فلز مس به دلیل رسانایی و انعطاف‌پذیری بالا، پس از فولاد رتبه دوم فلزات اصلی را از لحاظ ایجاد ارزش افزوده، در جهان به خود اختصاص داده است. از همان ابتدای راه‌اندازی قراردادهای آتی کالا در ایران، فلز مس همواره مورد توجه بورس کالا بوده است. در این مطلب قصد داریم ضمن مروری بر تاریخچه، به معرفی مشخصات جدیدترین قرارداد آتی کالا مس بپردازیم.
این ویدئو را حتما ببینید!
تاریخچه قراردادهای آتی مس در بورس کالا
پس از راه‌اندازی قرارادهای آتی کالا در بورس، فلز مس چندین مرتبه و به اشکال مختلف، وارد بازار آتی کالا شده است. با این حال به دلیل نوپا بودن قراردادهای آتی کالا و همچنین عدم اطلاع فعالان بازارهای مالی از این نوع قرارداد، قرارداد آتی مس نتوانست جایگاه ویژه‌ای در بازار آتی کالا برای خود کسب کند.
الف: در ۲۲ مردادماه سال ۱۳۸۷ قرارداد آتی کاتد مس برای اولین بار، مورد پذیرش بورس کالا قرار گرفت اما این قرارداد، علی رغم پذیرش، راه اندازی نشد.
ب: قرارداد آتی روی مفتول مس، در تاریخ ۲ شهریور ۱۳۸۷ مورد پذیرش قرار گرفت و از تاریخ ۲۵ شهریور ۱۳۸۷ راه‌اندازی شد. اندازه قرارداد برابر با یک تن تعیین شد. به دلیل عدم استقبال از قرارداد آتی مس مفتول، معاملات قابل توجهی روی آن انجام نشد و این قرارداد کمتر از ۶ ماه (تا ۲۱ اسفند ۱۳۸۷) میهمان تابلو بورس کالا بود.
ج: مجددا در تاریخ ۱۷ آذر ۱۳۸۸ قرارداد آتی مفتول مس به شکل جدید و با اندازه قرارداد ۵ تنی، راه‌اندازی شد و همانند قرارداد مس ۱ تنی، چندان مورد استقبال قرار نگرفت.
پس از گذشت بیش از ۱۰ سال از راه‌اندازی بازار آتی کالا و با تجربه موفق قراردادهای آتی سکه طلا و قراردادهای آتی زعفران، بورس کالا در آذر ماه سال جاری، مجددا اقدام به راه‌اندازی قرارداد آتی کاتد مس کرده است.
مشخصات قرارداد آتی کاتد مس
مشخصات قرارداد آتی کاتد مس، طبق دستورالعمل بورس کالای ایران به شرح زیر است:
| ردیف | موضوع | توضیحات |
|---|---|---|
| ۱ | قرارداد آتی پذیرش‌شده | قرارداد آتی کاتد مس |
| ۲ | دارایی پایه | کاتد مس |
| ۳ | استاندارد تحویل | ۱ASTM B115-10 کاتد درجه ۱ بر اساس استاندارد جهانی |
| ۴ | واحد قیمت | ریال به ازای هر کیلوگرم |
| ۵ | اندازه قرارداد | ۱۰۰ کیلوگرم |
| ۶ | حد نوسان قیمت روزانه | حداکثر تا (%۵±) با توجه به قیمت تسویه روز قبل |
| ۷ | ماه قرارداد | تمامی ماه‌های سال به تشخیص شرکت بورس کالای ایران |
| ۸ | دوره معاملات | دوره معاملاتی در هر یک از نمادها در اطلاعیه معاملاتی مربوطه اعلام خواهد شد. |
| ۹ | تاریخ تحویل | مطابق تاریخ اعلام شده در اطلاعیه تحویل |
| ۱۰ | محل تحویل | انبارهای مد نظر بورس ۱۰ روز قبل از پایان دوره معاملاتی هر نماد توسط بورس اعلام خواهد شد. |
| ۱۱ | حداقل تغییر قیمت سفارش | ۱۰۰ ریال برای هر کیلوگرم معادل ۱۰۰۰۰ ریال در هر قرارداد |
| ۱۲ | وجه تضمین اولیه | وجه تضمین اولیه با توجه به فرمول محاسباتی بورس کالا اخذ خواهد شد که با توجه به آن، تضامین طی زمان ثابت نیست و به صورت پویا در حال تغییر خواهد بود. مبنای محاسبه وجه تضمین در فرمول میانگین قیمت‌های تسویه روزانه در تمامی سررسیدهای قراردادهای آتی در دارایی پایه مربوطه تعیین شده است. وجه تضمین در پایان هر روز معاملاتی بر اساس فرمول زیر تعدیل و پس از دو روز کاری اعمال می‌شود، مراتب تغییرات از طریق سامانه معاملاتی ابزار مشتقه اطلاع‌رسانی خواهد شد.درصد وجه تضمین اولیه: معادل ۱۵ درصد |
