هر فردی که قصد خرید و فروش سهام در بورس را دارد، نمی‌تواند به‌طور مستقیم این امر مهم را انجام دهد. انجام معاملات در بورس اوراق بهادار تهران برای مشتریان حقیقی از طریق کارگزاری ها و یا کارگزاران ناظر صورت می‌پذیرد. به این صورت که انتخاب کارگزاری و دریافت کد بورسی، اولین قدم ورود به بازار سرمایه است. در واقع کارگزاری ها به‌عنوان نهاد واسط بین خریداران و فروشندگان عمل می‌کنند و نقش نماینده‌ای دارند. در این مقاله به معرفی کارگزار ناظر و نحوه تغییر کارگزار ناظر می‌پردازیم.
ویدئو چگونگی تغییر کارگزار ناظر در پنل معاملاتی آگاه
کارگزار ناظر کیست؟
پس از انتخاب کارگزاری و انجام مراحل ثبت نام، سامانه جدید معاملات فعال خواهد شد و دارایی سهامداران در هر یک از نمادهای معاملاتی زیر نظر یک کارگزار، که به آن کارگزار ناظر گفته می‌شود، قرار می‌گیرد. همان طور که گفته شد کارگزار به عنوان واسط بین خریداران و فروشندگان عمل می‌کند و سهامداران از آن پس دارایی سهام خود را در هر نماد معاملاتی صرفاً از طریق کارگزاری ناظر خود در آن نماد معاملاتی می‌توانند به فروش برسانند. در صورتی که در گذشته چیزی به نام کارگزار ناظر وجود نداشت و افراد می‌توانستند سهام خود را در کارگزاری‌های مختلف بفروشند. امروزه می‌توان در چندین کارگزاری ثبت نام کرد و به معامله پرداخت؛ ولی زمان فروش سهام حتماً باید از طریق کارگزاری که سهم مورد نظر برای اولین بار خریداری شده، آن را به فروش رساند یا این که درخواست تغییر کارگزار ناظر را داد.
چگونه می‌توان کارگزار ناظر را تشخیص داد؟
افرادی که تنها در یک کارگزاری ثبت نام کرده‌اند و تمام معاملات خود را از طریق آن انجام می‌دهند؛ کارگزار ناظرشان نیز همان کارگزاری است. چنان چه فرد با چند کارگزاری مختلف فعالیت داشته باشد، کارگزار ناظر بر اساس سوابق فعالیت سهامدار با کارگزاران مختلف در بورس اوراق بهادار مشخص می‌شود. لذا ممکن است دارایی یک سهامدار در یک نماد معاملاتی زیر نظر کارگزار ناظر متفاوتی نسبت به دیگر سهامش در یک نماد معاملاتی دیگر باشد. حال برای تشخیص کارگزار ناظر روش‌های متفاوتی وجود دارد که در ادامه به آن می‌پردازیم.
۱) مراجعه به سایت شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه
با مراجعه و ثبت نام در سایت شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه به آدرس www.csdiran.com در قسمت «سرویس‌های الکترونیکی به سهامداران» می‌توان تمامی موجودی دارایی سهام را مشاهده و ضمن مشاهده کارگزار ناظر هر سهم، اقدام به چاپ یا دانلود فایل PDF برگه خرید سهام کرد. لازم به ذکر است که برای استفاده از این سرویس سهامداران حقیقی باید کد ملی و سهامداران حقوقی هم می‌بایست کد سهامداری خود را در سامانه وارد کنند.
هدف این سامانه ارائه خدمات آنلاین و غیر حضوری جهت اطلاع‌رسانی دقیق به سهامداران حقیقی و حقوقی است. از جمله خدمات قابل ارائه در این سامانه علاوه بر درصد هر دارایی از سبد و کارگزار ناظر، نام، نماد، تعداد، قیمت و ارزش سهام، گردش معاملات، مشاهده علت ممنوع شدن نماد، اطلاعیه‌های صادرشده از سوی ناشران اوراق بهادار، اعطای رای و… است. همچنین در این سامانه امکان مشاهده نمای بازارها، پروفایل اطلاعات سجام اشخاص و نیز دسترسی مستقیم به سامانه سجام برای به‌روزرسانی اطلاعات، آخرین اخبار از پایگاه خبری بازار سرمایه و در آینده مطالبات سود نقدی فراهم است.
