برای سرمایهگذاری معمولا چند بازار موازی وجود دارد و افراد بنا به دانش خود نسبت به این بازارها سرمایه خود را تزریق و برای کسب سود، اقدام به سرمایهگذاری می‌کنند. یکی از این بازارهای سرمایهگذاری، بازار طلا یا سکه است که در سالهای اخیر در دسته بازارهای پررونق قرار گرفته است. گاهی اوقات از فعالان بازار یا کانال‌های خبری این عنوان را می‌شنویم که قیمت طلا یا سکه حباب است و احتمال ترکیدن دارد! ما در این مقاله سعی داریم تعریف جامعی از اصطلاح حباب طلا و سکه داشته باشیم و حالت‌های مثبت و منفی این وضعیت و دلایل به وجود آمدن حباب را با هم بررسی کنیم. با ما همراه باشید.
مفهوم حباب در بازار سرمایه
اگر اصطلاح حباب را از زبان سرمایه‌گذاران یا فعالان سرمایهگذاری شنیده باشید، طبیعتا این سوال برای‌تان پیش می‌آید که چرا حباب؟! منظور از حباب چیست؟! در جواب باید گفت که محصول موردنظر برای سرمایهگذاری در قیمت فعلی ماندگار نخواهد بود و براثر برخی عوامل دستخوش تغییرات قیمتی خواهد شد. این تغییر قیمت دیر یا زود اتفاق می‌افتد تا محصول مورد نظر به قیمت اصلی خود برگردد. پس تا این جا متوجه شدیم که از ماهیت اصلی حباب که بسیار زودگذر است و دوامی ندارد، در حوزه سرمایهگذاری برای محصول خاصی که قیمت کاذب دارد، استفاده می‌شود.
حباب سکه چیست؟
برای تعیین قیمت واقعی یک محصول، فرمول‌های ریاضی پیچیده و عوامل وابسته زیادی وجود دارد؛ بنابراین تشخیص حباب داشتن قیمت یک محصول خاص، کار هر کسی نیست و تنها فعالان این عرصه می‌توانند راجع به این موضوع اظهار نظر کنند. بر عکس سایر محصولات موجود در بازار که طبق توضیح ارائه‌شده فرآیند پیچیده‌ای برای تعیین قیمت دارند، طلا و سکه دارای فرمول ساده‌ای برای تعیین قیمت هستند. در نظر داشته باشید به اختلاف قیمت ارزش واقعی طلا و سکه با قیمتی که در بازار معامله می‌شوند، حباب طلا و سکه می‌گویند.
حباب انواع سکه
جالب است بدانید حباب طلا و سکه شامل دو حالت حباب مثبت و حباب منفی است و هر دو از حالت تعادل خارج هستند. میزان حباب سکه با توجه به عواملی مانند وزن و نوع هر سکه متفاوت است. در ادامه توضیح کوتاهی درباره حباب مثبت و منفی می‌دهیم:
- حباب مثبت: زمانی که طلا یا سکه در بازار، بیشتر از قیمت ذاتی و اصلی‌شان به فروش برسند، حباب مثبت ایجاد شده است.
- حباب منفی: هنگامی که قیمت طلا یا سکه فروخته شده در بازار، کمتر از قیمت ذاتی و اصلی آنها باشد، حباب منفی ایجاد شده است.
اما چه چیزی باعث به وجود آمدن حباب مثبت و منفی برای سکه می‌شود؟ عوامل متعددی در ایجاد این حباب‌ها تاثیرگذار هستند که در ادامه به توضیح آنها می‌پردازیم.
چه عواملی در ایجاد حباب مثبت و منفی سکه موثر هستند؟
بهتر است برای درک بهتر حباب مثبت و منفی با بعضی از تعاریف آشنا شویم:
- قیمت عرضه: به قیمتی گفته می‌شود که فروشندگان تمایل دارند محصول خود را با آن قیمت بفروشند.
- قیمت تقاضا: به قیمتی گفته می‌شود که خریداران تمایل دارند محصول را با آن قیمت خریداری کنند.
- قیمت و نقطه تعادل: زمانی که قیمت عرضه و تقاضا در بازار یکسان باشد، کالا از نظر قیمتی در نقطه تعادل قرار دارد.
باید بگوییم که اگر قیمت عرضه یک محصول از قیمت تقاضای آن بیشتر باشد، حباب قیمتی به وجود آمده از نوع مثبت خواهد بود. برعکس، اگر قیمت تقاضای یک محصول از قیمت عرضه آن بیشتر باشد با حباب قیمتی منفی مواجه می‌شویم که معمولا این نوع از حباب به ندرت در بازار رخ می‌دهد.
