سرمایهگذاری در طلا از گذشته یکی از محبوبترین روشهای کسب سود یا حفظ ارزش پول افراد بوده است. ازمزایای این سرمایهگذاری میتوان به مواردی چون نقدشوندگی بالا، امکان سرمایهگذاری با سرمایههای اندک و عملکرد مثبت طلا در بازارهای جهانی و داخلی اشاره کرد. به مرور زمان علاوهبر امکان سرمایهگذاری با خرید فیزیکی طلا و نگهداری آن، در بازار سرمایه هم روشهای مختلفی برای سرمایهگذاری در طلا ارائه شد. در همین راستا، از روز ۱۸ اسفند ۱۴۰۱ امکان معامله گواهی سپرده شمش طلای خام با نماد «CD1GOB001» در بورس کالا فراهم شد.
گواهی سپرده شمش طلا
تاکنون کالاهای متنوعی به صورت گواهیهای سپردهی کالایی برای سرمایهگذاری و کسب سود در بازارهای مختلف با تایید سازمان بورس، عرضه و معامله شدهاند؛ از جمله سکه طلا، ربع سکه طلا، زعفران، پسته، زیره سبز، برنج، شیشه خام، سیمان و… . معاملات گواهیهای سپرده کالایی به دلیل سرمایهگذاری متمرکز، معمولا بازدهی مناسبی دارند. هر برگه گواهی سپرده مربوط به شمش طلا معادل ۰.۱ گرم یا ۱۰۰ میلیگرم یا ۱۰۰ سوت از شمش طلای مذکور است. هر شمش طلا حدودا یک کیلوگرم وزن دارد. با توجه به این مساله، قیمتی که در تابلوی معالاتی برای این دارایی نمایش داده میشود، قیمت یک برگه گواهی سپرده کالایی یا ۰.۱ گرم از شمش طلای مذکور است.
چرا گواهی سپرده کالایی شمش طلا بخریم؟
همانطور که پیش از این هم اشاره کردیم، خرید و فروش اشکال مختلف طلا با هدف کسب سود در میان سرمایهگذاران طرفداران زیادی دارد. این عرضه جدید در کنار ایجاد بستری برای استفاده از پتانسیل رشد بازار طلا، مزایای دیگری نیز به سرمایهگذاران ارائه میکند؛ از جمله:
- فراهم کردن فرصت معامله طلا با سرمایه خرد برای تمام سرمایهگذاران حقیقی و حقوقی
- سرمایهگذاری در یک دارایی امن
- حفظ سرمایه از آسیبهای ناشی از رکود و تورم
- حفظ امنیت دارایی به دلیل نگهداری در خزانههای بانکی مورد تایید بورس کالا
- تضمین اصالت کمی و کیفی کالا توسط انباردار
- فراهم کردن بستری برای خرید و فروش قطعی با تسویه نقدی در کوتاهترین زمان ممکن
- برخورداری از معافیت مالیاتی
- متنوعسازی سبد دارایی مشتریان
جزئیات ویژگی های شمش طلا
عیار شمش طلای سپرده شده در انبار حداقل ۹۹۵ و حداکثر ۹۹۹.۹۹ و انبار تایید شده برای نگهداری شمش، خزانه بانک ملت است. شمش طلای شرکتهای تولیدکننده یا واردکننده برای ورود به انبار باید مورد تایید بورس کالا باشند. هم اکنون تنها شرکت معرفی شده توسط بورس کالا، شرکت زرشوران است. افراد حقیقی میتوانند حداکثر ۵۰۰ هزار گواهی سپرده کالایی معادل ۵۰ عدد شمش طلا خریداری کنند. لازم به ذکر است این رقم برای صندوقهای سرمایهگذاری کالایی با پشتوانه طلا و بازارگردان متفاوت خواهد بود. مشتریان برای خرید و فروش گواهی سپرده شمش طلا میتوانند از طریق سامانه EBGO اقدام کنند. محدوده نوسانی قیمت گواهی سپرده شمش طلا ۵± درصد قیمت پایانی روز معاملاتی قبل است.
