انواع ریسک سرمایه‌گذاری چیست؟

  • ۸ بهمن ۱۴۰۲
  • ۵ آذر ۱۳۹۹
  • ۲۸ نظر
  • ۳۳۲۸ مشاهده
انواع ریسک سرمایه گذاری

ریسک در تعریفی ساده به این معنی است که، با علم بر غیر قابل پیش‌‌بینی بودن موضوعی، دست به عملی بزنیم که اطمینانی از نتیجه بخش بودن آن نداریم. کلمه ریسک مفهوم خطر را تداعی می‌کند اما ریسک الزاما منفی نیست و بیشتر معنای عدم قطعیت دارد. در حقیقت ریسک دارای دو بعد مثبت و منفی است. گاهی اتفاق می‌افتد که ما خود را در معرض ریسک قرار می‌دهیم و با فرصت‌های مثبت روبه‌رو می‌شویم. در این مقاله، انواع ریسک در سرمایه‌گذاری را بررسی خواهیم کرد.

ریسک سرمایه‌گذاری چیست؟

ریسک در سرمایه‌گذاری نیز عبارت است از عدم اطمینانی که در بازدهی سرمایه‌گذاری‌ وجود دارد. اصل ثابت سرمایه‌گذاری سودآوری آن است؛ تا از سود ده بودن معامله‌ای اطمینان نداشته باشیم تمایلی برای سرمایه‌گذای در آن نداریم. به همین خاطر افرادی که ریسک‌گریز هستند از سرمایه‌گذاری در جایی که احتمال ریسک و خطر از بین رفتن سرمایه وجود دارد امتناع می‌کنند و وارد پروسه‌های سرمایه‌گذاری پر مخاطره نمی‌شوند، مگر آن‌ که سود برآورد شده بسیار زیاد باشد.

ریسک قابل اندازه‌گیری است و شرکت‌‌های بسیاری زمان و منابع مالی خود را برای شناسایی ریسک‌‌های احتمالی قرار می‌دهند تا بتوانند ریسک سرمایه‌گذاری خود را مدیریت و کنترل کنند. برای اندازه‌گیری ریسک سرمایه‌گذاری، معیارهای وجود دارد که از مهم‌ترین آن‌ها انحراف معیار بازده تاریخی است. این که انحراف معیار بازده تاریخی محاسبه‌شده بالا باشد به آن معنا است که ریسک سرمایه‌گذاری بسیار زیاد است.

انواع ریسک سرمایه‌گذاری

در بالا به تعریفی از ریسک سرمایه‌گذاری اشاره کردیم، در ادامه باید بدانیم که هرگاه بخواهیم درباره سرمایه‌گذاری صحیح تصمیم بگیریم باید با انواع ریسک سرمایه‌گذاری آشنایی داشته باشیم. به طور معمول ریسک‌های سرمایه‌گذاری، به دو نوع اساسی تقسیم می‌شود:

  •  ریسک سیستماتیک: ریسکی را که به شرایط سیاسی و اقتصادی کلان جامعه مرتبط است، ریسک سیستماتیک می‌گویند. این ریسک محدود به صنعت خاصی نمی‌شود و بر تمامیت بازار تأثیر می‌گذارد و به هیچ عنوان قابل حذف شدن نیست به این معنی که در هر شرایطی باید پذیرای ریسک سیستماتیک باشید.
  •  ریسک غیر سیستماتیک: این نوع، برخلاف سیستماتیک قابل کنترل است و بستگی به تصمیم سرمایه‌گذار دارد. به عنوان مثال شخص می‌تواند سهام شرکتی را که عملکرد نامناسبی در شرایط بحرانی دارد، خریداری نکند و ریسک خود را کاهش دهد.

انواع دیگری از ریسک وجود دارند که زیرمجموعه ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک هستند و در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

ریسک نرخ سود

زمانی ‌که سرمایه خود را در چند حوزه مختلف سرمایه‌گذاری می‌کنیم ریسک نرخ سود مطرح می‌شود. تصور کنید مقداری از سرمایه را به اوراق مشارکت با سود ۱۵ درصد اختصاص دهیم، مقداری از آن را در بانک با سود ۱۵ درصد بگذاریم و مقداری را سهام با سود ۲۰ درصد خریداری کنیم. در این جا با برآورد میزان سوددهی این سه حوزه، به نتیجه می‌رسیم که خرید سهام برای ما به صرفه‌تر است و بهتر است پول بیشتری را در این حوزه مالی سرمایه‌گذاری کنیم و عکس این مطلب هم صادق است. در واقع تفاوت نرخ سود این سه سرمایه‌گذاری می‌تواند ما را به یکی از سه گزینه که ریسک کمتری دارد، سوق دهد.

