بایدها و نبایدهای بورسی در صنعت بانکی

  • ۱۵ اسفند ۱۴۰۲
  • ۱ آبان ۱۳۹۶
  • ۲۵ نظر
  • ۶۱۴۶ مشاهده
بایدها و نبایدهای بورسی در صنعت بانکی

این روزها خبر ورشکستگی برخی از بانک‌ها و مؤسسات مالی در صدر اخبار رسانه‌ها قرار گرفته است و بسیاری از سرمایه‌گذارانی که سرمایه‌های خود را در این بخش سپرده‌گذاری کرده‌اند، نگران سپرده‌های خود هستند؛ این موضوع بر بازار سرمایه نیز تأثیرگذار بوده و قیمت سهام صنعت بانکی را دست‌خوش تغییرات کرده است. اگرچه در دهه‌های گذشته بسیاری از بانک‌های کشور در بازار سرمایه حضور پیدا کرده‌اند و موج خصوصی‌سازی باعث پیشرفت و سودآوری بانک‌های ایرانی شده است اما تحریم‌های مستقیم کشورهای غربی بر بانک‌ها، باعث ایجاد مشکلات جدی، در فعالیت آنها شده است که علاوه‌بر بروز ضررهای مالی در بانک‌های ایران، باعث کاهش قیمت سهام بانک‌ها در بازار سرمایه شده است.

اما با برداشته شدن تحریم‌های اقتصادی، امید به بهبود وضعیت بانک‌های ایرانی بیشتر شده است. اما همچنان عدم شفافیت صورت‌های مالی برخی از بانک‌ها، همواره موردانتقاد فعالان بازار سرمایه بوده است؛ این موضوع در چند سال گذشته، منجر به متوقف شدن نمادهای برخی از بانک‌ها شده است.

آمارها و تحقیقات چه می‌گویند؟

با بررسی ترازنامه‌های بانک‌ها و مؤسسات اعتباری این موضوع کاملاً عیان می‌شود که بدهی این نهادهای مالی به بانک مرکزی در سال ۱۳۹۳، حدود ۱۲ هزار میلیارد تومان رشد یافته است؛ این در حالی است که بدهی دولت به این بانک‌ها، نزدیک به ۷۵۰۰ میلیارد تومان اضافه شده است. این موضوع چالش‌های جدی را پیش روی این نهادهای مالی قرار داده که در صورت عدم حل‌وفصل آن، قطعاً نهادهای مالی در داخل کشور با مشکلات جدی همراه خواهند شد. در حال حاضر اگر مردم سرمایه خود را  از از بانک‌ها خارج نمایند، این موسسات فقط به ۱۲ درصد از مردم می‌توانند پول پرداخت نمایند و اگر بانک مرکزی بخواهد پول بدون پشتوانه تولید کند، کشور دچار تورم شدید خواهد شد.

در زمان تدوین این گزارش، ارزش روز بانک‌ها در بورس و فرابورس، بیش از۶ /۱۲ درصد ارزش روز کل این بازارها است؛ این حجم از ارزش، صنعت بانک را در بازار سرمایه به یکی از بزرگ‌ترین صنایع تبدیل کرده است. بر اساس این اطلاعات، میانگین وزنی بازدهی شرکت‌های این گروه طی مدت یک سال اخیر، کمتر از ۳۰ درصد بوده که در مقایسه با سایر صنایع و شرکت‌های بورسی بازدهی نسبتاً کمی به‌حساب می‌آید.

مطالب دیگر: آموزش نوسان گیری در بورس

با بانک‌ها در بازار سرمایه کمی بیشتر آشنا شویم!