مراحل معامله گواهی سپرده شمش طلا در بورس کالا
متقاضیان میتوانند مراحل زیر را برای ثبت درخواست خرید این گواهی سپرده کالایی طی کنند:
-
دریافت کد معاملاتی بازارهای مالی
متقاضیان حقیقی خرید این دارایی باید درخواست دریافت کد معاملاتی بازارهای مالی را از طریق سامانه EBGO ثبت کنند. متقاضیان حقوقی هم میتوانند درخواست خود را به کارگزار ارسال کنند.
-
واریز وجه
متقاضیان خرید باید وجه لازم برای خرید را به حساب کارگزاری واریز و اطلاعات واریزی از جمله تصویر فیش واریزی، نام و نام خانوادگی، کدملی، ساعت و تاریخ انتقال وجه خود را به ایمیل کارگزار ارسال کنند. وجه واریزی در EBGO با عنوان سپرده کالایی قابل مشاهده است.
-
ساعات معاملات
نماد مربوط به گواهی سپرده شمش طلا در روزهای شنبه تا پنجشنبه معامله میشود. ساعت پیشگشایش این نماد از ۱۰:۰۰ تا ۱۰:۳۰ و حراج پیوسته آن از ساعت ۱۰:۳۰ تا ۱۷:۰۰ خواهد بود.
-
ثبت سفارش
پس از طی کردن مراحل قبل، متقاضیان میتوانند سفارش خرید خود را در EBGO ثبت کنند. همچنین پس از خریداری گواهی سپرده میتوان از طریق سامانه، برای ارسال سفارش فروش اقدام کرد. تابلو معاملاتی و اطلاعات مربوط به گواهی سپرده شمش برای انجام معامله در سایت بورس کالا قابل مشاهده است.
-
تحویل فیزیکی
افرادی که حداقل ۱۱ هزار واحد گواهی سپرده شمش طلا خریداری کردهاند، میتوانند برای تحویل فیزیکی شمش اقدام کنند. پس از ارائه درخواست ترخیص شمش به کارگزار و مشخص شدن زمان تحویل توسط بورس کالا، باید شخص یا وکیل قانونی وی با همراه داشتن مدارک لازم به خزانه بانک ملت مراجعه و در حضور نماینده بورس، نماینده شرکت تولیدکننده و انباردار، شمش طلای خریداریشده را تحویل بگیرد. خریدارانی هم که تعداد کمتری گواهی سپرده کالایی خریدهاند میتوانند برای تحویل فیزیکی شمش طلا، فاصله حداقلی موجود تا آستانه مجاز تحویل را با خرید گواهیهای بیشتر پر کنند. تخصیص دارایی به متقاضیان دریافت فیزیکی شمش طلا از سامانه مربوط به انبارداری و در فرایندی کاملا تصادفی انجام میشود. اگر مشتری در هنگام تحویل، شبههای در مورد اصالت کمی و کیفی شمش دریافتی داشته باشد میتواند قبل از خروج از انبار، درخواست ارزیابی دارایی را ثبت کند. در فرایند ارزیابی شمش، اگر مشخصات اعلامشده مورد تایید باشد، مشتری هزینه ارزیابی را پرداخت و دارایی خود را دریافت میکند. اگر آزمایشگاه، مشخصات اعلام شده را تایید نکند، انباردار موظف است هزینه ارزیابی را پرداخت و شمش طلای جدید به مشتری تحویل دهد.
توجه داشته باشید انبارداران خزانه مسئولیت مستقیم تایید ویژگیهای کمی و کیفی و فراهم کردن تدابیر لازم برای نگهداری دارایی فیزیکی را برعهده دارند. خریداران در هنگام تحویل شمش طلا مانند دیگر معاملات گواهیهای سپرده، ملزم به پرداخت هزینههای مربوط به نگهداری دارایی در انبار هستند. جزئیات این هزینه پس از توافقات بین سازمان بورس و اوراق بهادار و خزانهداری بانک ملت به خریداران اعلام خواهد شد. فرایند تسویه حساب مربوط به انبارداری کالا، از طریق دفتر دارایی خریداران انجام میشود. در صورتی که شمش تعلق گرفته به فرد کمتر از ۱۱ هزار گواهی سپرده باشد، مازاد گواهی سپرده به پنل معاملاتی فرد بازگردانده میشود.
