سهام دفاعی یا تدافعی چیست؟

سهم‌های مختلف در بازه‌های زمانی گوناگون بسته به اخبار و هیجاناتی که وجود دارد، دچار نوسانات زیادی می‌شوند و همین امر ممکن است باعث شود سهامداران تصمیمات خود را، بر مبنای احساسات اتخاذ کنند. در این مقاله قصد داریم به سهم‌های دفاعی یا تدافعی بپردازیم و چند نمونه از آن‌ها را در بازار بورس بررسی کنیم.

ویدئو آشنایی با سهام دفاعی یا تدافعی در بورس

منظور از سهام دفاعی یا تدافعی چیست؟

سهام دفاعی یا تدافعی به سهم‌هایی گفته می‌شود که در شرایط مختلف بازار، از نظر سوددهی و سرمایه‌گذاری در وضعیت ثابتی قرار دارند. به زبان ساده سهام دفاعی به سهمی گفته می‌شود که نسبت به نوسانات بازار بورس حالت ثابتی دارد و سود مستمری به سهامداران تخصیص می‌دهد. این سهم‌ها معمولا دارای تقاضای ثابتی هستند و به همین دلیل وضعیت ثابتی از نظر سوددهی دارند. در ادامه باید این نکته را در نظر داشته باشید که سهم‌های دفاعی را با سهام صنایع دفاعی که در زمینه تجهیزات نظامی فعالیت می‌کنند اشتباه نگیرید، این سهم‌ها فقط از نظر اسمی با سهام گروه صنایع دفاعی تشابه دارند.

ویژگی‌های سهام دفاعی یا تدافعی چیست؟

سهم‌هایی که در بازار بورس وجود دارند بر اساس ویژگی‌های خود، در دسته‌های مختلفی طبقه‌بندی می‌شوند. سهم‌های دفاعی نیز دارای برخی ویژگی‌های مهم هستند که در این بخش به کلیدی‌ترین ویژگی‌های این سهم‌ها اشاره می‌کنیم:

• سهم‌های دفاعی معمولا رشد مستمر و ملایمی دارند.
• این سهم‌ها بر خلاف سایر سهم‌ها در بازار بورس از وضعیت کلی بازار و هیجانات موجود در آن، تأثیر نمی‌گیرند.
• همان‌طور که حدس می‌زنید سهم‌های دفاعی از نظر ریسک‌پذیری بسیار مطمئن هستند و ریسک زیادی ندارند اما در عوض سوددهی مناسب برای این سهم‌ها در بازه زمانی بلندمدت در نظر گرفته می‌شود.
• تنها نقطه ضعفی که برای سهم‌های شناخته شده این است که در زمان بازار صعودی و گاوی که نوسانات شدت زیادی دارند، این سهم‌ها در حالت تعادل و به‌ آرامی در حال رشد و صعود قرار می‌گیرند.

سهام دفاعی یا تدافعی برای چه افرادی مناسب است؟

همان‌طور که اشاره کردیم سهم‌های دفاعی نیاز به ریسک‌پذیری زیادی ندارند و در بازار به دور از تمامی هیجانات، سود ثابت و مستمری را به سرمایه‌گذاران تخصیص می‌دهند. بسیاری از افراد هستند که به صورت غیر مستقیم و از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بازار بورس فعالیت می‌کنند و بعد از مدتی به سود دست پیدا می‌یابند. این افراد در صورتی که تمایل به سرمایه‌گذاری مستقیم در بازار داشته باشند، می‌توانند از سهم‌های دفاعی شروع کنند و سبد سهام خود را به‌ آرامی با ریسک پایین تشکیل دهند. این سهم‌ها همان‌طور که اشاره شد در زمان اوج هیجانات و تصمیمات احساسی به شکل ثابتی عمل می‌کنند و سرمایه‌گذاران نگران دارایی خود در این بازار نیستند.

سهام دفاعی یا تدافعی معمولا گردش مالی بسیار بالایی دارند و به تنهایی می‌توانند وضعیت اقتصادی را دچار چالش کنند، از این رو در زمان بد بازار نیز این سهم‌ها می‌توانند با پرداخت هزینه‌هایی، قیمت سهم را ثابت نگه ‌دارند تا ارزش سهام شرکت حالت نزولی پیدا نکند.

چرا سرمایه‌گذاری روی سهم‌های دفاعی پیشنهاد می‌شود؟

سهم‌های دفاعی بنا به ویژگی‌های بارزی که در بازار دارند به هیچ عنوان ورشکسته نمی‌شوند چرا که مدیریت و عملکرد این سهم‌ها در هر شرایطی در بازار بورس بسیار قدرتمند است و سرمایه‌گذاران جای هیچ نگرانی ندارند. سهام تدافعی به نوعی باعث تعدیل ترس‌های سرمایه‌گذاران در فرآیند سرمایه گذاری در بورس می‌شود و تا حدودی ریسک سرمایه‌گذاری سبد سهام افراد کاهش پیدا می‌کند.