با ورود بانک‌ها در بازار سرمایه و بازدهی مطلوب این گروه برای فعالان اقتصادی، بانک‌های خصوصی در کانون توجه قرار گرفت و در سال ۱۳۸۷ گروه بانکی (بدون حضور سه نماد دولتی در این گروه)، ۴/۵ درصد از کل بازار سهام را در اختیار داشت و حتی در سال ۱۳۸۸ ارزش سهام این گروه به ۱۳/۶ درصد رسید. این گروه بورسی در سال ۱۳۹۰ نیز ۲۴/۲ درصد از ارزش کل بازار را در اختیار داشت و در مقام نخست صنایع بورسی قرار گرفت اما سوء مدیریت، تحریم‌ها و… باعث شد تا فعالان بازار سرمایه با سقوط ارزش سهام این گروه بورسی مواجه شوند و در سال ۱۳۹۱ ارزش بازار این گروه بورسی به ۱۷/۱ برسد. در سال ۱۳۹۲ بانک‌های پاسارگاد، ملت و تجارت بیشترین ارزش بازار و بانک‌های سینا، تجارت و صادرات بیشترین بازدهی را در اختیار داشتند . در سال ۱۳۹۳ نیز با رشد صنعت بانکداری امیدواری نسبت به این گروه بورسی بیشتر شد؛ به‌طوری‌که مجموع ارزش سهام ۱۷ بانک حاضر در بورس به ۱۱/۵۹ درصد رسید. در سال ۱۳۹۴ نیز نسبت قیمت سهام به سود هر سهم در گروه بانکی، ۷/۱۳ درصد بود که نشان‌دهنده نسبت کمتر P/E نمادهای فعال این گروه، از متوسط نسبت درآمد به سود کل گروه صنعتی بود. در سال گذشته بازده حقوق صاحبان سهام گروه بانکی، نشان‌دهنده سودآوری حقوق صاحبان سهام و مشخص‌کننده وضعیت بازدهی سهامداران است.

اما در سال ۱۳۹۶ وضعیت گروه بانکی، چنگی به دل نمی‌زند؛ بین نمادهای بانکی، در حال حاضر تنها سه نماد “بانک ملت، انصار و خاورمیانه” متوقف نیستند. بازدهی یکسال گذشته این سه نماد نیز در جدول پایین، خبر از سابقه زیان آنها در بازار سرمایه می‌دهد.

نام بانک ارزش بازار P/E EPS حجم مبنا تعداد سهام سابقه سود و زیان در یک سال گذشته سهام شناور (درصد)
بانک ملت ۴۷,۶۰B ۷٫۱۶ ۱۳۳ ۹٫۹۹ M ۵۰B (۱,۰۳۰-)۵۱.۹۹۴ ٪ – ۲۵%
بانک انصار ۲۰,۶۵۰B ۶٫۸۸ ۳۰۰ ۴ M ۱۰B (۱۴۶-)۶.۵۹۴ ٪ – ۳۱%
بانک خاورمیانه ۱۱,۱۲۰B ۵٫۹۵ ۳۷۴ ۲ M ۵B (۵۱۸-)۱۹.۰۵۱ ٪ – ۸۹%
بانک صادرات ۵۸,۰۸۹B ۴٫۱- ۲۴۵- ۱ ۵۷٫۸B (۹۴ )۱۰.۶۲۱ ٪ ۲۰%
بانک تجارت ۲۷,۲۸۹٫۹B ۲٫۲۳- ۲۶۸- ۱ ۴۵٫۷B (۳۱۰- )۳۴.۳۳ ٪ – ۱۷%
بانک پارسیان ۲۷,۲۰۵٫۲B ۲۲٫۴۵ ۵۱ ۱ ۲۳٫۷۶B (۶۹ -)۵.۸۰۳ ٪ – ۱۹%
بانک دی ۸,۹۸۵٫۶B ۵٫۱۱ ۲۷۵ ۱ ۶٫۴B (۳۳۰- )۱۹.۱۸۶ ٪-  
بانک پاسارگاد ۵۰,۳۴۹٫۶B ۱۳٫۵ ۷۴ ۱ ۵۰٫۴B   ۶۳%
بانک‌ اقتصادنوین ۲۰,۳۱۳٫۶۵۷B ۳۰٫۳۳ ۵۱ ۱ ۱۳٫۱۳۱B (۵۱۳-)۲۵.۸۱۸ ٪ – ۱۶%
بانک گردشگری ۷,۳۹۲B ۲۸٫۶۵ ۴۳ ۱ ۶B (۲۵۲-)۱۶.۹۷ ٪ – ۲۹%
بانک کارآفرین ۲۲,۸۲۲٫۵B ۱۱٫۱ ۲۴۲ ۱ ۸٫۵B (۱۹۲-)۶.۷۸ ٪ – ۲۹%

