در حالی که بیش از دو سال از توقف معاملات آتی سکه طلا می‌گذرد، خبر راه‌اندازی قراردادهای آتی نقره هیجان تازه‌ای در بازار آتی به پا کرده و بازار آتی کالا، که طی ماه های اخیر در رکودی کمابیش سنگین به سر می‌برد، جان تازه‌ای گرفته است.
در این مطلب، عناوین زیر را بررسی خواهیم کرد:
O تحولات بازار آتی کالا
O مشخصات قراردادهای آتی نقره
O تفاوت مشخصات قرارداد آتی نقره با سایر قراردادهای آتی
تحولات بازار آتی کالا
بازار آتی سکه طلا از سال ۱۳۸۷ در ایران راه‌اندازی شد و به تدریج با استقبال سرمایه‌گذاران از این بازار، رونق قابل توجهی پیدا کرد. در سال ۹۷ در حالی که قرارداد آتی زعفران تازه وارد بازار آتی کالا شده بود، در پی التهاب و هیجان افسارگسیخته بازار سکه طلا، به دستور بورس کالا معاملات آتی سکه طلا متوقف شد. اگر چه بعد از توقف قرارداد آتی سکه، قراردادهای جدیدی بر پایه محصولات کشاورزی (زیره سبز و پسته) راه‌اندازی شد؛ اما همچنان خلاء یک قرارداد آتی با دارایی پایه طلامحور به شدت احساس می‌شد.
فقدان یک قرارداد آتی که از طریق آن بتوان ریسک نوسانات قیمت ناشی از بی‌ثباتی‌های اقتصادی را پوشش داد، سبب شد تا این بازار به تدریج از یکه‌تازی (که از سال ۹۷ شروع شده بود) بیفتد. در پی رکود بازار آتی کالا و نبود نوسان در این بازار، فرصت‌های کسب سود برای سرمایه‌گذاران کم و کمتر شد. بورس کالا برای متنوع‌سازی قراردادهای آتی کالا و بهبود فرصت‌های کسب سود برای فعالان، تصمیم به راه‌اندازی قراردا آتی نقره گرفت. نقره به عنوان دومین فلز گران‌بها پس از طلا، همبستگی شدید با طلا دارد و به همین دلیل، بورس کالا با راه‌اندازی قراردادهای آتی نقره خلاء قرارداد آتی طلامحور را تا حدی پر کرد.
مشخصات قراردادهای آتی نقره
مشخصات قرارداهای آتی را نقره را در جدول زیر مشاهده می‌کنید:
| ردیف | موضوع | توضیحات |
| ۱ | قرارداد آتی پذیرش‌شده | قرارداد آتی نقره |
| ۲ | دارایی پایه | نقره خام |
| ۳ | استاندارد تحویل | نقره تحویلی به صورت ساچمه و باید دارای درجه خلوص حداقل ۹۹۹ باشد. |
| ۴ | واحد قیمت | ریال به ازای هر گرم |
| ۵ | اندازه قرارداد | ۱۰۰ گرم |
| ۶ | حد نوسان قیمت روزانه | حداکثر تا (%۵±) با توجه به قیمت تسویه روز قبل |
| ۷ | ماه قرارداد | تمامی ماه‌های سال به تشخیص شرکت بورس کالای ایران |
| ۸ | دوره معاملات | دوره معاملاتی در هر یک از نمادها در اطلاعیه معاملاتی مربوطه اعلام خواهد شد. |
| ۹ | تاریخ تحویل | مطابق تاریخ اعلام شده در اطلاعیه تحویل |
| ۱۰ | محل تحویل | انبارهای مد نظر بورس ۱۰ روز قبل از پایان دوره معاملاتی هر نماد توسط بورس اعلام خواهد شد. |
| ۱۱ | حداقل تغییر قیمت سفارش | ۱۰۰ ریال برای هر گرم معادل ۱۰،۰۰۰ ریال در هر قرارداد |
| ۱۲ | وجه تضمین اولیه | وجه تضمین اولیه با توجه به فرمول محاسباتی بورس کالا اخذ خواهد شد که با توجه به آن، تضامین طی زمان ثابت نیست و به صورت پویا در حال تغییر خواهد بود. مبنای محاسبه وجه تضمین در فرمول میانگین قیمت‌های تسویه روزانه در تمامی سررسیدهای قراردادهای آتی در دارایی پایه مربوطه تعیین شده است. وجه تضمین در پایان هر روز معاملاتی بر اساس فرمول زیر تعدیل و پس از دو روز کاری اعمال می‌شود، مراتب تغییرات از طریق سامانه معاملاتی ابزار مشتقه اطلاع‌رسانی خواهد شد. |
| ۱۳ | حداقل وجه تضمین | وجه تضمین اولیه ۷۰ درصد |
| ۱۴ | حداکثر حجم هر سفارش | حداکثر تا ۲۵ قرارداد |
| ۱۵ | ساعات معامله | شنبه تا پنجشنبه: ۱۰:۰۰ الی ۱۵:۰۰ آخرین روز معاملاتی: ۱۰:۰۰ الی ۱۳:۰۰ |
| ۱۶ | نماد کالا | SILMMYY نماد اختصاری SIL ماه قرارداد MM و سال YY است. |