۲) تطابق گواهینامه نقل و انتقال و سپرده سهام
روش دیگر برای تشخیص کارگزار ناظر این است که پس از مراجعه سهامدار به سایت شرکت سپرده گذاری اوراق بهادار، کد کارگزار خریدار یا فروشنده موجود در آخرین گواهینامه نقل و انتقال سهام صادرشده را با جدول شناسایی کد کارگزاری که در سایت موجود است، تطبیق دهد و به این ترتیب از کارگزار خود در هر نماد معاملاتی اطلاع یابد.
نکته قابل توجه این است که چنانچه کد کارگزار خریدار یا فروشنده درج شده در آخرین گواهینامه نقل و انتقال و سپرده سهام صادره پیش از تاریخ ۱۶/۰۹/۱۳۸۷ برابر با ۹۹۹، ۸۸۸، ۷۷۷، ۶۶۶، ۱۱ باشد، سهامداران صرفاً می‌توانند از طریق ارائه‌شده در روش قبل استفاده از سرویس الکترونیکی وب‌سایت شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سهامی عام) از کارگزار ناظر خود مطلع شوند.
۳) مشاهده تعداد سپرده گذاری در پرتفوی سامانه معاملاتی
روش دیگر اطلاع از این که آیا کارگزاری که در حال حاضر با آن کار می‌کنید، کارگزار ناظر شما است یا خیر، این است که در سبد سهام سامانه معاملاتی خود، تعداد سپرده گذاری سهام خود را بررسی کنید. چنان چه کارگزار ناظر شما، کارگزاری دیگری باشد، تعداد سپرده‌گذاری صفر خواهد بود.
دلایل تغییر کارگزار ناظر
امروزه بازار بورس نسبت به سال‌های گذشته بیشتر مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گرفته و همین امر موجب شده تا کارگزارهای بورس خدمات متنوعی را به مشتریان خود ارائه دهند. از طرفی بعضی از کارگزاری‌ها توانایی مدیریت و حجم زیاد مشتری را نداشته و سرویس‌‌دهی آن‌ها ممکن است با اختلال‌های زیادی مواجه شود. مجموع این عوامل باعث می‌شوند که سرمایه‌گذار تصمیم به تغییر کارگزار ناظر بگیرد تا هم از خدمات و تسهیلات بیشتری برخوردار شود و هم بدون اختلال و دغدغه، معاملات خود را در کارگزاری جدید برنامه‌ریزی و مدیریت کند.
به عنوان مثال کارگزاری آگاه به عنوان یک کارگزاری رتبه الف در کشور، خدمات متنوعی را برای مشتریان خود در نظر گرفته است. علاوه بر این، کارگزاری آگاه با صرف هزینه‌های سنگین، یک سامانه معاملاتی آنلاین با سرعت ایده‌آل را در اختیار مشتریان خود قرار داده است. برخی از خدمات کارگزاری آگاه برای سرمایه‌گذاران در بازار بورس عبارت‌اند از:
- اعطلای بسته‌های اعتباری
- اعطای وام قرض‌الحسنه
- تخفیف کارمزد معاملات تا سقف ۲۵%
- تخفیف در دوره‌های آموزش بورس
- تخفیف بسته‌های مشاوره‌ای – تحلیلی در بازار سرمایه
مراحل تغییر کارگزار ناظر
اگر به هر دلیلی تصمیم به تغییر کارگزاری خود گرفتید، نگران نباشید. در ادامه، نحوه تغییر کارگزار ناظر را به شما آموزش می‌دهیم. برای این کار، چند روش وجود دارد:
۱) مراجعه به کارگزاری مورد نظر
با مراجعه حضوری به کارگزاری مورد نظر و تکمیل فرم تغییر کارگزار ناظر جهت تعیین یا تغییر کارگزار ناظر و ارائه برگه خرید سهم می‌توان این کار را انجام داد. به این صورت که سهامدار پس از تهیه برگه خرید سهم (از طریق سامانه الکترونیکی سهامداران به آدرس www.ddn.csdiran.com)، آن را در سامانه کارگزاری آپلود و درخواست تغییر کارگزار ناظر را به‌صورت اینترنتی ارسال می‌کند.