عوامل به وجود آمدن حباب قیمتی چیست؟
عوامل متفاوتی برای ایجاد حباب قیمتی مثبت و منفی در بازار وجود دارد که در این بخش به آنها اشاره می‌کنیم:
۱- عوامل تاثیرگذار بر ایجاد حباب مثبت سکه
- وجود نقدینگی در بازار باعث افزایش تقاضا و در نتیجه بالا رفتن قیمت محصول می‌شود.
- کمیاب شدن یک محصول خاص در بازار
- اتکا به هیجانات بازار برای یک محصول خاص و دپو کردن آن محصول به امید افزایش قیمت
۲- عوامل تاثیرگذار بر ایجاد حباب منفی سکه
- تغییر جهت سرمایه‌گذاران به سمت محصول دیگر و کم شدن تقاضا برای آن محصول
- تولید بیشتر از تقاضای یک محصول در بازار
در صورتی که برای خرید طلا به بازار طلافروشان مراجعه کنید، قیمت هر مثقال طلا در تابلوهای نصب‌شده روی دیوار نوشته شده است و هر لحظه ممکن است این قیمت، تغییر کند. قیمت روز سکه و طلا در ایران و جهان را می‌توانید در وب سایت tgju.org مشاهده کنید. اگر قیمت هر مثقالی که طلافروش اعلام می‌کند از قیمت مثقال جهانی کمتر باشد، قیمت طلا حباب منفی دارد که این حالت بسیار نادر است. این حالت به این معنی است که ارزش طلا در ایران نسبت به نقاط دیگر جهان کمتر است و این پتانسیل را دارد که در آینده دچار افزایش قیمت شود. در نقطه مقابل، اگر قیمت اعلام‌شده هر مثقال طلا از جانب طلافروش بیشتر از قیمت مثقال جهانی باشد، حباب قیمتی مثبت به وجود آمده است و این احتمال وجود دارد که در روزهای آینده، قیمت طلا در ایران کاهش یابد تا به ارزش واقعی خود نزدیک شود. با توجه به توضیحات ارائه‌شده در این بخش به این اصل خواهیم رسید که هرچقدر حباب مثبت طلا کمتر و به صفر نزدیک شود، فرآیند سرمایهگذاری در بازار طلا و سکه بهتر خواهد شد.
اگر در بازار طلا و سکه سرمایهگذاری کرده باشید یا اخبار مربوط به آن را دنبال کنید، متوجه خواهید شد که حباب قیمتی در سکه نسبت به شمش طلا بیشتر خواهد بود و این امر به این دلیل است که سکه مسکوک است و در سال به اندازه مشخص و تعریف‌شده‌ای تحت نظارت بانک مرکزی ضرب می‌شود. پس با توجه به این توضیحات گاهی اوقات در بازار کمیاب می‌شود و همین امر، سرمایهگذاری در بازار سکه را برای مردم جذاب کرده است. حباب به وجود آمده در سکه هم مانند توضیحات قبلی از حباب طلا پیروی می‌کند که درنهایت این فرآیند، در اثر میزان عرضه و تقاضا و هیجانات به وجود می‌آید. به عنوان مثال، اگر ارزش واقعی سکه در بازار ۵ میلیون تومان باشد، اما با قیمت ۸ میلیون تومان معامله شود، سکه حباب مثبت دارد و اگر همین فرآیند بالعکس باشد، سکه دچار حباب منفی خواهد شد.
- پیشنهاد می‌کنیم هرگز سکه را در حباب مثبت خریداری نکنید. بهتر است قبل از خرید سکه برای سرمایهگذاری، درصد حباب سکه را محاسبه کنید. در ادامه، نحوه محاسبه حباب سکه را شرح می‌دهیم.
نحوه محاسبه حباب سکه
عیار تمام سکههای بهار آزادی که توسط بانک مرکزی ضرب می‌شوند، ۹۰۰ از ۱۰۰۰ یا ۲۲ عیار است. برای محاسبه حباب سکه باید ابتدا ارزش ذاتی سکه را به دست آورد. برای محاسبه ارزش ذاتی سکه می‌توان از فرمول زیر استفاده کرد:
مولفههای این فرمول عبارتند از:
- حق ضرب سکه: عدد ثابتی است که شامل هزینه‌های جانبی و حق ضرب است و توسط اتحادیه طلا و جواهر تهران اعلام می‌شود. معمولا از ۵ تا ۷ هزار تومان متغیر است.
