صندوقهای سرمایه گذاری یکی از بهترین ابزارهای سرمایهگذاری برای افراد تازهوارد و حتی معاملهگران فعال بازار بورس محسوب میشوند. در مقالههای قبلی به صورت کامل به انواع صندوقهای سرمایهگذاری از قبیل صندوق قابل معامله در بورس (ETF)، صندوق مختلط و صندوق درآمد ثابت اشاره کردیم. هر کدام از این صندوقها ویژگیهای منحصر به فردی دارند و سرمایهگذاران با توجه به میزان ریسکپذیری و اهداف خود، یک یا چند مورد را انتخاب میکنند. در این مقاله قصد داریم به معرفی صندوقهای سرمایهگذاری مبتنی بر شاخص و مزایا و معایب آنها بپردازیم.
این ویدئو را حتما ببینید!
صندوق سرمایهگذاری مبتنی بر شاخص چیست؟
همانطور که از نام این صندوق پیدا است، هدف اصلی آن تطابق پرتفوی بورسی سرمایهگذار با شاخص بازار اوراق بهادار است. صندوقهای مبتنی بر شاخص معمولا سرمایه خود را بر اساس چارچوبهای تعریف شده در یکی از شاخصهای مورد نظر در بازار بورس، برنامهریزی و مدیریت میکنند. منظور از شاخص در این تعریف، الزاما شاخص اصلی بازار بورس نیست! این شاخص میتواند هر یک از شاخصهای موجود در این بازار را شامل شود. معاملهگران فقط زمانی میتوانند در این صندوق خرید و فروش داشته باشند که یک سرمایه تازه توسط سرمایهگذار جدید به صندوق وارد شود یا سرمایهای از صندوق به دلیل خروج یکی از سرمایهگذاران، کم شود.
همانطور که اشاره کردیم، رکن اصلی در این صندوقهای سرمایهگذاری، شاخص مبنایی است که امور صندوق بر اساس آن، برنامهریزی میشود. این شاخص میتواند شاخص طلا، مسکن یا هر شاخص دیگری باشد اما این صندوقها در بازار بورس بیشتر مبتنی بر شاخص اصلی بازار یعنی شاخص سهام هستند. بر این اساس، قابل درک است که دارایی این صندوقها از سهام شرکتهای بزرگ، که بر شاخص بازار تاثیر میگذارند، تشکیل میشود.
نحوه پیدایش صندوقهای مبتنی بر شاخص
همانطور که اشاره کردیم هدف اصلی در این صندوقها، پیروی از یک شاخص مبنا است که در این چارچوب پرتفوی بورسی بتواند نزدیک به شاخص اصلی بازار حرکت کند. نظریه شکلگیری این صندوقها از «فرضیه بازار کارا» الگوبرداری شده است. شخصی به نام جان بوگل (John Bogle) تلاش کرد بر اساس این فرضیه اولین صندوق مبتنی بر شاخص S&P500 طراحی و راهاندازی کند که در این مسیر موفق بود و توانست یکی از بهترین شرکتهای مدیریت دارایی جهان را تاسیس کند.
تفاوت صندوقهای مبتنی بر شاخص با صندوقهای سهامی
همانطور که میدانید نوع ترکیب دارایی صندوقهای سرمایهگذاری در بازار بورس، استراتژی اصلی صندوقها را تعیین میکند. صندوقهای شاخصی بسیار شبیه به صندوق سهامی هستند اما تفاوتهایی نیز دارند. یکی از تفاوتهای موجود بین این دو صندوق، انتخاب سهام شرکتهای بورسی است. صندوقهای شاخصی بنا به چارچوبهایی که برای آنها تعریف شده، تمایل دارند دارایی خود را از سهام شرکتهای بزرگ تشکیل دهند اما دارایی صندوقهای سهامی بیشتر، از سهام شرکتهایی است که منجر به سود میشوند. در ضمن صندوقهای مبتنی بر شاخص معمولا ۸۰ درصد از دارایی خود را به خرید سهام شرکتهای بزرگ و مابقی را برای خرید اوراق قرضه، سپردههای با درآمد ثابت و … اختصاص میدهند.
