اسپرد در بورس و بازارهای مالی به چه معناست؟

اصطلاح اسپرد در بورس و بازارهای مالی به تفاوت میان قیمت فروش و قیمت خرید گفته می‌شود.رقم این تفاوت در بورس با توجه به میزان عرضه و تقاضا و همچنین با توجه به حجم معاملات تغییر می‌کند. هر چقدر حجم معاملات و حجم عرضه یک سهم در بازار بیشتر باشد، اسپرد یا تفاوت قیمت آن سهم کمتر و نقدشوندگی آن بالاتر خواهد بود. در این مقاله به بررسی مفهوم اسپرد در بورس و بازار فارکس می‌پردازیم. برای اطلاع از جزئیات بیشتر، با ما همراه باشید.

اسپرد چیست؟

همان طور که اشاره کردیم، اسپرد نشان‌دهنده اختلاف قیمت خرید و فروش است. در بازار فارکس، به واحد اندازه‌گیری اسپرد در قیمت یک جفت ارز، پیپ گفته می‌شود. زمانی که در بازار به گوش شما می‌رسد که اسپرد گسترده‌ای وجود دارد یعنی تفاوت زیادی بین دو قیمت پدید آمده است. از این تعریف می‌توان نتیجه گرفت که در این شرایط نقدینگی کم اما هیجان و نوسانات در بازار و فرآیند معاملات بیش از حد است. در نقطه مقابل وقتی گفته می‌شود که میزان اسپرد کمتر است، یعنی تفاوت میان قیمت‌ها ناچیز، هیجانات کم و نقدینگی بالا است.

باید به این نکته توجه داشته باشید که عامل اسپرد در معاملات می‌تواند ثابت یا متغیر باشد. در حالت ثابت هزینه‌های معاملاتی قابل پیش‌بینی هستند اما در حالت متغیر ممکن است پیش‌بینی امکان‌پذیر نباشد و بنابراین، اسپرد ثابت به نوعی می‌تواند برای سرمایه‌گذاران آماتور و تازه‌وارد به بازار مناسب‌تر باشد. در نظر داشته باشید که مفهوم اسپرد برای تریدرها اهمیت بیشتری دارد؛ یعنی افرادی که تعداد معاملات زیادی را در تایم فریم‌های کوتاه‌مدت انجام می‌دهند و هزینه‌ای که برای کارمزد و اختلاف قیمت می‌پردازند، تاثیر معناداری بر سود نهایی معاملات‌شان دارد. برای سرمایه‌گذارانی که بازه‌های زمانی بلندمدت را در نظر گرفته باشند، تاثیر اسپرد پررنگ نخواهد بود.

اسپرد در بورس و بازارهای مالی

در بازار بورس به تفاوت بین قیمت پیشنهادی خریدار و قیمت پیشنهادی فروشنده، اسپرد می‌گویند. این تفاوت به ویژه در بازارهای آتی و آپشن‌ها بیشتر به چشم می‌خورد اما کاربرد اسپرد در بورس و بازارهای مالی چیست؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت که از عامل اسپرد در بازار بورس به عنوان معیاری برای سنجش نقدشوندگی استفاده می‌شود. به زبان ساده اسپرد در بازار بورس به عنوان معیاری برای نمایش میزان سهولت نقد شدن یک دارایی در بازار مذکور مورد استفاده قرار می‌گیرد.

از اسپرد در بازار بورس برای محاسبه هزینه معاملات هم استفاده می شود. به عنوان مثال فرض کنید در بازار برای خرید یک سهم قیمت پیشنهاد شده ۳۰۰ تومان باشد و فروشنده قیمت ۳۰۵ تومان را درخواست داده است، در این وضعیت اسپرد برابر است با ۵ تومان. این نکته را در نظر داشته باشید که میزان اسپرد هرچه قدر کمتر باشد، میزان نقدشوندگی سهام در بازار بیشتر خواهد بود. برای درک بهتر اهمیت این موضوع، مطالعه مقاله «ریسک نقدشوندگی چیست؟» را به شما توصیه می‌کنیم.

انواع اسپرد در بورس و بازارهای مالی

اسپرد در بورس و بازارهای مالی به دو نوع ثابت و شناور تقسیم‌بندی می‌شود که در این بخش به شرح این دو مورد می‌پردازیم:

•  اسپرد ثابت

همان‌طور که از اسم این نوع اسپرد در بازار بورس مشخص است، نوسان‌های معمول بازار روی آن تاثیری ندارد. این جمله یعنی با گذر زمان و با وجود نوسان‌های قیمتی در بازار بورس، تغییری در میزان این اسپرد مشاهده نمی‌شود. اسپرد ثابت، به دلیل امکان پیش‌بینی آینده و ریسک کمتر، معمولا برای سرمایه‌گذاران کمی ساده‌تر و سودده‌تر است.

