ارزش اسمی (nominal value) چیست؟

  • ۱۰ بهمن ۱۴۰۲
  • ۲۱ شهریور ۱۴۰۱
  • ۴ نظر
  • ۸۵۳ مشاهده
ارزش اسمی

ارزش اسمی یکی از کاربردی‌ترین عناوین موجود در بازار سرمایه است. در واقع ارزش‌گذاری‌ها، پایه و اساس بازار بورس هستند. برای افرادی که قصد سرمایه‌گذاری در بورس را دارند، ارزش‌گذاری یکی از ارکان مهم محسوب می‌شود.

ممکن است مفهوم عباراتی چون ارزش اسمی، ارزش ذاتی، ارزش بازار و مواردی از این قبیل مبهم به نظر برسند. به همین دلیل قصد داریم تا در این مطلب به معرفی این مفاهیم و تعاریف آن‌ها بپردازیم. پس تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.


ویدئو معرفی ارزش اسمی


انواع ارزش‌گذاری

در بازار بورس سه نوع ارزش رسمی و یک نوع ارزش غیر رسمی وجود دارد که عبارت‌اند از ارزش اسمی، ارزش بازاری، ارزش ذاتی و ارزش دفتری. اما سوال اساسی اینجاست که این ارزش‌ها به چه معنا هستند و چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟

۱- ارزش اسمی

در بازارهای مالی، به ارزش صوری یک برگه سهم، ارزش اسمی گفته می‌شود. ارزش اسمی، از تقسیم سرمایه شرکت بر تعداد برگه سهم‌ها به دست می‌آید. این ارزش در هنگام تاسیس و انتشار سهام تعیین و در اساسنامه درج می‌شود. به عبارت دیگر، قیمتی که در پذیره‌نویسی سهام یک شرکت اعلام می‌شود، همان ارزش اسمی است. ارزش اسمی سهام در کشور ما برابر است با ۱۰۰۰ ریال که روی هر یک از برگه سهم‌ها درج می‌شود. ارزش اسمی در سطح کلان اقتصاد با ارزش اسمی سهم متفاوت است. در اقتصاد، ارزش پولی یک دارایی در حال حاضر را، ارزش اسمی آن می‌نامند. در روابط سهام‌داران با شرکت و تعیین میزان مشارکت، تعهدات و منافع آن‌ها، مبلغ اسمی سهم ملاک است و مبلغ واقعی در آن تأثیری ندارد. 

۲- ارزش بازاری سهام

پس از پذیرفته شدن شرکت‌ها در بورس و معامله شدن آن‌ها، سهام این شرکت‌ها دیگر با ارزش اسمی مبادله نخواهند شد؛ چراکه عرضه و تقاضا روی قیمت سهم‌ها تاثیر دارد. به این ترتیب، هنگامی‌که تقاضا زیاد شود، قیمت سهم بالا می‌رود. عکس این مسئله نیز صادق است. قیمت جدیدی که در بازار برای هر سهم ایجاد می‌شود، ارزش بازاری سهم نام دارد. در واقع با توجه به شرایط بازار، وضعیت شرکت، میزان بازدهی و محبوبیت سهام، تقاضا یا عدم تقاضا برای خرید و فروش یک سهم به وجود می‌آید. حجم تقاضا، قیمت سهم را مشخص می‌کند. قیمت سهم می‌تواند بالاتر، پایین‌تر یا مساوی ارزش اسمی باشد. از طرفی به بالا و پایین رفتن قیمت نیز نوسان گفته می‌شود. ارزش بازار در اوراق مشارکت مانند اوراق قرضه، با نرخ بانکی رابطه معکوس دارد. افزایش نرخ سود باعث کاهش ارزش این اوراق می‌شود و برعکس این قضیه نیز صادق است.

۳- ارزش ذاتی یا ارزش واقعی

ارزش ذاتی یک سهم، به قیمت و ارزش‌گذاری سهم مورد نظر در آینده اشاره دارد. در واقع امکان صعود یا نزول قیمت در آینده، بیانگر ارزش ذاتی سهام است که توسط افراد متخصص، مورد تحلیل قرار گرفته و تشخیص داده می‌شود. فرض کنید، سهام شرکتی که وابسته به صادرات است، مورد استقبال قرار گیرد و ارزش بازاری آن بیشتر از ارزش اسمی‌اش شود. در این شرایط، در صورتی‌که صادرات ممنوع شود، تمامی شرکت‌هایی که به صادرات وابسته بودند، به زودی ورشکست خواهند شد. در این بین، افرادی که توانایی تحلیل ارزش ذاتی و پیش‌بینی قیمت این سهم را در آینده داشتند، از سهم خارج خواهند شد. مورد دیگری که رخ می‌دهد این است که به دلیل نشر این اخبار، خرید این سهم نیز متوقف می‌شود. در نتیجه کاهش تقاضا، این سهم با کاهش قیمت روبرو خواهد شد. قیمت پیش‌بینی شده برای آینده یک سهم، در معاملات پیش رو و  بعد از کاهش یا افزایش، نسبت به ارزش بازار، در واقع ارزش ذاتی آن سهم را مشخص می‌کند. به طور کلی ارزش ذاتی یک سهم، بیانگر ارزشی است که سرمایه‌گذاران برای آن سهم قائل هستند.  مثلا فرض کنید قیمت بازار یک سهم ۳۰۰ تومان باشد، اما همچنان تقاضا برای خرید آن سهم زیاد است و سرمایه‌گذاران ارزش آن سهم را بیشتر می‌دانند. در چنین حالتی ارزش ذاتی آن سهم بیشتر از ارزش بازار آن است.