عوامل تأثیرگذار بر قیمت سهام بانک‌ها

 مجموعه‌ای از عوامل مختلف بر قیمت سهام صنعت بانکی، تأثیرگذار است و فعالان بازار سرمایه برای سرمایه‌گذاری در این صنعت، نیازمند شناخت درست این عوامل هستند. براین اساس «بآشگاه» به بررسی برخی از این عوامل مهم و تأثیرگذار بر گروه بانکی می‎پردازد. بر اساس آمار بانک مرکزی، رشد نقدینگی در سال ۱۳۹۵، در حدود ۲۳ درصد است؛ این در حالی است که رشد تسهیلات بانک‌های غیردولتی ۱۵ درصد اندازه‌گیری شده است که این موضوع ناشی از ناتوانی بانک‌ها در اعطای تسهیلات به بخش غیردولتی است.

از طرفی نسبت تسهیلات به سپرده در بانک‌های غیردولتی، به سطح بسیار پایین ۶۵ درصد، کاهش‌یافته است. دلیل این کاهش نسبت، رشد سایر دارایی‌ها (تملیک وثایق، اقلام در راه، سرمایه‌گذاری‌ها و …) و رکورد بخش‌های اقتصادی و به‌خصوص بخش مسکن است. ترازنامه‌های بسیاری از بانک‌ها حاکی از این موضوع است که در حوزه سرمایه‌گذاری در مستغلات و املاک ورود پیدا کرده‌اند و با رکود در بازار مسکن، اموال بانک‌ها نیز به دارایی‌های غیر نقد شونده تبدیل می‌شوند؛ این در حالی است که بدهی‌های ثبت شده در ترازنامه این نهادهه، نقدی است!

به‌صورت کلی بانک‌ها بیشترین تأثیر را در قیمت‌گذاری و ایجاد دوره‌های رونق و رکود در بخش مسکن دارند. به‌جرئت می‌توان گفت، پروژه “مسکن مهر” مهم‌ترین پروژه عمرانی در سال‌های اخیر بوده است که فشار مالی هنگفتی را بر بانک‌های کشور به‌خصوص بانک مسکن تحمیل کرد. صورت‌های مالی نشان می‌دهد که بانک مسکن برای تأمین اعتبار پروژه‌های مسکن مهر، ۴۴ هزار میلیارد تومان تسهیلات با نرخ سود متوسط ۴ درصد، تخصیص داده است. اگرچه در صورت‌های مالی بانک مسکن سود دو هزار میلیارد تومانی پیش‌بینی شده اما این سود به‌عنوان سرفصل مطالبات از دولت و به‌عنوان یارانه “مسکن مهر” آورده شده است.

طبق آمارهای بانک مرکزی، میزان سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در سال ۱۳۹۱ در مسکن‌های جدید شهری، حدود ۶۱ هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری بوده است؛ از این میزان، ۴۳ هزار میلیارد تومان به سرمایه‌گذاری بانک‌ها در بخش مسکن تعلق دارد. متأسفانه به دلیل توزیع نامناسب سرمایه و تمرکز بیش‌ازحد آن در بخش مسکن، وضعیت بانک‌ها را با رکود جدی مواجه ساخته و امکان جابه‌جایی سرمایه را از بانک‌ها گرفته است. با توجه به آمارهایی ذکر شده، در صورت رونق در بخش مسکن، بانک‌های ایرانی نیز با وضعیت بهتری همراه می‌شوند و به همین نسبت سهامداران این نهادهای مالی نیز منتفع خواهند شد.

ضعف ساختاری نظام بانکداری باعث عدم شفافیت صورت‌های مالی بانک‌ها شده است؛ این موضوع باعث شده تا نهادهای نظارتی مانند بانک مرکزی، سازمان حسابرسی، سازمان امور مالیاتی و وزارت اقتصاد و دارایی، سختگیری‌های جدی بر عملکرد بانک‌ها داشته باشند؛ به‌عنوان نمونه، این سختگیری‌ها بر اقداماتی مانند تقسیم سود، افزایش سرمایه و عرضه‌های بلوکی سهام انجام می‌شود. توقف برخی از نمادهای بانکی در بازار سرمایه ناشی از این سختگیری‌ها است؛ چون معمولاً بانک مرکزی و وزارت اقتصاد و دارایی در صحت این صورت‌های مالی با یکدیگر اختلاف‌نظر دارند و این موضوع تشکل دوباره برخی از مجامع سالانه نهادهای مالی را در پی خواهد داشت. در این میان به نظر می‌رسد که بانک مرکزی تمایلی به افزایش سرمایه بانک‌ها را ندارد؛ چون نیاز به اصلاح زیرساخت‌های نظام بانکداری را احساس می‌کند.