- قیمت انس جهانی طلا: قیمت جهانی هر انس طلا را می‌توانید از منابع آنلاین معتبر به دست آورید. از آن جایی که در این فرمول به قیمت جهانی یک گرم طلا نیاز داریم، در مخرج عدد ۳۱.۱ را اضافه کردیم.
- قیمت دلار: از منابع معتبر مانند سایت tgju.org قیمت لحظه‌ای دلار را پیدا کنید و در فرمول قرار دهید.
- وزن سکه: از نظر وزنی، سکههای بهار آزادی ۸.۱۳۳ گرم، نیم‌سکه ۴.۰۶۶ گرم و ربع‌سکه ۲.۰۳۳ هستند.
- عیار سکه: عدد ۰.۹ در فرمول، همان عیار سکه است که با بخش‌پذیری عیار سکه تمام بهار آزادی و عیار انس طلا به دست می‌آید.
حالا که با قرار دادن این مولفه‌ها در فرمول بالا، ارزش ذاتی سکه را محاسبه کردید؛ وقت آن رسیده تا حباب سکه را نیز به دست آورید. کافی است عدد به دست آمده از مرحله قبلی را از قیمت اعلام‌شده از طرف فروشنده کم کنید. عددی که به دست می‌آید، همان حباب قیمتی خواهد بود.
مزایای سرمایهگذاری در سکه
این روزها که به دلیل تورم زیاد شاهد از بین رفتن ارزش پول هستیم، سرمایهگذاری در سکه می‌تواند به عنوان یک سپر از ارزش پولتان محافظت کند. چندین مزیت دیگر برای سرمایهگذاری در سکه وجود دارد، از جمله:
- خرید و فروش آسان: بر خلاف سرمایه‌گذاری‌های دیگر، خرید و فروش سکه بسیار ساده است. بنابراین بدون دردسر و در کمترین زمان ممکن می‌توانید پول خود را زنده کنید.
- کاهش ریسک سرمایهگذاری: اگر همه تخم‌مرغ‌های خود را در یک سبد بگذارید، احتمال از دست دادن همه‌ی آنها بیشتر است. بنابراین بهتر است در بازار طلا و سکه نیز سرمایهگذاری کنید تا به سبد سرمایهگذاری خود تنوع بیشتری ببخشید.
- سوددهی بالا: بسته به مدت زمانی که سکه‌ها را نگه می‌دارید، ارزش آنها افزایش می‌یابد و می‌توانید سود کنید. فراموش نکنید که هرچه بیشتر سکه‌ها را نگه دارید، شانس بیشتری برای کسب سود خواهید داشت.
- مورد اعتماد بودن: مردم معمولا با اطمینان کامل سکه را خرید و فروش می‌کنند و نگرانی بابت از دست دادن سرمایه خود ندارند.
- امکان خرید با بودجه محدود: برخلاف بسیاری از سرمایه‌گذاری‌ها که نیاز به مبالغ هنگفت دارند، سرمایهگذاری روی سکه را می‌توان با پول کمتری شروع کرد.
سخن آخر
در این مقاله سعی کردیم به مفهوم حباب قیمتی طلا و سکه بپردازیم و عامل‌های مختلف به وجود آورنده آن را شرح دهیم. پیشنهاد می‌کنیم به منظور شروع فرآیند سرمایهگذاری در این بازار، در گام اول، شناخت اولیه‌ای از نوسانات بازار سکه و طلا کسب کنید. سپس قیمت حبابی کالای مد نظر را محاسبه کنید و با تکیه بر مهارت و علم کافی، در این حوزه گام بردارید. دقت داشته باشید که خرید سکه طلا به صورت فیزیکی تنها روش سرمایهگذاری روی این فلز پرسود نیست. شما می‌توانید از قراردادهای اختیار معامله سکه طلا نیز استفاده کنید و از مزایای معاملات آپشن بهره ببرید. همچنین با انتخاب یکی از صندوق‌های سرمایهگذاری طلا در بورس، می‌توانید دارایی خود را به دست افراد حرفه‌ای و متخصص بسپارید
سوالات متداول
۱- حباب سکه چیست؟
حباب سکه عبارت است از اختلاف قیمت بین سکه فروخته شده در بازار و ارزش واقعی سکه. زمانی که سکه در بازار با قیمتی بیشتر از ارزش ذاتی خود فروخته شود، حباب مثبت و اگر با کمتر از این ارزش فروخته شود، حباب آن منفی است.