۲) مراجعه به شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار
با مراجعه حضوری به شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه و ارائه اصل و کپی شناسنامه، می‌توان درخواست تغییر کارگزار را ثبت نمود.
۳) مراجعه به سایت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار
با مراجعه به سایت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، می‌توان فرم درخواست غیرحضوری تغییر کارگزار ناظر را تکمیل نموده و آن را به همراه گواهی امضا از دفاتر اسناد رسمی برای شرکت سپرده گذاری مرکزی پست کرد.
در کارگزاری آگاه تمامی مشتریان می‌توانند مراحل تغییر کارگزاری ناظر را به‌صورت آنلاین و از طریق سامانه معاملاتی آساتریدرآگاه انجام دهند.نکته: در صورتی که در نماد درخواستی دارایی داشته باشید، پس از ثبت تغییر کارگزار ناظر، تعداد آن در روز کاری بعد به تعداد دارایی سپرده گذاری شما در سبد سهام اضافه می‌شود. جهت محاسبات سود و زیان ناشی از این دارایی لازم است نسبت به ثبت تراکنش دستی اقدام کنید.
نکته: چنان چه شما در نمادی دارایی نداشته باشید و پیش از خرید سهمی درخواست تغییر ناظر خود را در کارگزاری آگاه ثبت کنید، درخواست شما تایید شده و در کارگزاری آگاه رزرو خواهد شد. در نتیجه پس از اولین خرید در آن نماد، ناظر سهام شما کارگزاری آگاه خواهد شد.
نحوه تغییر کارگزار ناظر در آگاه (آساتریدر)
همان‌طور که اشاره کردیم، برخی از معامله‌گران در بازه‌های زمانی مختلف قصد دارند کارگزار ناظر سهام خود را تغییر دهند یا به عبارت دیگر، دارایی سهام خود را به کارگزاری جدید انتقال دهند. در گذشته این فرایند با مراجعه حضوری به شعب کارگزاری‌ها انجام می‌شد اما امروزه می‌توانید به راحتی از طریق سامانه معاملات آنلاین کارگزاری آگاه، فرایند تغییر کارگزار ناظر خود را انجام دهید. برای این کار باید مطابق با مراحل زیر اقدام کنید:
۱. از طریق منو اصلی سامانه معاملات آنلاین، گزینه «تغییر کارگزار ناظر» را انتخاب کنید.
۲. مطابق با تصویر زیر، آیکون درخواست جدید را انتخاب و در پنجره نمایش داده شده نماد مورد نظر را درج کنید. در صورت داشتن تصویر گواهی سهم، باید آن را در کادر پایینی بارگذاری و در نهایت باید دکمه ذخیره را انتخاب کنید.
(بارگذاری تصویر گواهی سهام اختیاری است)
نکته مهم: برای آگاهی از نکات مهم در فرایند تغییر کارگزار ناظر آگاه، حتما نکات نمایش داده شده در کادر زردرنگ (تصویر بالا) را مطالعه کنید.
دلایل رد شدن درخواست تغییر کارگزار ناظر
گاهی اوقات درخواست سرمایه‌گذاران مبنی‌بر تغییر کارگزار ناظر تایید نمی‌شود. رد شدن این درخواست می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. در جدول زیر به بعضی از این دلایل اشاره می‌کنیم. در مواردی که نیاز به پشتیبانی از سوی کارگزاری آگاه دارید، می‌توانید با شماره ۰۲۱-۹۱۰۰۴۰۰۴ تماس بگیرید.