ریسک تورم

ریسک تورم یا به تعبیری ریسک قدرت خرید، به احتمال کاهش ارزش دارایی بر اثر تورم و کم شدن ارزش واحد پول یک کشور در آینده گفته می‌شود. رشد نرخ تورم ارتباط مستقیم با بازدهی سرمایه‌گذاری دارد و عبارت است از ریسک قدرت خرید یا کاهش قدرت خرید. برای توضیح بیشتر، اگر شخصی انتظار بازدهی ۵۰ درصدی از سرمایه‌گذاری خود داشته باشد و تورم سالانه ۲۰ درصد باشد در نهایت ۳۰ درصد بازدهی خواهد داشت بنابراین هرچه نرخ تورم افزایش یابد، میزان بازدهی سرمایه‌گذاری ما کم می‌شود. پس باید گزینه‌ای را انتخاب کنیم که پس از کسر تورم موجود و تورم پیش‌بینی شده، بازدهی قابل قبولی داشته باشد.

ریسک مالی

تعهدات مالی و وام‌های شرکتی که قرار است در آن سرمایه‌گذاری شود برای بسیاری از سرمایه‌گذاران مسئله مهمی است؛ زیرا هرچه تعهدات مالی شرکت و وام‌های دریافتی آن بیشتر باشد، توان شرکت برای توسعه و گسترش و نهایتا افزایش سوددهی کم می‌شود. این تعهدات و تسهیلات در صورت‌های مالی شرکت‌ها موجود است و سرمایه‌گذاران می‌توانند با مطالعه صورت‌های مالی، از شرکت‌هایی که تعهدات مالی زیاد و در نتیجه ریسک مالی بالا دارند حذر کنند و به سراغ شرکت‌های کم ریسک تر ‌بروند.

ریسک نقدشوندگی

دارایی‌هایی که خرید و فروش آن‌ها به آسانی صورت می‌گیرد، ریسک نقدشوندگی کمتری دارند. سرمایه‌گذاری مطلوب، آن است که سرمایه‌گذار هرزمان که اراده کند بتواند سهام خود را نقد کند. اگر شما سهمی داشته باشید که به دلیل عملکرد نامناسب شرکت کسی آن را نمی‌خرد، شما با ریسک نقد شوندگی مواجه هستید. در واقع هرچه سرعت خرید و فروش سهام‌تان بیشتر باشد، معاملات آن روان‌تر و ریسک آن کم‌تر است.ریسک سرمایه گذاری

ریسک نرخ ارز

این نوع ریسک در مورد شرکت‌هایی است که عمده مواد اولیه خود را وارد می‌کنند. با رشد نرخ ارز، این شرکت‌ها درگیر چالش ریسک نرخ ارز خواهند شد و باید هزینه زیادی را متحمل ‌شوند و روشن است که هزینه بالای شرکت، میزان سوددهی آن را کاهش می‌دهد و در نتیجه سرمایه‌گذاری در آن با ریسک همراه خواهد شد.

ریسک تجاری

ریسک تجاری شامل تمامی هزینه‌های یک شرکت برای عملیاتی کردن پروژه‌هایش است. شرکتی که قادر به فروش محصولات و تامین هزینه‌های عملیاتی خود است از ریسک تجاری کمتری برخوردار است. این هزینه‌ها شامل حقوق پرسنل، هزینه تولید، اجاره تسهیلات و هزینه‌های اداری می‌شود.

ریسک اعتباری

ریسک اعتباری یا نکول، مربوط به زمانی است که یک شرکت توانایی وصول سود قراردادی و اصل سرمایه را براساس تعهدات خود نداشته باشد. ریسک اعتباری یا ریسک عدم بازپرداخت سود، برای سرمایه‌گذاران نگران‌کننده است. توجه داشته باشید اوراق قرضه دولتی، کمترین میزان ریسک را دارند و بازدهی آن‌ها نیز کم است و در مقابل اوراق بهادار شرکت، دارای بالاترین میزان ریسک اعتباری و در نتیجه نرخ بهره بالاتری هستند.

ریسک سیاسی

ریسک سیاسی زیرمجموعه ریسک سیستماتیک و نوعی از ریسک مالی به حساب می‌آید. بی‌ثباتی سیاسی، جنگ، کنترل‌های نظامی و تغییر قوانین دولتی سبب می‌شود که دولت یک کشور بصورت ناگهانی سیاست‌های خود را تغییر دهد و این امر روی تصمیم‌های سرمایه‌گذاری اثر می‌گذارد. نام دیگر این نوع ریسک، ریسک ژئوپلیتیک است.