| ۱۳ | حداقل وجه تضمین | وجه تضمین اولیه ۷۰ درصد |
| ۱۴ | حداکثر حجم هر سفارش | حداکثر تا ۲۵ قرارداد |
| ۱۵ | ساعات معامله | شنبه تا پنجشنبه: ۱۰:۰۰ الی ۱۵:۰۰ |
| ۱۶ | نماد کالا | COPMMYY نماد اختصاری SIL ماه قرارداد MM و سال YY است. |
| ۱۷ | سقف مجاز موقعیت‌های تعهدی بازار | اشخاص حقیقی و حقوقی: ۵۰۰ موقعیت خرید و موقعیت فروش بازارگردان: ۱۵۰۰ موقعیت در هر نماد معاملاتی و قابل افزایش تا %۱۰ موقعیت‌های تعهدی باز در آن نماد در بازار |
| ۱۸ | قیمت تسویه | حجم معاملات مبنای محاسبه قیمت تسویه روزانه: ۳۰% حجم معاملات انجام‌شده منتهی به پایان آخرین جلسه معاملاتی هر روز |
| ۱۹ | نحوه محاسبه قیمت تسویه نهایی | قیمت تسویه نهایی به صورت تئوریک و بر اساس فرمول زیر تعیین خواهد شد: =𝑃c∗𝐼𝑅𝑅 نهایی تسویه قیمت 𝑃c : قیمت یک کیلوگرم مس کاتد براساس قیمت نقدی اعلام شده از سایت (com.LME.www ) راس ساعت ۱۵ آخرین روز معاملاتی :𝑅نرخ حواله دلار آمریکا به ریال بر اساس میانگین نرخ خرید و فروش لحظه‌ای سامانه سنا (www.sanarate.ir) راس ساعت ۱۵ آخرین روز معاملاتی، در صورت عدم وجود نرخ روز در این سامانه، مرجع جایگزین توسط هیئت مدیره بورس تعیین و اعلام خواهد شد. |
| ۲۰ | مهلت ارائه گواهی آمادگی تحویل | تا ۱۵ دقیقه پس از اتمام جلسه معاملاتی آخرین روز معاملاتی |
| ۲۱ | جریمه‌ها | الف) جریمه عدم ارائه رسید انبار از طرف مشتریان فروشنده، عدم واریز وجه توسط مشتریان خریدار و عدم ارائه گواهی مشتریان خریدار و فروشنده آمادگی تحویل، یک دهم درصد ارزش قرارداد بر اساس قیمت تسویه آخرین روز معاملاتی است که به نفع مشتری طرف مقابل از مشتری نکول‌کننده کسر می شود. ب) در تمامی موارد فوق کارمزد تسویه و تحویل هر دو سر معامله به نفع بورس از مشتری نکول‌کننده دریافت خواهد شد. |
نکات قابل توجه در قراردادهای آتی مس
- تحویل قرارداد آتی کاتد مس، بر خلاف قراردادهای آتی محصولات کشاورزی که از طریق گواهی سپرده کالایی پیوسته هستند، از طریق گواهی سپرده کالایی ناپیوسته است.
- حداقل اندازه تحویل برای ورود به فرآیند تحویل، حداقل ۲۰ تن (معادل ۲۰۰ قرارداد) است. در واقع خریداران و فروشندگانی که کمتر از ۲۰۰ موقعیت باز در آخرین روز معاملاتی، داشته باشند، نمی‌توانند وارد فرآیند تحویل شوند.
- با توجه به این که تحویل قرارداد آتی کاتد مس به صورت فیزیکی است، خریداران برای ورود به فرآیند تحویل باید مبلغی تحت عنوان مالیات بر ارزش افزوده، مازاد بر ارزش قرارداد در حساب عملیاتی خود داشته باشند.
- قیمت تسویه نهایی برای قراردادهای آتی کاتد مس به صورت تئوریک و بر اساس نرخ کاتد مس در بورس فلزات لندن، تعیین می‌شود.
- توجه داشته باشید در سامانه سنا، نرخ دلار به صورت اسکناس و حواله ثبت می‌شود. برای تبدیل قیمت کاتد مس جهانی به ریال، از نرخ حواله دلار (نه اسکناس دلار) استفاده می‌شود.
سخن آخر
طبق وعده‌هایی که بورس کالا در خصوص تنوع و توسعه قراردادهای آتی کالا اعلام کرده بود، قرارداد آتی کاتد مس، در شرف ورود به بازار آتی کالا است. به نظر می‌رسد بورس کالا با جدیت هرچه بیشتر سعی در افزایش جذابیت بازار آتی کالا و رونق آن دارد. انتظار می‌رود با ورود کالاهای پر نوسان و مبتنی بر قیمت های جهانی، روز به روز بر عمق و کارایی این بازار افزوده شود.
