قرارداد اختیار مبتنی بر قرارداد آتی زعفران نگین چیست؟
- ۲۰ فروردین ۱۴۰۲
- ۲۱ نظر
- ۲۶۲ مشاهده
قراردادهای اختیار (آپشن) از جمله ابزارهای بازار مشتقه کالایی هستند. در این بازار قرادادهای اختیار معامله سکه طلا و اختیار معامله زعفران نگین معامله می‌شدند. این در حالی است که از آبان سال ۱۴۰۱ قرارداد اختیار با دارایی پایه قرارداد آتی زعفران نگین جایگزین قراردادهای اختیار معامله زعفران نگین شد. این ابزار یکی از جدیدترین ابزارهای مالی بورس کالای ایران محسوب می‌شود و هنوز بسیاری از معامله‌گران با آن آشنا نیستند. در همین راستا تصمیم داریم تا در این مقاله به ارائه توضیحاتی در رابطه با این نوع قرارداد آپشن بپردازیم. در صورت تمایل تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
قرارداد آتی زعفران نگین چیست؟
قرارداد آتی زعفران نگین که به عنوان دارایی پایه قراردادهای اختیار جدید معرفی شده؛ خود بر پایه گواهی‌های سپرده زعفران نگین است. گواهی‌های سپرده کالایی در بورس کالا و با کد بورسی قابل معامله هستند. در یک قرارداد آتی زعفران نگین، خریدار و فروشنده متعهد می‌شوند که تعداد مشخصی گواهی سپرده کالایی زعفران نگین با قیمت توافق شده را در زمان تعیین شده در آینده خریداری کنند یا به فروش برسانند.
قرارداد اختیار مبتنی بر قرارداد آتی زعفران نگین چیست؟
طبق این قرارداد، خریدار اختیار حق دریافت موقعیت تعهدی باز خرید یا موقعیت تعهدی باز فروش در قرارداد آتی زعفران نگین را از فروشنده اختیار خریداری می‌کند. فروشنده نیز متعهد می‌شود در سررسید قرارداد اختیار در موقعیت تعهدی باز معکوس نسبت به خریدار (در قرارداد آتی) قرار بگیرد. مشخصات قرارداد اختیار مبتنی بر قرارداد آتی زعفران نگین در سایت بورس کالا قابل مشاهده است.
۱- اخذ موقعیت باز تعهدی فروش در قرارداد اختیار
فروشنده قرارداد اختیار موظف است برای اخذ موقعیت تعهدی فروش در قرارداد اختیار در حساب عملیاتی (در اختیار بورس) خود وجه تضمین اولیه قرارداد اختیار را تودیع کند. وجه تضمین واریزی توسط فروشنده به دیگر قراردادهای اختیار وی مرتبط نخواهد بود. همچنین وجود قراردادهای آتی (دارایی پایه) در کد آتی وی نیز جایگزین وجه تضمین قرارداد اختیار نیست. اگر پس از تسویه روزانه، وجه تضمین فروشنده از ۷۰ درصد وجه تضمین لازم کمتر شود؛ مارجین کال می‌شود و موظف است موجودی حساب خود را به مقدار وجه تضمین لازم ضرب در تعداد قرارداد برساند یا مازاد موقعیت‌های خود را با اخذ موقعیت معکوس، آفست کند و از قرارداد خارج شود.
۲- خریدار اختیار در قرارداد اختیار
خریدار قرارداد اختیار موظف است وجهی برای خرید اختیار به فروشنده پرداخت کند که قیمت اختیار یا پرمیوم گفته می‌شود و در تابلو اختیار به صورت عرضه و تقاضا قابل مشاهده است. با پرداخت این مبلغ خریدار حق گرفتن موقعیت تعهدی باز خرید یا فروش در یک قرارداد آتی را بدست می‌آورد. در صورتی که خریدار، موقعیت خود را در قرارداد اختیار تا زمان سررسید باز نگه دارد (تفاوتی ندارد که قرارداد اختیار اعمال بشود یا نشود) پرمیوم پرداختی به وی بازگردانده نمی‌شود. باید به این نکته توجه کرد که به دلیل اروپایی بودن نوع اختیارها تنها در تاریخ سررسید امکان اعمال قرارداد وجود دارد.