-
تسویه هزینه انبارداری
به دلیل نگهداری شمش طلا در خزانه بانک، همه مشتریان باید تا روز تحویل کالا یا فروش گواهی سپرده، هزینه انبارداری را پرداخت کنند. هزینه انبارداری در هر یک از موارد زیر کسر میشود:
-
فروش گواهی سپرده
در این حالت پس از فروش گواهی سپرده، هزینه انبارداری از وجه معامله مشتری کسر میشود.
-
ترخیص شمش طلا از انبار
در این حالت پس از ثبت درخواست ترخیص کالا، مشتری موظف است هزینه انبارداری و سایر هزینههای اعلام شده توسط بورس را به حساب کارگزار واریز کند.
-
نگهداری گواهی سپرده شمش در سامانه معاملاتی
در این حالت لازم است مشتریان هزینه انبارداری خود را در بازههای زمانی اعلامشده تسویه کنند. در غیر این صورت مشمول جریمه خواهند شد.
کلام آخر
گواهیهای سپرده کالایی در بازار سرمایه، از جمله گزینههای پرطرفدار میان سرمایهگذاران است. عرضه شمش طلا به شکل گواهی سپرده کالایی فرصتی برای علاقهمندان به کسب سود از پتانسیل رشد بازار طلا فراهم میکند. همچنین نحوه عرضه این دارایی، به سرمایهگذاران خرد هم اجازه مشارکت میدهد. حداقل میزان خرید این دارایی، معادل یک برگه عرضه گواهی سپرده کالایی است که نماینده ۰.۱ گرم یا ۱۰۰ سوت از یک شمش طلای یک کیلوگرمی خواهد بود.
سوالات متداول:
عیار شمش طلای بورسی چقدر است؟
معاملات شمش طلا در بورس کالا به صورت گواهی سپردههای ۱۰۰ سوتی (۰.۱ گرمی) از اسفند ۱۴۰۱ شروع شد. برخلاف سکه طلا که دارای وزن و عیار مشخص است و توسط بانک مرکزی ضرب میشود، شمش طلا در وزن و عیار متفاوت و توسط تولیدکنندههای مختلف عرضه میشود. در نتیجه برای سرمایهگذاران مهم است که شمش طلای بورسی با چه وزن و عیاری و توسط چه تولیدکنندهای عرضه میشود.
اندازه شمش طلای بورسی چقدر است؟
اندازه شمش طلای بورسی حدودا (نه دقیقا) ۱ کیلوگرم است. در واقع تخصیص شمش طلا هنگام تحویل به صورت تصادفی در وزنهای ۹۵۰ گرم تا ۱۰۵۰ گرم خواهد بود. معیار وزن هر شمش در زمان تحویل به انبار یا خروج از انبار بر اساس معادل ضرایب ۱۰۰ با عیار ۹۹۵ لحاظ میشود.
عیار شمش طلای تحویلی به چه صورت است؟
طبق اطلاعیههای بورس کالا، تحویل شمش طلا بر اساس عیار ۹۹۵ در هزار است. در واقع تخصیص شمش طلا هنگام تحویل به صورت تصادفی در عیارهای مختلف (۹۹۵ تا ۹۹۹) معادل با وزن درخواستی دارنده گواهی سپرده در عیار ۹۹۵ خواهد بود.
به عنوان مثال با ثبت درخواست ترخیص ۲۰۰۰۰ گواهی سپرده، ممکن است یک شمش طلا به وزن ۹۹۶ گرم و عیار ۹۹۸ و یک شمش به وزن ۱۰۰۰ گرم با عیار ۹۹۵ تحویل شود و مابقی آن (۱۰ گواهی سپرده) در روز معاملاتی بعد در دارائی قابل معامله معاملهگر، قابل مشاهده است.
نکته: ۹۹۶ گرم طلا با عیار ۹۹۸ معادل ۹۹۹ گرم طلا با عیار ۹۹۵ است.
از آنجایی که تحویل شمش به صورت تصادفی از یکی از انبارها و شمشهای پذیرششده صورت میگیرد، امکان انتخاب انبار، شمش و تولیدکننده از سوی متقاضی وجود ندارد.
