطوط حمایت و مقاومت محدوده‌های حمایتی و مقاومتی دارای اعتبار هستند. طبق آنچه که در تصویر مشاهده می‌کنید، با استفاده از یک سقف و دو کف متفاوت و معتبر، دو فیبوناچی رسم شده است. همانطور که می‌بینید، نواحی به دست آمده است که این خطوط در آنجا همپوشانی دارند. این هم پوشانی نشان دهنده قدرت دو برابری برای برگشت قیمت است. طبق چیزی که در تحلیل مشخص شده است، با رسیدن کندل‌ها به این نواحی (باکس قرمز) برگشت قیمت اتفاق افتاده است.

نکاتی که باید در نظر بگیرید

تحلیل بنیادی یکی از ابزارهای مهم برای تایید تحلیل تکنیکال است. برای اینکه از درستی تحلیل خود مطمئن شوید، بهتر است سهام خود را با استفاده از تحلیل بنیادی بررسی کنید. به عنوان مثال فرض کنید به وسیله یک تحلیل تکنیکال به این نتیجه رسیدید که قیمت در ناحیه بازگشت قرار گرفته است. اما اطلاعات و تحلیل بنیادی سهم مورد نظر خلاف این تحلیل را نشان می‌دهند، پس باید در پیش‌بینی خود تغییراتی ایجاد کنید.

می‌توانید از الگوهای کندلی در انتهای یک موج و ابتدای موج بعدی به منظور تایید چرخش قیمت، در شناسایی ناحیه احتمالی بازگشت قیمت با استفاده از موج شناسی الیوت استفاده کنید. یکی از بهترین راه‌ها جهت شناسایی PRZ، توانایی تشخیص کندل‌هایی مثل چکشی است که دارای شکل خاصی هستند. گزینه‌های دیگری که برای شناسایی ناحیه احتمالی بازگشت قیمت بسیار مناسب به نظر می‌رسند، الگوهای بازگشتی مانند پوشاننده صعودی، سقف و کف دو قلو، سقف و کف سه قلو و مواردی از این دست هستند. اگر شکل کندل‌ها (شمع‌ها) را بشناسید، قادر خواهید بود نقاطی که احتمال تغییر روند در آن‌ها وجود دارد را شناسایی کنید. چون اگر کندل‌ها را در کنار هم قرار دهید، الگوهای مختلفی مثل الگوهای ادامه دهنده و الگوهای بازگشتی به وجود می‌آیند.

یکی دیگر از راه‌های شناسایی PRZ، توجه به واگرایی‌هاست. واگرایی‌ها از تضاد رفتاری بین حرکت نمودار قیمتی و اندیکاتورها به وجود می‌آیند. انواع واگرایی‌ها شامل واگرایی معمولی، واگرایی خنثی و واگرایی زمانی هستند. در صورت شناسایی واگرایی‌ها، احتمال صحت ناحیه بازگشت قیمت در نظر گرفته شده، افزایش پیدا می‌کند. اعتبار ناحیه احتمالی بازگشت قیمت، به زمان تشکیل الگوها هم بستگی دارد. به این صورت که هرچه زمان تشکیل این الگوها طولانی‌تر باشد، PRZ دقیق‌تر است. معمولا جهت بررسی آن از فاصله زمانی یک ساعته تا ماهیانه استفاده می‌شود.

سخن آخر

PRZ یا ناحیه احتمالی بازگشت قیمت، به محدوده‌ای گفته می‌شود که احتمال تغییر روند در آن محدوده خیلی زیاد است. این محدوده از تجمع یا همگرایی چند تراز فیبوناچی به وجود می‌آید. یکی از تاییدیه‌های مهم صحت ناحیه  PRZبرای بازگشت قیمت، واگرایی‌ها هستند. فقط تشکیل الگو مجوز تایید ورود به معامله نیست و حتما باید در ناحیه PRZ دلیل محکمی برای برگشت قیمت وجود داشته باشد. یکی از نشانه‌های قوی در این ناحیه، واگرایی و شکست خط روند است. این واگرایی امکان دارد در همان تایم فریمی که تحلیل انجام شده یا یکی دو تایم پایین‌تر باشد. هرچقدر الگوهایی که شناسایی می‌شوند، در تایم‌های بالاتر باشند مثل تایم ۳۰ دقیقه تا ماهانه الگو دارای اعتبار بیشتری است. با ترکیب الگوهای هارمونیک با سه ویژگی اصلی بازار (قیمت، الگو، زمان) می‌توان درصد موفقیت تحلیل‌ها را بالا برد.

همانطور که از ابتدای مطلب یادآور شدیم، برای تشخیص ناحیه بازگشت قیمت یا PRZ راه‌های مختلفی وجود دارد. انتخاب روش تشخیص و پیدا کردن این ناحیه به تحلیل‌گر بستگی دارد. تشخیص ناحیه احتمالی بازگشت قیمت و بررسی صحت آن از طریق کندل‌ها، الگوها، تحلیل بنیادی، واگرایی و اندیکاتورها به شما کمک می‌کند تا معاملات خود را با ریسک کمتری انجام دهید. همچنین با کسب مهارت تشخیص ناحیه بازگشت قیمتی و شناسایی به موقع آن با انجام معامله در این ناحیه، از بهترین استراتژی معاملاتی بازار سرمایه بهره ببرید.