گواهی سپرده سکه طلا

دربازار بورس اوراق بهادار، با توجه به نیاز سرمایه‌گذاران، ابزارهای متنوعی طراحی شده است. یکی از ابزاری که به تازگی در این بازار عرضه شده، اوراق گواهی سپرده سکه طلا است. پس از گذشت حدود ۸ سال از راه اندازی بازار آتی سکه، در اسفند ۱۳۹۴معاملات گواهی سپرده طلا به منظور شفافیت و کشف قیمت رسمی سکه و همچنین تنوع بخشی به سبد ابزارهای مالی، راه اندازی شد.

معاملات این ورقه بهادار در بورس همانند سایر اوراق، شرایط و قوانین خود را داراست. در این مطلب قصد داریم به‌طور اختصار در خصوص اوراق سپرده سکه طلا، نحوه معامله، مزایا و هزینه‌های آن صحبت کنیم.

تعریف گواهی سپرده

گواهی سپرده ورقه‌ای است بهادار که نشان‌دهنده مالکیت دارنده آن بر مقدار معینی کالای سپرده‌شده در انبار است؛ پشتوانه آن قبض انباری است که توسط انباردار صادر می‌شود.

بنابراین مقدار کالا در اوراق سپرده مشخص است و این کالا در انبار معینی سپرده شده است.

کالا در کدام انبار سپرده می‌شود؟

کالاهای ذکرشده در گواهی سپرده سکه طلا، در انبار بورس کالای ایران نگهداری می‌شود. آدرس این انبار در خزانه‌داری پردیس بانک رفاه معرفی‌شده است. در این انبار پس آن‌که اصالت سکه های مورد نظر بررسی شد، گواهی سپرده صادر می‌شود.

ویژگی‌ سکه مورد تایید انبار

• نوع: سکه تمام بهار آزادی
• سال ضرب: ۱۳۸۶
• عیار: ۹۰۰ در هزار
• وزن: ۸٫۱۳۳ گرم

فرآیند انجام معاملات، تسویه و تحویل سکه

انجام معامله:

افرادی که تمایل به خرید یا فروش سکه از طریق گواهی سپرده سکه دارند، می‌توانند از طریق سازوکار بورس اوراق بهادار، معامله خود را انجام دهند. برای این کار داشتن کدبورسی الزامی است.

اگر فرد نام کاربری سامانه معاملات برخط آنلاین (سهام) را نیز داشته باشد، می‌تواند بدون مراجعه به شعب کارگزاری‌ها، معامله خود را از طریق سامانه معاملات برخط به راحتی انجام دهد.

بنابراین با داشتن کد بورسی مشتری می‌تواند از طریق کارگزاران دارای مجوز گواهی سپرده سکه کالایی، اقدام به معامله این اوراق نماید.

نحوه خرید اوراق همانند سهام است. یعنی چنانچه گفته شد، مشتری می‌تواند به صورت حضوری یا آنلاین، اوراق مدنظر خود را خریداری نماید. شایان ذکر است برای خرید این اوراق، مشتری باید حساب معاملاتی خود را به میزان کافی شارژ نماید.

در صورتی که مشتری به صورت حضوری اقدام به خرید یا فروش کند، لازم است علاوه بر وایز وجه مورد نیاز، فرم درخواست خرید یا فروش خود را نیز تکمیل کرده و تحویل کارگزاری دهد.

معاملات گواهی سپرده (خرید و فروش) طبق جدول عرضه و تقاضا و در دو نماد سکه ۹۷۱۲-۰۱ (سکه تمام بهار آزادی تحویل۱روزه رفاه) و سکه ۹۸۱۲-۰۳۱ (سکه تمام بهار آزادی تحویل۱روزه سامان) انجام می شود.