۴- ارزش دفتری

در زمان انحلال یا ورشکستگی شرکت‌ها، سهام‌داران به دنبال بازگشت سرمایه خود هستند. برای این امر باید ارزش دفتری را محاسبه کنیم. محاسبه ارزش دفتری به این صورت است که بعد از پرداخت تمام بدهی‌های شرکت و کسر آن‌ها از دارایی، رقم باقی‌مانده برابر با ارزش سرمایه سهام‌داران است. بعد از تقسیم حقوق صاحبان سهام بر تعداد سهام منتشرشده، ارزش دفتری آن سهم به دست می‌آید.

تفاوت ارزش اسمی و ارزش بازار

همان‌طور که اشاره کردیم، ارزش اسمی قیمتی است که سهم با آن وارد پذیره‌نویسی می‌شود، که حاصل تقسیم کل سرمایه شرکت بر تعداد سهام است. از طرفی ارزش بازار، همان قیمت سهم در بازار بورس است. قیمت سهم تحت تاثیر عواملی مانند وضعیت شرکت، فعالیت‌ها و مواردی از این قبیل است. بهتر است بدانید که از حاصل‌ضرب ارزش اسمی در تعداد سهام منتشرشده، سرمایه قانونی شرکت به‌دست می‌آید. حاصل‌ضرب ارزش بازار در تعداد سهام، نشان‌دهنده ارزش سهام شرکت است. به غیر از سهام، ارزش اسمی در اوراق قرضه، تعیین‌کننده ارزش سررسید و سودهای پرداختی خواهد بود. ارزش بازار اوراق مشارکت نیز بیشتر، کمتر یا مساوی ارزش اسمی است. برای مثال، سهمی که با مبلغ ۱۰۰۰ ریال پذیره‌نویسی شده، به دلیل محبوبیت و کار‌کرد قابل قبول، با مبلغ ۵۰۰۰ ریال معامله می‌شود. در این حالت با وجود اینکه مبلغ اسمی پایین‌تر است اما این سهم توانسته ارزش بازار ۵ برابری برای خود رقم بزند.

تفاوت ارزش اسمی با ارزش ذاتی

ارزش اسمی و ارزش ذاتی، در مواقعی ممکن است هم پوشانی داشته باشند. این دو ارزش به دلیل عواملی مانند وضعیت نامناسب شرکت، تحریم، پیشرفت، محبوبیت و مواردی از این دست، از هم دور یا به هم نزدیک می‌شوند. ارزش ذاتی در واقع به میزان محبوبیت سهم، میزان خریدار، فعالیت‌های موثر، سوددهی یا زیان‌بار بودن سهم بستگی دارد که می‌تواند در مقاطعی از ارزش اسمی فاصله زیادی بگیرد. ارزش اسمی قیمت سهم در زمان پذیره‌نویسی است. ارزش ذاتی در واقع پیش‌بینی قیمت سهم در آینده است. تعیین ارزش ذاتی به تخصص و انجام تحلیل‌های کاربردی نیاز دارد. برای مثال فرض کنید مبلغ اسمی یک سهم ۱۰۰۰ ریال باشد. این سهم با مبلغ ۳۰۰۰ ریال در بازار معامله می‌شود. حال فرض کنید متخصصان این حوزه همچنان در حال خرید این سهم هستند و این‌گونه بیان می‌کنند: این سهم ارزش بالاتری دارد و مناسب خرید است. به مبلغ پیش‌بینی شده برای آینده آن سهم، که بر اساس آن، خرید و ماندن در سهم ادامه خواهد داشت، ارزش ذاتی می‌گویند.


کلام آخر

بازار بورس سرشار از واژگان و اصطلاحات کاربردی و تخصصی است که برای فعالیت در این بازار، نیاز به آشنایی و درک آن‌ها داریم. در واقع تا درک درستی از اصطلاحات و نحوه کارکرد آن‌ها نداشته باشیم، امکان مو%

4 پاسخ به “ارزش اسمی (nominal value) چیست؟”

  1. صادق ابراهیم زاده عوری گفت:

    با سلام و خدا قوت و باتشکر از بابت مطالب آموزنده‌ شما.

    ۱
  2. مسعود گفت:

    خیلی عالی بود ممنونم ازتون

    ۰
  3. مهدی رنجبر گفت:

    خیلی عالی ممنون از راهنمایی های خوب و آموزنده شما

    ۰
  4. ماهان گفت:

    عالی و کارآمد بود.

    ۲