| ۱۷ | سقف مجاز موقعیت‌های تعهدی بازار | اشخاص حقیقی و حقوقی: ۵۰۰ موقعیت خرید و موقعیت فروش. بازار گردان: ۱۵۰۰ موقعیت در هر نماد معاملاتی و قابل‌افزایش تا %۱۰ موقعیت‌های تعهدی باز در آن نماد در بازار. |
| ۱۸ | قیمت تسویه | حجم معاملات مبنای محاسبه قیمت تسویه روزانه: ۳۰% حجم معاملات انجام‌شده منتهی به پایان آخرین جلسه معاملاتی هر روز |
| ۱۹ | نحوه محاسبه قیمت تسویه نهایی | قیمت تسویه نهایی به صورت تئوریک و بر اساس فرمول زیر تعیین خواهد شد: نهایی تسویه قیمت =𝑃𝑠∗𝐼𝑅𝑅 𝑃𝑠: قیمت یک گرم نقره خام با عیار ۹۹۹ بر اساس قیمت های نقدی جهانی محاسبه شده از سایت (www.kitco.com) راس ساعت ۱۳ آخرین روز معاملاتی 𝐼𝑅𝑅 : نرخ دلار آمریکا به ریال بر اساس میانگین نرخ خرید و فروش لحظه ای سامانه سنا (www.sanarate.ir) راس ساعت ۱۳ آخرین روز معاملاتی، در صورت عدم وجود نرخ روز در این سامانه، مرجع جایگزین توسط هیئت مدیره بورس تعیین و اعلام خواهد شد. |
| ۲۰ | مهلت ارائه گواهی آمادگی تحویل | تا ۱۵ دقیقه پس از اتمام جلسه معاملاتی آخرین روز معاملاتی |
| ۲۱ | جریمه‌ها | الف) جریمه عدم ارائه رسید انبار از طرف مشتریان فروشنده، عدم واریز وجه توسط مشتریان خریدار و عدم ارائه گواهی مشتریان خریدار و فروشنده آمادگی تحویل، یک دهم درصد ارزش قرارداد بر اساس قیمت تسویه آخرین روز معاملاتی است که به نفع مشتری طرف مقابل از مشتری نکول‌کننده کسر می شود. ب) در تمامی موارد فوق کارمزد تسویه و تحویل هر دو سر معامله به نفع بورس از مشتری نکول‌کننده دریافت خواهد شد. |
تفاوت مشخصات قرارداد آتی نقره با سایر قراردادهای آتی
قرارداد آتی نقره، تقریبا فرمتی شبیه به سایر قراردادهای فعال (محصولات کشاورزی) در بازار آتی کالا دارد. با این حال چند تفاوت عمده در مشخصات قرارداد آتی نقره با قراردادهای محصولات کشاورزی به چشم می‌خورد که در ادامه به این تفاوت‌ها اشاره می‌کنیم:
- تحویل قراردادهای محصولات کشاورزی با گواهی سپرده کالایی است اما به دلیل عدم راه‌اندازی گواهی سپرده کالایی نقره، تحویل قرارداد آتی نقره به صورت فیزیکی و در بانک‌های مورد تایید بورس کالا انجام خواهد شد.
- به دلیل تحویل فیزیکی در قرارداد آتی نقره، ساعت معاملات در آخرین روز معاملاتی از ساعت ۱۰:۰۰ الی ۱۳:۰۰ است. در حالی که برای قراردادهای محصولات کشاورزی ساعت معاملات در آخرین روز معاملاتی شبیه سایر روزهای معاملاتی است.
- خریدارانی که وارد فرآیند تحویل قرارداد آتی نقره می‌شوند، باید مالیات بر ارزش افزوده ارزش قرارداد را پرداخت کنند، در حالی که قراردادهای محصولات کشاورزی معاف از این مالیات هستند.
- در قراردادهای محصولات کشاورزی، قیمت تسویه نهایی در آخرین روز معاملاتی، بر اساس میانگین موزون قیمت ۳۰ درصد معاملات پایانی بازار تعیین می‌شود. در حالی که قیمت تسویه نهایی برای قراردادهای آتی نقره به صورت تئوریک و بر اساس نرخ نقره جهانی و نرخ دلار در سامانه سنا تعیین می‌شود.
- جریمه نکول در قرارداد آتی نقره یک دهم ارزش قرارداد و در مورد محصولات کشاورزی این جریمه یک درصد ارزش قرارداد است.
سخن آخر
بالاخره پس از ماه‌ها انتظار، فعالان بازار آتی کالا با یک دارایی امن سرمایه‌گذاری (نقره) مواجه می‌شوند. با توجه به این که نقره و طلا به لحاظ قیمتی همبستگی شدیدی دارند، با راه‌اندازی قرارداد آتی نقره، گویی قراردادی طلامحور، وارد بازار آتی کالا شده است. البته در بازارهای مالی دنیا، نوسانات قیمت نقره به مراتب بیشتر از نوسانات قیمت طلا است. این موضوع می‌تواند با افزایش میزان نوسانات در بازار آتی نقره، فرصت کسب سود قابل توجهی را نصیب معامله‌گران سازد.
تشکر از مطالب خوب شما در مورد نقره لازمه بیشتر اطلاعات داشته باشیم
اصلا تحلیل پذیر نیست
همه چیز امکان دارد
سلام
بازار آتی خیلی جذاب است