ثبت درخواست خرید گواهی سپرده سکه طلا

زمان معاملات

• مرحله پیش گشایش: از ساعت ۸:۳۰ تا ساعت ۹ صبح
• گشایش: راس ساعت ۹ صبح
• مرحله حراج پیوسته: از ساعت ۹ الی ۱۵:۳۰

اقدامات دارنده سکه فیزیکی برای فروش سکه خود طی گواهی سپرده

دارندگان سکه فیزیکی، می‌توانند با در دست داشتن مدارک شناسایی معتبر به خزانه بانک رفاه مراجعه کرده و سکه یا سکه‌های مورد نظر خود را به انبار تحویل دهند.

پس از اعتبارسنجی سکه‌ها، قبض انبار یک روز کاری بعد صادر می‌شود و فرد می‌تواند آن را دریافت نماید. دارنده قبض انبار می‌تواند از طریق مراجعه حضوری به کارگزاری‌ها یا سامانه معاملات برخط سهام، اقدام به فروش سکه یا سکه‌های خود نماید.

فروشنده می‌تواند یک روزکاری پول حاصل از فروش را برداشت نموده یا با آن به معاملات دیگر بپردازد.

ساعت مراجعه به خزانه بانک برای تحویل دادن و گرفتن سکه:

ساعت مراجعه به خزانه بانک رفاه (انبار بورس کالا) برای تحویل سکه (توسط دارندگان سکه فیزیکی) یا دریافت سکه (توسط دارندگان اوراق گواهی سپرده) از ساعت ۸ صبح تا ۱۶ روزهای کاری است.

نکته: سکه‌هایی که پس از ساعت ۱۲ ظهر روز کاری جاری به خزانه بانک تحویل داده می‌شود، پس از ۲ روز کاری تبدیل به گواهی سپرده کالاییِ قابل معامله می‌شود.

برای تحویل سکه به انبار یا دریافت سکه از انبار، حضور شخص خریدار یا نماینده قانونی وی (با مدارک شناسایی و وکالت‌نامه) الزامی است.

آدرس انبار بورس کالا (خزانه بانک رفاه): تهران – میدان ونک – خیابان ملاصدرا – خیابان شیراز شمالی – شماره ۱۸۶ – کد پستی: ۹۹۱۷۵۶۷۸۳

هزینه‌های معاملاتی:

۱- هزینه ارزیابی و کارشناسی هر سکه: ۵۰۰۰ ریال (در زمان تحویل دریافت می‌شود)

۲- هزینه انبارداری هر سکه: روزانه ۵۰ ریال

۳- کارمزد معاملات: ۰٫۰۰۱۲۵ ارزش معامله

تفاوت‌معاملات گواهی سپرده با سهام عادی

 مکانیزم خریدوفروش گواهی سپرده سکه طلا در سامانه آنلاین تقریباً مشابه خریدوفروش سهم عادی است و نماد آن در سایت مدیریت فناوری بورس قابل مشاهده است. اما تفاوتهای هم دارد. در ادامه تفاوت این دو نوع اوراق را آمده است:

• برای خرید سهام، با انتخاب نماد آن لازم است قیمت و حجم مورد نظر در زمان ارسال سفارش درج شود. اما برای خرید گواهی سپرده بجای حجم سفارش مدنظر، باید حاصل ضرب آن را در عدد ۱۰ وارد کرد. به عنوان مثال برای خرید ۱ گواهی سپرده باید عدد ۱۰ و برای خرید ۲۰ گواهی سپرده باید عدد ۲۰۰ در بخش حجم سفارش ثبت گردد. همچنین قیمت واحد درج شده در سفارش برابر است با قیمت مجاز سکه (طبق تابلوی عرضه و تقاضا) تقسیم بر عدد ۱۰٫ به عنوان مثال برای معامله سکه در قیمت ۱،۱۰۰،۰۰۰ تومان، مشتری باید درخواستی با تعداد ۱۰ سفارش ۱۱۰ هزارتومانی را در سامانه ثبت کند.
• معاملات این اوراق گواهی سپرده به‌طور معمول در بازه زمانی ۹ الی ۱۵:۳۰ روزهای کاری بورس اوراق بهادار (شنبه تا چهارشنبه) انجام می‌شود. اما معاملات سهام عادی به‌طور معمول در بازه زمانی ۹ صبح الی ۱۲:۳۰ ظهر روزهای کاری صورت می‌پذیرد.
• دامنه نوسان سهام عادی در بازار بورس و فرابورس برای اکثر نمادها ۵±% است. اما دامنه نوسان گواهی سپرده سکه طلا ۱۰±% است.
• با فروش سهام عادی، ۳ روز کاری بعد پول از حساب معاملاتی مشتری قابل برداشت خواهد بود. اما پس از فروش اوراق گواهی سپرده، یک روز کاری بعد، می‌توان پول حاصل از فروش را برداشت کرد.
• معاملات سهام در زمان فروش ۰٫۵% کارمزد در بردارد ولی معاملات گواهی سپرده فاقد مالیات است.