عرضه کننده شمش طلای بورسی کیست؟
در حال حاضر دو شرکت به نامهای«شرکت تهیه وتولید مواد معدنی ایران (ایمپاسکو)» و «شرکت گسترش معادن و صنایع معدنی طلای زرشوران» امکان عرضه شمش طلا را دارند. همچنین برخی از واردکنندگان مورد تایید بورس کالا (لیست اعلام شده در اطلاعیههای بورس کالا) امکان عرضه شمش طلای تولید شده از کشورهای خارجی را دارند.
آدرس انبار بانک ملت برای نگهداری و تحویل شمش طلا
در حال حاضر تنها انبار مورد تایید بورس کالا، خزانه بانک ملت در تهران است. بنابراین تمامی افراد در سراسر کشور برای تحویل شمشهای خریداری شده باید به تهران (انبار بانک ملت) مراجعه کنند. لازم به ذکر است در صورت عدم امکان مراجعه مالک گواهی سپرده شمش طلا به انبار، نماینده قانونی او میتواند به انبار مراجعه و شمشها را تحویل بگیرد.
آدرس انبار بانک ملت: تهران، خیابان دماوند، بعد از تقاطع آیت، پلاک ۴۸۴
سقف خرید گواهی سپرده شمش طلا
هر فرد حقیقی میتواند در هر لحظه حداکثر ۵۰ کیلوگرم شمش طلا (معادل ۵۰۰ هزار واحد گواهی سپرده) به عنوان دارائی داشته باشد. لازم به ذکر است در صورتی که سرمایهگذار اقدام به تحویل شمش طلای خود از انبار کند، میتواند دوباره برای خرید گواهی سپرده شمش طلا تا سقف تعیین شده اقدام کند.
هزینه انبارداری چقدر است؟
هزینه انبارداری برای هر واحد گواهی سپرده (۱۰۰ سوت/ ۰.۱ گرم) شمش طلا به صورت روزانه ۳ تومان است. همچنین ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده هزینه انبارداری هم باید به انباردار پرداخت شود. هزینه انبارداری پس از فروش گواهی سپرده یا تحویل شمش طلا از بورس، از حساب مشتری کسر میشود. در صورتی که زمان نگهداری شمش طلا طولانی شود، هزینههای انبارداری بر اساس زمانهای اعلام شده کسر خواهد شد. هزینه سالانه انبارداری با احتساب مالیات بر ارزش افزوده برای هر واحد گواهی سپرده برابر با ۱۱۹۳.۵۵ تومان است. لازم به ذکر است هزینه انبارداری در ابتدای هر سال شمسی بر اساس قیمت طلا ضرب در ۰.۴ درصد تقسیم بر ۳۶۵ تعدیل میشود.
آیا میتوان شمش طلا را به صورت فیزیکی تحویل گرفت؟
بله، امکان تحویل فیزیکی شمش طلا از انبارهای مورد تایید بورس کالا وجود دارد. اما از انجایی که شمشهای بورس کالا حدودا یک کیلوگرم هستند، برای تحویل شمش طلا باید حداقل ۱۱۰۰۰ واحد (معادل یک کیلوگرم) گواهی سپرده شمش طلا از بورس کالا خریداری شود.
آیا شمش طلای تحویل گرفته شده از بورس را میتوان مجدد در بورس به فروش رساند؟
خیر، همان طور که اشاره شد تنها دو شرکت به نامهای «شرکت تهیه وتولید مواد معدنی ایران (ایمپاسکو)» و «شرکت گسترش معادن و صنایع معدنی طلای زرشوران» امکان تحویل شمش طلا به انبار را دارند.
ممنون و مطلب بسیار عالی بود
مقاله عالی و خوبی بود ممنون از زحمات مجموعه آگاه
سلام خیلی عالی بود چه سازکار خوبی میشه به مرور گواهی سپرده ها رو اضافه کردباعث جذب کلی نقدینگی میشه
ممنون، خوب بود
ممنون.خیلی کامل توضیح دادید.مقاله مفیدی بود.