بازار طلا به عنوان یکی از مکان‌های امن سرمایه‌گذاری همواره مورد توجه سرمایه‌گذاران بوده است. در بورس ایران امکان سرمایه‌گذاری روی دارایی‌های طلامحور مانند گواهی سپرده سکه طلا و قراردادهای اختیار معامله (آپشن) سکه طلا فراهم شده است و فعالان بازار می‌توانند این ابزارهای مالی نوین را به عنوان مقصد سرمایه‌گذاری خود انتخاب کنند. در این مطلب قصد داریم به معرفی قراردادهای اختیار معامله سکه طلا و مفاهیم اساسی آن بپردازیم.
منظور از قرارداد اختیار معامله سکه طلا (آپشن سکه) چیست؟
قراردادهای اختیار معامله (آپشن) سکه طلا، قراردادهایی هستند که به خریدار این حق را می‌دهند تا در روز سررسید قرارداد، سکه طلا را بسته به نوع قرارداد بخرد یا به فروش برساند. فروشنده موظف است در صورت درخواست خریدار، سکه طلا را به خریدار بفروشد یا از خریدار بخرد.
در واقع با استفاده از قراردادهای آپشنِ خرید، می‌توان سقفی برای قیمت خرید سکه در آینده تعیین کرد؛ به نحوی که سکه را هرگز بالاتر از قیمت توافقی (اعمال) در لحظه انجام معامله، در آینده خریداری نخواهید کرد. از سوی دیگر، با استفاده از قراردادهای آپشن فروش، سکه را پایین‌تر از قیمت توافقی به فروش نخواهید رساند. برای درک بهتر مطلب به دو مثال زیر توجه کنید:
مثال ۱:
فرض کنید دو ماه بعد، سالگرد ازدواج اقای احمدی است. او تصمیم دارد به این مناسبت، به همسرش یک سکه طلا هدیه بدهد. آقای احمدی پیش‌بینی می‌کند قیمت سکه طی ماه‌های آینده افزایشی خواهد بود. در نتیجه می‌خواهد هر چه زودتر سکه طلا را بخرد تا مجبور نشود در آینده قیمت بالاتری بپردازد. فرض کنید آقای احمدی در حال حاضر موجودی لازم برای خرید یک سکه طلا را ندارد؛ بنابراین نگران افزایش قیمت سکه تا روز سالگرد ازدواج‌شان است.
آقای احمدی فعلا تنها ۴ میلیون تومان وجه نقد در اختیار دارد و قیمت سکه در بازار ۱۰ میلیون تومان است. تحت این شرایط، اکنون نمی‌تواند در بازار نقدی سکه ۱۰ میلیون تومانی بخرد اما می‌تواند تا دو ماه بعد، ۲۰ میلیون تومان پس‌انداز کند. راه حل این مشکل، ورود به بازار اختیار معامله سکه طلا است. او می‌تواند در بازار آپشن سکه طلا، تنها با پرداخت مبلغی به اندازه پرمیوم، حق خرید سکه طلا با قیمت مثلا ۱۰۲۰۰۰۰۰ تومان را برای دو ماه بعد رزرو کند.
همان طور که در تصویر مشاهده می‌کنید، آقای احمدی می‌تواند با پرداخت ۱۱۸۰۰۰۰ تومان (پرمیوم) برای خرید یک کال آپشن با قیمت اعمال ۱۰۲۰۰۰۰۰ اقدام کند. با خرید کال آپشن سکه با قیمت اعمال ۱۰۲۰۰۰۰۰ خیال آقای احمدی راحت می‌شود که سکه را دو ماه بعد، بیشتر از قیمت ۱۰ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان نخواهد خرید.
چنان چه دو ماه بعد (هنگام سالگرد ازدواج)، قیمت سکه طبق پیش‌بینی آقای احمدی به بیش از ۱۱۵۰۰۰۰۰ تومان برسد، آقای احمدی اقدام به اعمال کال آپشن (حق خرید سکه) با قیمت ۱۰۲۰۰۰۰۰ تومان می‌کند. در واقع علی رغم افزایش سکه در این دو ماه، او تنها ۱۰۲۰۰۰۰۰ تومان (قیمت اعمال) برای خرید یک سکه طلا پرداخت می‌کند اما اگر قیمت سکه دوماه بعد کمتر از ۱۰۲۰۰۰۰۰ در بازار نقدی باشد، آقای احمدی کال آپشن خود را اعمال نمی‌کند، سکه طلا را از بازار نقدی می‌خرد و به همسر خود هدیه می‌دهد. در واقع با استفاده از قرارداد آپشن اقای احمدی مطمئن است سکه را از قیمت اعمال (۱۰۲۰۰۰۰۰ تومان) بالاتر خریداری نخواهد کرد.
نکته: در صورتی که معامله‌گران آپشن‌های خود را اعمال نکنند، مبلغ پرمیومی که در هنگام معامله پرداخت کرده بودند سوخت می‌شود.