•  اسپرد شناور

اسپرد شناور در بازار بورس همان‌طور که از اسمش پیدا است، یک مقدار متغیر است. این تغییرات با توجه به میزان عرضه و تقاضا در سهم مد نظر به وجود می‌آید.

بررسی شاخص‌های اسپرد در بازار فارکس

در معاملات فارکس باید توجه داشته باشید که به طور معمول همیشه دو قیمت در معاملات یک جفت ارز داده می‌شود، که قیمت‌های پیشنهاد و درخواست نام دارند. منظور از قیمت پیشنهادی قیمتی است که شما قادر هستید که ارز پایه را در آن قیمت به فروش برسانید ولی قیمت درخواست به قیمتی گفته می‌شود که به منظور خرید ارز پایه، برای شما مناسب است.

اسپرد در فارکس به عنوان بخشی از کارمزدها شناخته می‌شود. معامله‌گران فارکس با دو نوع کمیسیون مواجه هستند:

•  کارمزد ثابت که در آن باید به ازای هر معامله مبلغ مشخصی پرداخت شود و در مورد بروکرهای مختلف ممکن است متفاوت باشد. طبیعتا معامله‌گران به سمت بروکری گرایش دارند که کارمزد کمتری دریافت می‌کند.
•  کارمزد متغیر یا اسپرد به تفاوت قیمت خرید و فروش در لحظه اشاره دارد. یعنی اگر در این لحظه خریدی انجام دهید و بلافاصله اقدام به فروش کنید، مبلغ کمتری دریافت می‌کنید و مابه‌التفاوت به حساب بروکر می‌رود.

شاخص اسپرد از نظر بصری در نمودار به شکل یک منحنی نمایش داده می‌شود. بعضی از عوامل می‌توانند در گسترش اسپرد در بازار فارکس تاثیر‌گذار باشند که یکی از این عوامل، نوسانات موجود در بازار است. حتی اخبار اقتصادی که به گوش افراد در جامعه می‌رسد نیز می‌تواند در معاملات فارکس منجر به قوی یا ضعیف شدن جریان جفت‌ ارزهای مورد معامله باشد. همین روند طبیعتا منجر به تغییر در فرآیند اسپرد هم خواهد شد. در صورتی که ما شاهد یک بازار بی‌ثبات باشیم، جفت ارزها ممکن است از یکدیگر فاصله بگیرند یا به نوعی میزان نقدینگی در جفت ارز کمتر شود که در این حالت اسپرد گسترش پیدا خواهد کرد.

شما به عنوان یک معامله‌گر یا سرمایه‌گذار در این بازار می‌توانید با آگاهی از جریان‌های اقتصادی و رویدادهای مالی که برای جفت ارز‌ها در پیش است، برای یک اسپرد گسترش‌یافته آمادگی لازم را داشته باشید. در صورتی که به اطلاعات لازم برای نقدینگی در جفت ارزها دسترسی داشته باشید و پیش‌بینی درستی انجام دهید، خواهید توانست سود بیشتری را در معاملات خود کسب کنید. باید در نظر داشته باشید که آگاهی کامل از اخبارهای اقتصادی در حوزه جفت ارزها هم کار بسیار دشوار و سختی است.

ارتباط بین اسپرد و مارجین

دقت داشته باشید در صورتی که اسپرد در فارکس به یک باره به حد زیادی گسترش پیدا کند، احتمال مواجه شدن با یک کال‌مارجین یا در بدترین شرایط، از بین رفتن سرمایه یا حساب‌تان وجود دارد. پس باید یادآور شویم که مقدار اهرم مالی را که در معاملات خود استفاده می‌کنید، باید نسبت به موقعیت و معاملات خود به اندازه نگه دارید.

سخن آخر

اسپرد در اصطلاح به تفاوت بین قیمت پیشنهاد و قیمت درخواست در روند معاملات اشاره دارد و واحد اندازه‌گیری آن در بازار فارکس، پیپ است. اسپرد در فارکس به عنوان جزوی از کارمزد شناخته می‌شود و برای تریدرهایی که در مدت‌زمان کوتاه، تعداد زیادی معامله انجام می‌دهند اهمیت بسیاری دارد. اسپرد در بورس و بازارهای مالی به عنوان معیاری برای سنجش میزان نقدشوندگی نیز به کار می‌رود. هر چه اختلاف قیمت پیشنهادی برای خرید و فروش یک سهم کمتر باشد، نقدشوندگی آن بالاتر است.