ریسک بازار

ریسک بازار در بین انواع ریسک‌ها، آشناترین ریسک به حساب می‌آید و عبارت است از تغییر بازدهی بر اثر نوسانات کلی بازار. تمامی اوراق بهادار در معرض ریسک بازار قرار دارند، عواملی مانند: رکود، جنگ، تغییرات ساختاری در اقتصاد و… باعث تغییر بازار و پیدایش این نوع ریسک می‌شوند. در بازار سهام، آتی سکه و فارکس و بازارهایی با نوسان بالا، بیشتر از باقی بازارها با این ریسک مواجه هستیم.

طبقه‌بندی افراد از نظر ریسک‌‌پذیری

افراد از نظر پذیرش میزان ریسک به ۳ دسته زیر تقسیم‌بندی می‌شوند:

  • افراد ریسک‌گریز: کسانی که در مقابل سرمایه‌گذاری خود سیاستی محافظه‌کارانه پیش می‌گیرند. این افراد تنها در جایی سرمایه‌گذاری می‌کنند که مطمئن باشند که احتمال موفقیت بسیار بالا است.
  • افراد ریسک‌پذیر: استراتژی این افراد جسارات و شجاعت در سرمایه‌گذاری است. این افراد پذیرای ریسک بالا هستند و به شانس و هوش مالی خود اعتقاد زیادی دارند.
  • افراد خنثی نسبت به ریسک: این گروه نسبت به ریسک کردن در زندگی خود واکنشی خنثی دارند. در مقابل سود و یا زیان پول خود خنثی هستند زیرا ارزش پول را همان ارزش اسمی آن می‌دانند.

نکته دیگر این است که به طور طبیعی به دست آوردن سود بیشتر با پذیرش ریسک بیشتر، امکان‌پذیر است. پس نمی‌توان ریسک نکرد و سود فراوان کسب کرد. زمانی که شما با پذیرش ریسک بالا، سود زیادی به دست می‌آورید این سود پاداش شما است و در اصطلاح به آن صرف ریسک می‌گویند.


سخن آخر

در آخر لازم است به این نکته اشاره کنیم که، مهار کردن همه ریسک‌های سرمایه گذاری عملا ممکن نیست اما با داشتن دانش و تجربه مدیریت ریسک، می‌توان میزان ریسک را کاهش داد. یکی از راه‌‌کارهای کاهش ریسک سرمایه گذاری در بورس، تنوع بخشیدن به سبد دارایی است. شنیده‌ایم که از قدیم گفته اند؛ همه تخم مرغ‌های خود را در یک سبد نگذارید. با تنوع‌بخشی به دارایی‌هایمان در واقع از بالا رفتن ریسک کلی سبد جلوگیری می‌کنیم. سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف مالی باعث می‌شود که با کنار هم قراردادن دارایی‌های مالی متنوع، در مجموع ریسک کمتری را متحمل شویم. تنوع‌بخشی باید با دانش و تجربه کافی همراه باشد و در این زمینه لازم است با تحلیل‌گران و کارشناسان و متخصصان مالی مشورت کرده و از آن‌ها مشاوره دریافت کنیم.

28 پاسخ به “انواع ریسک سرمایه‌گذاری چیست؟”

  1. حامد گفت:

    منظور از ریسک یعنی عدم قطعیت در پیروزی و البته آن هم بستگی به درصد آن دارد.تقریبا هیچ سرمایه گذاری بدون ریسک نیست ولی با منطق،مشورت،دانش و آگاهی می توان ریسک سرمایه گذاری را پائین تر آورد.

    ۲
  2. مهدی گفت:

    با علم میشه ریسکو کنترل کرد

    ۲
  3. فرخ گفت:

    به نظر من هر فردی برای پیشرفت در زندگی باید تا حدی ریسک پذیر باشد

    ۲
  4. سروش گفت:

    ریسک الزاما منفی نیست و بیشتر معنای عدم قطعیت دارد

    ۴
  5. مبین گفت:

    ب نظر من ریسک اصلا خوب نیست

    ۳
    • زینب گفت:

      درصد ریسکو چه جوری حساب میکنن؟

      ۰
      • کارشناس 1124 گفت:

        سلام. دوست عزیزروش‌های مختلفی برای تعیین ریسک وجود دارد. یکی از معتبرترین آن‌ها، روش پروفسور بالسارا است. البته پیش از محاسبه میزان ریسک با این روش، باید میزان ریسک‌پذیری خود را بسنجید. میزان ریسک‌پذیری اشخاص در کارگزاری آگاه توسط مجموعه‌ای از سوالات که تیم ریسک و تحلیل آگاه در اختیار کاربران قرار می‌دهند، مشخص می‌شود.
        این سوالات بر اساس تحقیقات دانشگاه میسوری آمریکا به دست آمده و با توجه به شرایط ایران بومی سازی شده است.

        ۰

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

عدد را وارد کنید:

1 2 3 6