مزیت گواهی سپرده سکه طلا:

• امنیت

این اوراق برای افزایش ضریب ایمنی در حمل و نقل، نگهداری و معاملات سکه نقدی و جابجایی مربوط به آن صورت گرفته است. ایجاد بستری امن برای خریدوفروش سکه و انتقال پول مربوط به آن، از اهداف بورس کالای ایران در ورود به معاملات گواهی سپرده سکه طلا است. در این معاملات دارنده گواهی بانام، امکان معامله و نگهداری را دارد و نیازی به حمل و نگهداری سکه را ندارد. از طرفی تحویل فیزیکی سکه نیز در صورت درخواست دارنده آن به فاصله یک روز انجام می‌پذیرد و ریسک جابجایی این کالا را کاهش می‌دهد.

• کارمزد بسیار پایین معاملات نسبت به صرافی‌ها

معاملات گواهی سپرده سکه، کارمزدی به مراتب کمتر از کارمزد صرافی‌ها دارد و نوسانات مربوط به شرایط خاص را نیز ندارد.

• عدم نیاز به مراجعه حضوری و حمل فیزیکی کالا (معاملات به‌صورت آنلاین انجام می‌شود)
• کشف نرخ عادلانه در بورس توسط مکانیسم عرضه و تقاضا
• دارا بودن قابلیت وثیقه برای اخذ تسهیلات
• معافیت مالیاتی در معاملات (خریدوفروش)
• انتقال بخشی از سفته‌بازی بازار سکه از معاملات نقدی به گواهی سپرده

نکات تکمیلی:

• هر فرد حقیقی و یا حقوقی می‌تواند با مراجعه به بانک رفاه کارگران و تحویل سکه گواهی سپرده کالای سکه دریافت نماید و سپس گواهی دریافت شده را نگهداری و یا در بازار بورس به فروش رساند.
• برای خرید گواهی سپرده کالایی سکه نیز فرد صرفاً می‌تواند از طریق معاملات آنلاین و یا تماس با کارگزار و واریز وجه اقدام به خرید نماید.
• تحویل سکه به خریداران، با همان قیمت معامله‌شده در سیستم انجام می‌شود.
• قیمت کشف‌شده در بازار این اوراق می‌تواند در آینده‌ای نه‌چندان دور، مبنای خریدوفروش معاملات آتی و آپشن سکه طلا باشد.
• هر گواهی سپرده شامل ۱ سکه است.

جمع‌بندی

اوراق گواهی سپرده کالایی با هدف افزایش ایمنی مشتریان در معاملات سکه نقدی ایجاد شده است. معاملات این اوراق به عنوان شاخه جدیدی از معاملات اوراق بهادار دارای قوانین و شرایط خاص خود است؛ لذا لازم است مشتریان محترم با اطلاع و آگاهی کافی اقدام به معامله اوراق گواهی سپرده نمایند. از جمله دقت به زمان معامله، نحوه اعتبارسنجی سکه‌ها، سازوکار معامله بخشی از اطلاعاتی است که باید به آن توجه داشت.

مطالب مرتبط:

شاخص ترس و طمع در بازارهای مالی چیست؟ اوراق مرابحه چیست؟ ثبت نام صندوق ذخیره فرهنگیان