مطالب دیگر: نحوه تغییر کارگزار ناظر

تا هنگامی‌که صورت‌های مالی بانک‌ها از شفافیت بالایی برخوردار نباشد، مشکلات صنعت بانکداری همچنان ادامه خواهد داشت. چون عدم شفافیت در صورت‌های مالی  این نهادها، می‌تواند ریسک خرید سهام نمادهای بانکی را افزایش دهد. از طرفی برخی از بانک‌های زیانده در بازار، سرمایه پایینی دارند و با توقف طولانی‌مدت نماد آنها، میزان اعتماد سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری در این گروه بورسی، کاهش خواهد یافت.

تحریم‌ها از دیگر عوامل تأثیرگذار در فعالیت بانک‌ها به شمار می‌رود و میزان سودآوری آن‌ها را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. البته با برداشته شدن تحریم‌ها، آزادسازی منابع و امکان مبادلات بانکی فراهم شده که این موضوع موجب سودآوری و تسهیل در فرایندهای بانک‌ها خواهد شد.

چون بانک‌های ایرانی با ضعف فن‌آوری همراه هستند و تحریم‌های بین‌المللی در بخش فـروش تجهیـزات و نرم‌افزارهای کامپیوتری، موجب ضعف در سیستم‌های بانکی می‌شود، برداشته شدن تحریم‌ها، موجب تسهیل در واردات تجهیزات مدرن بانکی شده و امکان خدمت‌رسانی بروز برای مشریان را فراهم می‌کند.

از دیگر عوامل تأثیرگذار در گروه بانکی، امکان پیوستن به بانک‌های معتبر بین‌المللی است. برداشته شدن تحریم‌ها، این فرصت را پیش روی برخی از بانک‌های ایرانی گذاشته تا بتوانند با بانک‌های معتبر بین‌المللی ارتباطات اثربخشی داشته باشند. این ارتباط می‌تواند، فرآیند عرضه خدمات به مشتریان ایرانی را تسهیل ببخشد و فرصت‌های سودآوری مناسب را در اختیار این نهادهای مالی قرار دهد.

الزام به کاهش نرخ سود سپرده‌گذاری در بانک‌ها، قطعاً با خروج بخشی از سرمایه‌گذاران همراه خواهد بود؛ چون با کاهش نرخ تورم در سال‌های اخیر، بانک‌ها نیز باید نرخ سود بانکی را کاهش می‌دادند. این موضوع می‌تواند خطرات جدی را برای بانک‌های کشور به همراه داشته باشد. البته کاهش نرخ سود سپرده‌ها، باعث می‌شود که بخشی از سرمایه مشتریان بانک‌ها به بازارهای دیگر انتقال یابد. قطعاً بازار سرمایه می‌تواند یکی از این بازارها باشد اما با اینکه، کاهش میزان سود سپرده‌گذاری، رونق را به بازار سرمایه می‌آورد، از سوی دیگر موجب کاهش نقدینگی در بانک‌ها، خواهد شد. با توجه به کاهش سود سپرده‌های بانکی، باید در بازار سرمایه و به‌خصوص در گروه‌های بانکی، منتظر پیامدهای منفی و مثبت بمانیم.

 در این میان نرخ تورم تأثیرات مثبتی را بر شاخص قیمت سهام بانک‌ها می‌گذارد؛ چون با افزایش تورم، سرمایه‌ای که متعلق به  بانک‌های کشور بوده و در بخش مسکن سرمایه‌گذاری شده‌است، افزایش پیدا می‌کند و این موضوع می‌تواند سودآوری بیشتری را برای بانک‌ها به همراه داشته باشد.

همان‌طور که نوسانات نرخ ارز در بسیاری از صنایع تأثیرگذار است، در گروه‌های بانکی نیز تأثیرات ملموسی ایجاد می‌کند؛ تجربه فعالان اقتصادی نشان می‌دهد که نوسانات قیمت ارز می‌تواند،کاهش نوسانات قیمت سهام بانک‌ها را به‌دنبال داشته باشد. به بیان ساده‌تر، نرخ ارز تأثیرات منفی بر قیمت سهام بانک‌های ایرانی دارد. از طرفی نوسانات شاخص قیمت بازار سرمایه نیز موجب افزایش نوسانات قیمت سهام بانک‌ها می‌شود.