مثال ۲:
فرض کنید آقای بابائی باخبر شده است شرکتی که در آن کار می‌کند، قرار است به عنوان پاداش پایان سال، به هر یک از کارمندان خود یک سکه طلا هدیه بدهد. او پیش‌بینی می‌کند سکه طلا تا شب عید با ریزش مواجه می‌شود و افسوس می‌خورد که چرا شرکت سکه طلا را زودتر به آن‌ها نمی‌دهد تا بتوانند با قیمت بالاتری در بازار به فروش برساند. در این زمان، به یاد قراردادهای اختیار معامله سکه طلا می‌افتد و تصمیم می‌گیرد برای خرید پوت آپشن (اختیار فروش سکه طلا) در بازار آپشن اقدام کند.
همان طور که در شکل فوق نشان داده شده است، آقای بابائی می‌تواند یک قرارداد اختیار فروش سکه را با قیمت ۹۵۰ هزار تومان خریداری کند و مطمئن باشد که شب عید، سکه را کمتر از قیمت ۱۲۲۰۰۰۰۰ تومان به فروش نخواهد رساند.
اگر زمانی که سکه را از شرکت تحویل می‌گیرد قیمت در بازار نقدی کمتر از ۱۲۲۰۰۰۰۰ تومان باشد، آقای بابائی اقدام به اعمال قرارداد اختیار فروش سکه خود می‌کند و سکه را با قیمت ۱۲۲۰۰۰۰۰ تومان به طرف مقابل می‌فروشد. اگر سکه قیمت سکه بر خلاف پیش بینی آقای بابائی با رشد همراه شود، او سکه دریافتی خود را در بازار با قیمتی بالاتر از ۱۲۲۰۰۰۰۰ تومان به فروش می‌رساند و دیگر آپشن خود را اعمال نمی‌کند. در این شرایط ۹۵۰ هزار تومان پرمیوم که آقای بابائی هنگام خرید پوت آپشن پرداخت کرده بود، سوخت می‌شود.
نکته: برای درک بهتر مطلب، از تصویر تابلو برای سررسید دی ماه استفاده شده است و ارقام به روز نیست.
چگونه آپشن سکه معامله کنیم؟
اولین گام برای معاملات آپشن سکه طلا، دریافت کد مشتقه کالا است. علاقمندان به فعالیت در بازار آپشن سکه طلا، پس از کدگیری، می‌توانند از طریق سامانه‌های آنلاین مشتقه کالا یا از طریق سفارشات تلفنی، اقدام به معامله کنند.
برای دریافت کد مشتقه کالا، با در دست داشتن مدارک زیر به هر یک از شعب کارگزاری آگاه مراجعه بفرمایید:
- شناسنامه
- کارت ملی
- کپی مدرک تحصیلی (حداقل دیپلم)
پس از معرفی دو شماره حساب از بانک سامان یا ملت و تکمیل فرم‌های مربوطه، فرآیند کدگیری تکمیل و ظرف چند روز کاری، کد مشتقه برای متقاضی صادر می‌شود. با داشتن کد مشتقه کالا می‌توان معاملات آتی کالا(زعفران، پسته، زیره سبز) و آپشن کالا (سکه طلا، زعفران) را انجام داد. برای کسب اطلاعات بیشتر، مقاله «نحوه دریافت کد مشتقه کالا» را مطالعه بفرمایید.
نکته: افرادی که برای معاملات آتی کالا، قبلا کد مشتقه کالا دریافت کرده‌اند، نیاز به کدگیری مجدد برای معاملات آپشن سکه طلا ندارند و می‌توانند از طریق همان کد، برای معاملات آپشن کالا استفاده کنند.
از طریق چه سامانه ای می‌توان معاملات آپشن سکه طلا انجام داد؟
در کارگزاری آگاه معاملات آپشن سکه در سامانه onlineime.agah.com تب «اختیار» قابل معامله است.
معامله‌گران می‌توانند با شارژ حساب در اختیار بورس و سپس انتقال وجه از حساب آتی به حساب آپشن، اقدام به معامله کنند. در واقع خریداران باید برای انجام معامله به اندازه پرمیوم و فروشندگان به اندازه وجه تضمین در حساب آپشن خود موجودی داشته باشند.
تابلو معاملات آپشن سکه را از کجا مشاهده کنیم؟
برای مشاهده تابلو معاملات آپشن سکه می‌توانید در سایت بورس کالا به آدرس ime.co.ir مسیر زیر را دنبال کنید.
- سایت بورس کالا سپس نمای بازارها سپس تب اختیار معامله
سخن آخر
در این مطلب با ذکر مثال‌های ساده و کاربردی به معرفی قراردادهای اختیار معامله سکه طلا پرداختیم؛ قراردادهایی که به خریدار این حق را می‌دهند تا در روز سررسید قرارداد، سکه طلا را بسته به نوع قرارداد بخرد یا به فروش برساند. در مطالب بعدی درباره نوسان‌گیری و سفته‌بازی در این بازار و همچنین مباحث تکمیلی چون مشخصات قراردادهای اختیار معامله، زمان انجام معامله، نحوه اعمال قرارداد اختیار معامله، محاسبه سود و زیان معاملات اختیار معامله و نحوه ارزشگذاری این قراردادها می‌پردازیم.
من همیشه به سرمایه گذاری در بازار طلا علاقه داشتم.
سلام به نظر برای سرمایه‌گذاری خوبه
به نظر بنده هم گزینه خوبی برای سرمایه گذاری میتونه باشه
بازار آپشن خیلی جذاب و در عین حال پر ریسک هستش
سلام گزینه خوبی برای سرمایه گذاری میتونه باشه.ممنون از راهنماییتون