| ردیف | وضعیت | پیام سامانه معاملاتی | توضیحات |
| ۱ | مردود | سهامدار در نماد درخواست شده دارای محدودیت تغییر ناظر است. | این پیام زمانی به شما نمایش داده می‌شود که نماد مد نظر در کارگزاری مبدا «فریز» شده و امکان انتقال آن به کارگزاری آگاه وجود نداشته باشد. برای بررسی جزئیات، با کارگزاری مبدا تماس بگیرید. |
| ۲ | مردود | کد بورسی اشتباه است / سایر | در صورتی که اطلاعات کد بورسی به درستی ثبت نشده باشد یا به‌روزرسانی اطلاعات هویتی شما ضرورت داشته باشد، با این خطا روبه‌رو خواهید شد. لازم است برای ورود اطلاعات صحیح، با مرکز پشتیبانی آگاه تماس بگیرید. |
| ۳ | مردود | نماد سهم مجاز نیست | در این حالت، نماد اشتباه ثبت شده است. برای رفع مشکل، با مرکز پشتیبانی آگاه تماس بگیرید. |
| ۴ | مردود | سهامدار در نماد درخواست شده دارایی ندارد | اگر در زمان ثبت درخواست تغییر کارگزار ناظر برای یک نماد، در آن نماد دارایی نداشته باشید، با این خطا روبه‌رو خواهید شد. به سایت ddn.csdiran.ir مراجعه و دارایی سپرده‌گذاری خود را بررسی کنید. |
| ۵ | مردود | درخواست به دلیل بدهکاری مشتری قابل پذیرش نیست. | در صورت مشاهده این پیام، به کارگزاری مبدا بدهکار هستید. بنابراین لازم است پیش از ثبت درخواست مجدد، بدهی خود را بپردازید یا برای بررسی موضوع، با کارگزاری مبدا تماس بگیرید. |
استفاده از چند کارگزاری چه مزایا و معایبی دارد؟
در واقع استفاده از چند کارگزاری هم برای سرمایه‌گذاران و هم کارگزاران مطلوب است. به گونه‌ای که آن‌ها می‌توانند از بین محصولات ارائه‌شده توسط شرکت‌های نرم‌افزاری، خدمات متنوعی را در حوزه‌های معاملات کالا و اوراق بهادار انتخاب کنند که این امر به رشد فناوری اطلاعات در شرکت‌های کارگزاری کمک می‌کند و باعث افزایش فضای رقابتی در حوزه ارائه نرم‌افزارهای مدیریت سفارشات می‌شود. از معایب استفاده از چند کارگزاری می‌توان به متنوع بودن کارگزار ناظر برای هر نماد معاملاتی اشاره کرد که باعث می‌شود به طور دائم در بین این کارگزاری‌ها در گردش بود. علاوه بر آن تمامی معادلات و محاسبات پرتفوی لحظه‌ای در کارگزاری‌ها نیز ممکن است دچار خطا شوند؛ چرا که ممکن است سهمی را در کارگزاری الف خریده اما در کارگزاری ب فروخته باشید.
سخن آخر
کارگزاری واسطه‌ای است که ارتباط را میان خریداران و فروشندگان برقرار می‌کند. هر فرد می‌تواند معاملات خود را از طریق چند کارگزاری پیش ببرد اما در این میان محدودیتی وجود دارد. دارایی هر نماد معاملاتی را تنها می‌توانید از طریق کارگزاری به فروش برسانید، که سهام را از طریق آن خریده‌اید. همچنین در صورت تمایل می‌توانید درخواست تغییر کارگزار ناظر ثبت کنید. این کار در کارگزاری آگاه به صورت آنلاین و از طریق سامانه آساتریدر امکان‌پذیر است.
تشکر میکنم بخاطر راهنماییتون
مطالب بسیار جامع و خلاصه ومفیدی بود
واقعا قدم خوبی در راستای رونق اقتصاد
مطلب مفیدی بود. سپاسگزارم
سلام
ممنون از توضیحات خوبتون
سلام. کارگزار ناظر معتمد سرمایه گذاران میباشد و نقش مهمی در فعالیت‌های بازار سرمایه دارد.
سلام
به نکته جالبی اشاره کردید.