ثبت نام و دریافت کد آتی کالا
برای دریافت کد آتی کالا و شروع سرمایه‌گذاری در این بازار روی دکمه زیر کلیک کنید:
بسار عالی
به امید رونق بیشتر بازارهای مشتقه
تشکر از بورس کالا بخاطر قرارداد آتی جدید
با درود ؛
ای کاش قبل از افزودن به تنوع کالاها در بورس کالا (که فی نفسه کار بدی نیست اما متاسفانه کارهای واجب تر زیادی در بورس کالا بر روی زمین مانده و مسئولی هم ندارد...که در ادامه عرض میکنم) برخی مشکلات ساختاری بویژه در حوزه بازار مشتقه و گواهی سپرده کالایی را حل میکردند.
مثلا اینکه در محصولات کشاورزی مثل پسته و زیره، متاسفانه حجم معاملات روزانه(گواهی کالایی) شرم آور است .. یا در همین اقلام، معاملات قراردادهای "آتی"، تقریبا تعطیل است !! کسی هم آسیب شناسی نمیکند که چرا چنین بلایی بر سر این بازارها آمده ؟؟ یا مثلا در قراردادهای اختیارمعامله(آپشن) بر روی زعفران نگین، اغلب مواقع، حجم معاملات "صفر" است !!! یا مثلا بازه زمانی معاملات گواهی کالایی با معاملات قرارداد اتی متناظرش، همخوانی و انطباق ندارد .. پنجشنبه ها آتی برقرار است و گواهی کالایی تعطیل .. جلسات معاملاتی عصر (بعد از ساعت ۱۵) برای سکه و طلا و زعفران، اصولا وجود خارجی ندارد در حالیکه بازار فیزیکی در سطح کشور در حال کار است.
از همه بدتر اینکه؛ بر خلاف شعارهای بورس کالا در مورد فراهم کردن زمینه عرضه مستقیم محصول کشاورزان و تولیدکنندگان از طریق بازارهای گواهی و مشتقه، اما در عمل شاهد مقررات عجیب و غریبی هستیم که ناقض همه آن شعارهاست. مثلا دارنده محصول زعفران که میخواهد در سررسیدهای معینی اقدام به پیش فروش محصول در قالب قرارداد آتی نماید، بدلیل مطالبه وجه تضمین فوق العاده سنگین از سوی بورس کالا برای اخذ موقعیت فروش در آتی، عملا امکان ورود به چنین بازاری را نخواهد داشت زیرا برای پیش فروش مثلا ۱۰۰ گرم زعفران نگین که حدود ۳.۵ میلیون تومن ارزش دارد بایستی حدود ۱.۳ میلیون تومن در حساب عملیاتی (نزد بورس کالا) بلوکه کند پس برای مثلا ۱۰۰ کیلو زعفران باید ۱.۳ میلیارد تومن وجه نقد آماده در حساب مذکور سپرده کند (تا روز سررسید آتی) که اصلا با عقل و منطق سازگار نیست !!!!
متاسفانه مسئولان بورس کالا، هیچ پاسخی به این انتقادات نمیدهند و فقط ویترین خوش رنگ و لعابی از انواع ابزارهای مالی (بواقع : "بدردنخور" یا "ناقص و پر ایراد") را به دیگران که شناخت چندانی از اوضاع وخیم پشت ویترین ندارند، نمایش میدهند. امیدوارم مطلب بنده را منتشر فرمایید تا شاید به گوش آقایان برسد و کاری بکنند ..
با سپاس از شما
سلام دوست عزیز، ضمن تشکر بابت بیان نظرات خود در خصوص بازار مشتقه، انتقادات شما برای مسئولین بورس کالا ارسال خواهد شد. اگر چه بخش عمده ای از این انتقادات، قبلا از طریق کارگزاری به بورس کالا منتقل شده است.
ناگفته نماند، وجود کاستی ها در بازار نسبتا نوپای مشتقه اجتناب ناپذیر است. به طور قطع هیچ بازار مالی در ابتدای امر بدون کاستی نبوده است و به مرور و با توجه به نیاز و پیشنهادات معامله گران، کاستی ها رفع شده و مقدمات توسعه آن بازار فراهم شده است. جهت کسب اطلاعات و راهنمایی بیشتر در این زمینه لطفا در ساعات اداری با شماره تلفن ۰۲۱۹۱۰۰۴۰۰۴ داخلی ۵ بخش آتی تماس حاصل فرمایید و یا شماره تماس خود را ارسال فرمایید تا همکاران ما با شما تماس بگیرند.