عوامل تأثیر گذار تأثیرات
سرمایه گذاری بیش از اندازه در بخش مسکن منفی
رونق در بازار مسکن مثبت
عدم شفافیت صورت های مالی منفی
تحریم ها منفی
ورود تجهیزات مدرن مثبت
امکان پیوستن به بانک‌های معتبر خارجی مثبت
الزام به کاهش نرخ سود سپرده‌گذاری منفی
تورم مثبت مثبت
نوسانات نرخ ارز منفی

جمع‌بندی

حلقه گمشده گروه بانکی، ایجاد ساختاری مناسب در حوزه بانکداری است تا از این طریق بتوانند با بهره‌گیری از تجهیزات و علم روز دنیا و ارائه صورت‌های مالی شفاف، اعتماد ازدست‌رفته سرمایه‌گذاران را دوباره به‌دست آورند. در این بین تصمیمات دولت و به‌خصوص بانک مرکزی نیز می‌تواند در بهبود وضعیت نهادهای مالی، تأثیرگذار باشد.

فعالان بازار سرمایه، باید عوامل تأثیرگذار در صنعت بانک‌داری را به‌خوبی مورد بررسی و تحلیل قرار دهند تا از این طریق بتوانند سپرده‌های بانکی با سودآوری مطمئن همراه با ریسک مدیریت‌شده، داشته باشند.

25 پاسخ به “بایدها و نبایدهای بورسی در صنعت بانکی”

  1. namazi01573 گفت:

    سلام به نظر من اگر سود بانکی ها کم شود بازار بورس رونق بیشتری میگیرد.چون الان همه در بانکها سپرده های بالا دارند و تقاضا در بورس کمتر شده تقاضا هم که کم بشه عرضه کم میشه ددر نتیجه رکود .البته نظر منه.

    ۰
    • sayad63 گفت:

      قبل از اینکه این سرمایه ها وارد بورس بشن فکر میکنم وارد بازار مسکن طلا و ارز بشن.مردم اطلاعات زیادی از بورس ندارن

      ۰
  2. andesta00371 گفت:

    با سلام و احترام ورشکستگی ترمی است که در قانون تجارت کاملا تعریف شده است و از بررسی ترازنامه اکثر بانکها ورشکستگی آنها را نمی توان نتیجه گرفت دوستان بهتر است در بکارگیری اصطلاحات بیشتر دقت نمایند. البته معوقات بانکها بالاست و از کارایی کمتری برخوردار هستندبدهی دولت به سیستم بانکی بالاست و غیره با تشکر

    ۰
  3. urm06162 گفت:

    سلام
    به نظر من تو بازر بورس همه چیز روباید در نظر گرفت حتی شایعات

    ۰
  4. agah42735 گفت:

    سلام

    با تشکر از این بررسی و تحلیلی که درمورد بانک ها ارائه دادید و آینده این بخش رو برای سهامداران و تصمیم گیری آگاهانه تر اونها در این بخش با ارائه اطلاعات و آمار و تحلیل اونها فراهم کردید و امیدوارم این نوع تحلیل ها در آینده در مورد سایر گروهها نیز هر چه زودتر جهت استفاده سهامداران و مشتریان کارگزاری آگاه در این باشگاه در دستوری کاری مسئولین این بخش قرار گرفته و متعاقب این تحلیل یکی پس از دیگری در بازه های زمانی متعددی برای هر بخش و صنعت در سال ارائه گردند.

    سپاس از زحمات دست اندرکاران و مسئولین باشگاه

    ۰
  5. Dez00098 گفت:

    سلام
    به نظرتون اختلاس های بانکی توی ورشکستگی بانک ها تاثیر نداشته؟؟؟؟

    ۰
    • Agah گفت:

      سلام
      اخبار منفی می تواند موجب سلب اعتماد سهامداران شود. با این اتفاق سهامداران غالباً تلاش به فروش سهام آن بانک کرده و این امر می تواند موجب سقوط ارزش سهام آن ها شود.

      ۰

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

عدد را وارد کنید:

1 2 3 5