صندوق سرمایهگذاری مبتنی بر شاخص مناسب چه افرادی است؟
با توجه به توضیحات ارائه شده در بخش قبلی، متوجه شدیم که ریسک صندوقهای شاخصی نسبت به صندوقهای سهامی کمتر است. این نوع صندوق بیشتر مناسب افرادی است که به دنبال یک سرمایهگذاری مطمئن در بازار بورس هستند. معمولا افرادی که در صندوقها سرمایهگذاری میکنند، زمان یا دانش کافی برای معاملات مستقیم در بازار بورس را ندارند. پس صندوقهای سرمایهگذاری برای این افراد بهترین گزینه هستند. صندوق مبتنی بر شاخص برای افراد تازهوارد در بازار بورس، گزینه مناسبی به شمار میآید.
مزایای صندوقهای سرمایهگذاری مبتنی بر شاخص
- اولین و بزرگترین مزیت صندوقهای سرمایهگذاری مبتنی بر شاخص، کاهش یا حذف هزینههای سبدگردانی و مدیریت صندوق است. این صندوقها در نهایت باید مطابق با شاخص مبنا پیشروی کنند و نیازی به برنامهریزی و مدیریت خاص ندارند. با این کار تا حد زیادی در هزینهها صرفهجویی میشود.
- نقش مدیریت در این صندوقها حذف میشود چرا که هدف یک مدیر در صندوق، کسب سود است در صورتی که در این صندوقها سعی میشود تمام حرکات و تصمیمگیریها به شاخص مبنا نزدیک باشد.
- زمانی که بازار بورس در وضعیت مناسبی است یا به عبارت دیگر در بازار گاوی، صندوقهای مبتنی بر شاخص به شکل فوقالعادهای عمل میکنند و سودهای خوبی برای سرمایهگذاران کسب میشود.
معایب صندوقهای سرمایهگذاری مبتنی بر شاخص
زمانی که اوضاع بازار مناسب نیست و به صورت مکرر درگیر نوسانهای قیمتی میشود، صندوقهای سرمایهگذاری انعطاف خوبی دارند و با مدیریت و برنامهریزی مناسب از این شرایط سربلند خارج میشوند اما صندوقهای مبتنی بر شاخص این انعطافپذیری را در مقابل نوسانات بازار ندارند و ممکن است سرمایهگذاران را با ضرر مواجه کنند. برای نمونه میتوان به صندوق مشترک آگاه اشاره کرد که از ابتدای تاسیس در سال ۱۳۸۷ تا کنون، بیش از ۳۹ هزار درصد بازدهی داشته است و با مدیریت حرفهای، توانسته است دارایی سرمایهگذاران را از گزند نوسانات بازار در امان نگه دارد. این صندوق به عنوان پربازدهترین صندوق سرمایهگذاری کشور شناخته میشود.
تعداد صندوقهای سرمایهگذاری مبتنی بر شاخص در کشورهای غربی بسیار زیاد است اما در ایران فقط سه صندوق بر این اساس فعالیت میکنند:
- صندوق شاخصی فیروزه (ETF)
- صندوق شاخصی کارآفرین
- صندوق شاخصی کاردان (ETF)
سخن آخر
در این مقاله به صندوقهای سرمایهگذاری مبتنی بر شاخص پرداختیم. هدف اصلی صندوقهای مبتنی بر شاخص این است که مطابق با یک شاخص مبنا در حرکت باشند و در نهایت، یک پرتفوی بورسی متناسب با شاخص در بازار ایجاد کنند. این صندوقها نسبت به صندوقهای در سهام ریسک کمتری دارند و گزینه مناسبی برای یک سرمایهگذاری امن به شمار میآیند.
عالی
به نظر من مزیت اصلی صندوقهای سرمایهگذاری مبتنی بر شاخص، هزینه پایین آن و حذف ریسک مدیریت صندوق است.
عالی من بخشی رو اختصاص به صندوق ها قرار دادم تا ریسکم پایین بیاد
بسیار مفید و کاربردی بود. باز هم از این مطالب در بلاگ قرار دهید. خدا قوت
عالی