با سلام و سپاس از توجه شما و پاسخی که ارائه فرمودید ؛ باید عرض کنم که متاسفانه گوش شنوایی در میان مسئولان بورس کالا وجود نداشته و ظاهرا بازار مشتقه، فعلا برای کاربردهای خاص مدنظر آقایان طراحی و اجرایی شده است. برای نمونه، اهرم معاملات آتی در حال حاضر برای "زعفران" به حدود ۲.۷۵ کاهش یافته است (!!) که بهیچوجه با منطق و ذات بازار آتی، همخوان نیست و هیچکس هم پاسخگو نیست که چرا باید وجه تضمین آتی تا این حد، افزایش یابد ؟؟ بنده به شخصه سوال دارم که اگر مثلا وجه تضمین هر قرارداد آتی زعفران طوری تعیین گردد که اهرم معاملات به عدد ۱۰ برسد (یا بیشتر ..) چه اتفاقی خواهد افتاد ؟؟ قاعدتا نوسانات بیشتری را خواهیم داشت ولی جذابیت معاملات آتی هم دقیقا به همین نوسانات است و البته شاهد افزایش حجم و عمق معاملات آتی خواهیم بود که ظاهرا آقایان مسئول، خیلی مشتاق و علاقمند آن نیستند ...!!! به هر حال، ممنونم بابت لطفی که فرمودید و مطلب بنده را منتشر کردید. پاینده باشید.
سلام دوست عزیز ، ممنون از همراهی شما در بآشگاه مشتریان کارگزاری آگاه.
پر سود و موفق باشید.
با تشکر از افشین عزیز و پیامهای حرفه ای و کارشناسانه ایشان،
بحث بالابردن مبلغ اهرم تا این حد واقعا عجیبه و جای بحث داره! همینطور هم مقدار ۷۰ درصد برای کال مارجین شدن که خیلی درصد بالایی هست!
دو واقعیت وجود داره، اول اینکه افراد فعال بازار آتی نسبت به قبل خیلی آشناتر به موضوع شدند و تازه کار نیستند که مفهوم کال شدن و .... رو متوجه نباشند و حتما برای اون استراتژی مناسبی رو در نظر دارند.
دوم اینکه فرضا یکسری تازه کار هم داخل بازار باشند،اینها کسانی هستند که خیلیهاشون با لووریجهای بالا در عرض کمتر از چند ساعت کل سرمایه گذاریشون در بازارهای جهانی از بین رفته و حالا به اینجا اومدند! دیگه لووریج ۳ و کال مارجین ۷۰ درصد براشون خنده داره و ریسکش رو قبول میکنند!!
من در یکی از بحثهای آتی باشگاه (که الان نتونستم پیداش کنم) برای معاملات آربیتراژ در مورد تعدیل مقدار اهرم پیشنهادی کردم که حداقل آربیتراژ رو جذاب کنه. هنوز روی اون پیشنهاد تاکید دارم.
ببخشید این خارج از موضوعه،ولی یک نقص در باشگاه حساب میشه و امیدوارم به سایت اضافه بشه.
باید در پروفایل هر عضو لیستی از پیامهایی که در بحثهای مختلف باشگاه نوشته وجود داشته باشه که راحت بتونه پیداش کنه.
مثال خیلی از سایت های دیگه.
اطلاعات خوب و مفید بودی،سپاس از تیم بآشگاه مشتریان
چجوری میشه وام بگیرم؟میشه کمکم کنید؟
سلام دوست عزیز،دریافت وام قرض الحسنه برحسب مانده قابل برداشت حساب معاملاتی شما می باشد. با کلیک ثبت درخواست محاسبه رسوب مانده‌حساب در قسمت وام قرض‌الحسنه در بخش خدمات، درخواست شما به کارگزاری ارسال می‌شود. پس از آن رسوب پول بر اساس این ماه محاسبه‌شده و در پایان همان ماه اعلام می‌شود. در ماه های آینده می‌توانید بر اساس قدرت دریافت وام خود که منجر به روشن شدن بسته های اعتباری می گردد بسته وام مورد نظر را انتخاب کرده و درخواست دریافت آن را به کارگزاری ارسال کنید. (قدرت دریافت وام در صدی از رسوب می باشد که این درصد با توجه به سطح باشگاه شما از ۵۰ تا ۷۰ درصد متغیر است ) پس از بررسی شرایط در نظر گرفته شده، از جمله دارا بودن سطح ۵ در بآشگاه و میزان تضامین لازم در کارگزاری آگاه و امضای قرارداد اعتباری مبلغ وام درخواستی در حساب معاملاتی نزد کارگزاری واریز می‌شود و شما می‌توانید برای خرید سهام از اعتبار خود استفاده کنید. لازم به ذکر است وام در نظر گرفته شده قرض‌الحسنه بوده و کارمزدی برای آن در نظر گرفته نمی شود.
سلام،واقعا اطلاعات جالبی دادین.ممنون