تنها بعضی از اتفاقات و تصمیمات سیاسی بحرانی هستند که می‌توانند وضعیت این سهم‌ها در بازار بورس را با چالش‌هایی مواجه کند و مسیر پیشرفت این سهم‌ها را از اصل سرمایه‌گذاری منحرف کنند. بسیاری از معامله‌گران در بازار بورس در زمان‌های بحرانی به‌ منظور حفظ دارایی و کاهش میزان ریسک سرمایه‌گذاری خود، تصمیم به خرید سهم‌های تدافعی می‌گیرند تا وضعیت به یک تعادل متناسب برسد. علاوه بر مزایایی که تا این بخش از مقاله نسبت به سهم‌های دفاعی اشاره کردیم، این سهم‌ها در مقایسه با سایر سهم‌ها در کل بازار از نرخ شارپ بیشتری برخوردار هستند. نرخ شارپ به میزان سود به‌دست‌آمده از یک سهم در مقایسه با خطراتی است که سرمایه‌گذاری در این سهم‌ها در پی خواهد داشت.

آیا سهم‌های دفاعی معایبی دارند؟

در بخش‌های قبلی به این موضوع خیلی خلاصه اشاره کردیم که سهم‌های دفاعی در بازار صعودی و گاوی که نوسانات خوبی رخ می‌دهد، سود کمتری نسبت به سایر سهم‌ها در بازار به سهامداران تخصیص داده شود. بسیاری از سرمایه‌گذاران هستند که بر مبنای تصمیمات احساسی که چرا این سهم‌ها در بازار گاوی سود کمتری برای آن‌ها دارند این سهم‌ها را ترک می‌کنند و زمانی که بازار درگیر روند نزولی می‌شود به سمت این سهم‌ها باز برمی‌گردند که این استراتژی بسیار اشتباه است. در صورتی که سرمایه‌گذاران این سهم‌ها را ترک نمی‌کردند در زمان نزولی بازار دچار زیان کمتری می‌شدند که تمامی این‌ها به دلیل نداشتن استراتژی معاملاتی مناسب و آگاهی لازم نسبت به عملکرد سهم‌های دفاعی در بازار بورس است.

آشنایی با بعضی از سهم‌های دفاعی یا تدافعی در بورس

در این بخش به برخی از سهم‌های دفاعی در بازار بورس اشاره می‌کنیم:

سهام شرکت‌های درمانی: سهام شرکت‌های دارویی و تجهیزات پزشکی از همان ابتدای بازار بورس به ‌عنوان سهم‌های دفاعی شناخته می‌شدند. همان‌طور که همه می‌دانیم در هر بخش از دنیا افراد بیمار وجود دارند که به این خدمات و تجهیزات نیازمند هستند و تا آن جایی که امکان دارد، باید هزینه این فرآیند ثابت نگه‌ داشته شود. از این رو، سهام این شرکت‌ها جزو سهم‌های دفاعی محسوب می‌شوند.

سهام بعضی از شرکت‌های خدماتی: برخی از خدمات نظیر آب، گاز و … هم جزو سهم‌های دفاعی محسوب می‌شوند. مردم جامعه همواره به این خدمات نیاز دارند و در هر شرایطی این نیاز قوت بیشتری پیدا می‌کند. سهام این شرکت‌ها در زمان رکود اقتصادی سود خوبی دارد و نرخ بهره آن نیز کاهش پیدا می‌کند.

سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری املاک: سهام این شرکت‌ها هم جزو سهم‌های تدافعی محسوب می‌شود چرا که مردم در سرتاسر دنیا به یک سرپناه نیاز دارند. وقتی قصد خرید سهام این شرکت‌ها را داشتید، از خرید سهام شرکت‌هایی که به دنبال فروش آپارتمان‌های گران‌قیمت هستند دوری کنید. همچنین از خرید سهم‌های املاکی که در بخش‌های صنعتی هستند در زمان نزول بازار اجتناب کنید.

سهام شرکت‌های فعال در زمینه کالاهای پرمصرف: سهام برخی از شرکت‌هایی که کالاهای ضروری و پرمصرف تولید می‌کنند در این گروه جای می‌گیرد. معمولا این کالاها در گروه مواد غذایی، نوشیدنی‌ها، محصولات بهداشتی و … جای می‌گیرند. این شرکت‌ها از نظر گردش مالی دارای تعادل و روند ثابتی هستند و در شرایط بد اقتصادی آن‌چنان دچار چالش نمی‌شوند.

سخن آخر

سهام دفاعی در بازار بورس به سهم‌هایی گفته می‌شود که به دور از تمامی هیجانات و نوسانات موجود، حالت تعادلی و ثابتی دارند و کمتر دچار نوسانات بازار می‌شوند. داشتن سهم‌های دفاعی در سبد سهام در هر زمانی به سهام‌داران توصیه می‌شود چرا که این سهم‌ها ریسک سرمایه‌گذاری بسیار پایینی دارند و تا حدودی ریسک سبد سهام شما را تعادل می‌بخشند. خرید سهم‌های تدافعی به افرادی که تازه در بازار بورس شروع به فعالیت کرده‌اند، پیشنهاد می‌شود. البته این سهم‌ها در شرایط صعودی بازار نیز رشد ملایمی دارند و کمتر از دیگر سهم‌ها اوج می‌گیرند.