۳- قیمت‌های اعمال قرارداد اختیار
برای هر قرارداد اختیار حداقل سه قیمت اعمال تعیین می‌شود. قیمت اعمال، قیمتی است که طبق آن، تخصیص قرارداد آتی به خریدار و فروشنده در روز اعمال قرارداد اختیار انجام می‌شود. در روز بازگشایی قرارداد اختیار با توجه به قیمت تسویه قرارداد آتی، قیمت‌های اعمال توسط بورس کالا تعیین می‌شوند. در صورت نوسان در قیمت تسویه قرارداد آتی، قیمت‌های اعمال جدید تعیین می‌شوند؛ به نحوی که همواره سه قیمت اعمال در سود، در زیان و بی‌تفاوت برای قرارداد اختیار فعال باشند.
۴- تاریخ اعمال قرارداد اختیار
تاریخ اعمال قرارداد اختیار معمولا چند روز قبل از سررسید قرارداد آتی است. در روز اعمال قرارداد اختیار، چنانچه اعمال نمودن قرارداد به نفع خریدار باشد می‌تواند قرارداد خود را اعمال کند و فروشنده اختیار نیز متعهد به ایفای نقش خود است. سپس بورس کالا موقعیت باز تعهدی مورد نظر خریدار و موقعیت باز تعهدی معکوس آن را برای فروشنده در کد آتی آن دو ثبت می‌کند.
نکته: فرآیند تخصیص موقعیت‌های تعهدی در بورس کالا با قیمت تسویه قرارداد آتی انجام می‌شود. بنابراین مابه التفاوت قیمت اعمال قرارداد اختیار و قیمت تسویه قرارداد آتی از وجه تضمین قرارداد اختیار فروشنده کسر و به حساب در اختیار بورس خریدار واریز می‌شود.
توجه: تضامین مورد نیاز قرارداد آتی حتما باید پس از شارژ کردن حساب در اختیار بورس به وجه آزاد اختیار منتقل شود.
تفاوت‌های قرارداد اختیار مبتنی بر قرارداد آتی زعفران نگین با سایر قراردادهای اختیار
- خریدار مهلت مجدد ندارد و باید همزمان با درخواست اعمال اختیار خود وجه تضمین مورد نیاز قرارداد آتی را تامین کند.
- با توجه به این که دارایی پایه این معاملات قرارداد آتی است که خود دارای ارزشی برابر قیمت آتی ضربدر اندازه قرارداد است باید هنگام ثبت سفارش، اندازه قرارداد آتی نیز در قیمت اختیار (پرمیوم) لحاظ شود.
مثال: قیمت اعمال اختیار خرید ۳۳۰،۰۰۰ ريال ارزش ذاتی اختیار خرید :۴۰.۰۰۰=۳۳۰.۰۰۰-۳۷۰.۰۰۰
قیمت تسویه قرارداد آتی ۳۷۰،۰۰۰ ريال ۴.۰۰۰.۰۰۰=۱۰۰×۴۰.۰۰۰
اندازه قرارداد آتی: ۱۰۰ قیمت پیشنهادی برای سفارش خرید : ۴،۰۰۰،۰۰۰ ريال
البته قیمت پیشنهادی می‌تواند شامل ارزش زمانی قرارداد اختیار هم باشد که در این صورت سفارش‌های روی تابلو اختیار بیش از ۴،۰۰۰،۰۰۰ ريال خواهد شد.
سخن پایانی
در این مطلب قراردادهای اختیار مبتنی برای قرارداد آتی زعفران نگین و چگونگی تخصیص موقعیت‌های تعهدی در قرارداد آتی به معامله‌گران توسط بورس کالا در تاریخ اعمال قرارداد اختیار بیان شد. همچنین به نحوه تودیع وجوه تضمین در قرارداد اختیار و قرارداد آتی در روز اعمال پرداخته شد. در مطالب بعدی به سایر ویژگی‌های قراردادهای اختیار پرداخته خواهد شد.
سلام
خیلی عالی بود
تشکر
ممنونم عالی بود
درود یکبار باید انجامش بدم تا دستم بیاد ممنون از ارایه این مطلب
سلام مرسی از توضیحات
اگه ممکنه لطف کنید از آتی بیشتر توضیحات و مطالب بذارید ممنون از زحماتتون
سلام دوست عزیز، پیشنهاد شما ارجاع داده شد و پس از بررسی بر اساس اولویت اقدام صورت می‌گیره.
سلام ممنون بسیار عالی بود سپاس از زحماتتون موفق و پیروز باشید.
سلام بسیار عالی بود دست تون درد نکنه از مطالب آموزنده که بیان فرمودید