۲- مزایای سرمایه گذاری در سکه چیست؟
خرید و فروش آسان، ایجاد تنوع در سبد سرمایهگذاری، کاهش ریسک، سوددهی بالا و مورد اعتماد بودن از مزایای سرمایهگذاری در سکه هستند.
۳- کدام سکه حباب کمتری دارد؟
بین سکههای تمام، سکه بهار آزادی حباب کمتری دارد و برای سرمایهگذاری بهتر است. البته از آن جایی که در سالهای اخیر میزان تقاضا برای سکههای گرمی و ربع سکه بیشتر شده، خرید آنها برای سرمایهگذاری نیز سوددهی خوبی دارد.
حباب قیمتی برای هرکالا و هر بازاری به وجود می‌آید و فقط مختص کالاهای لوکس، طلا و جواهرات، سکه و ماشین نیست! برای آن‌که دو مفهوم حباب مثبت و منفی را بهتر متوجه شوید، به معنای چند اصطلاح پرکاربرد در بازار نیاز داریم:
قیمت عرضه: قیمت عرضه قیمتی است که هر فروشنده‌ای مایل است تا کالایی که دارد را به آن قیمت بفروشد.
قیمت تقاضا: قیمت تقاضا قیمتی است که هر خریداری مایل است تا کالای مورد نیاز خود را به قیمت واقعی آن کالا بدون سود اضافی، بخرد.
نقطه‌ی تعادل: وقتی در بازار، قیمت عرضه و قیمت تقاضای یک کالا یکسان باشد، اصطلاحاً می‌گویند آن کالا در نقطه‌ی تعادل خود است.
تنها کالایی که ارزش آن تا حدودی معلوم هست و برای تعیین حباب آن، فرمول‌های ساده و قابل فهمی وجود دارد، طلا و سکه می‌باشد. بهتر است قبل از اینکه قصد خرید طلا داشته باشیم، حباب آن را حساب کنیم و یا آن را در سایت‌‌های قیمت گذاری طلا و سکه مشاهده کنیم. بدین ترتیب از خرید خودمان نهایت لذت را می‌بریم. هرچه حباب طلا و سکه کم و یا منفی باشد، خرید آن توصیه می‌شود
به نظرم حبابی وجود نداره - قیمتها منطقی داره جلو میره مشکل اینجاست که درآمد ما خیلی کم شده
من موافق این نظر نیستم . درسته که درآمد ها اومده پایین ولی اینکه افزایش قیمت سکه رو به کاهش درآمد نسبت بدیم به نظرم درست نیست.
درباره سکه و طلا به این نکته توجه کنیم که اصولا حباب زمانی مصداق دارد که بر بستر اقتصاد سالم، وقایع و روندهای غیرعادی و غیرطبیعی رخ دهد. در اقتصادی که زیرساخت اصولی وجود ندارد حباب بی معناست. به تعبیر عامیانه، اقتصاد بیمار، خود حباب است؛ پس اقلام عرضه و تقاضا، حبابی بودن با نبودنشان مطرح نیست.
زیاد شدن سرمایه در بازار. این همان افزایش بیش از اندازه نقدینگی می‌باشد. در واقع دولت و بانک مرکزی با سیاست‌هایی که در پیش گرفتند، موجب این افزایش نقدینگی شده‌اند. این پول بدون پشتوانه، باعث افزایش تقاضای کالای مورد نظر می‌شود و تعادل عرضه و تقاضا را به هم می‌زند. طبیعی هست شاهد افزایش قیمتها باشیم.
تعیین قیمت واقعی یک کالا، کمی پیچیده است. در نتیجه به سختی متوجه می‌شویم که قیمت آن کالا حباب داشته است و نباید بر روی آن کالا سرمایهگذاری می‌کردیم. یکی از کالاهایی که ارزش ذاتی آن تا حدودی مشخص است و فرمول‌های ساده‌ای برای تعیین حباب قیمتی آن وجود دارد، طلا و سکه است.
این روزها احتمالا اکثر افراد حباب قیمتی را حس کرده باشند، بنابراین درک و تعریف حباب قیمتی کار سختی نیست. به زبان ساده، به اختلاف قیمت ذاتی یک کالا با قیمت عرضه آن کالا در بازار حباب قیمتی می‌گویند