صندوق درآمد ثابت چیست؟

 

صندوق های سرمایه‌گذاری یکی از روش‌های ورود غیر مستقیم به بازار بورس هستند و بنابر نوع دارایی و نحوه معاملات به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند .یکی از انواع صندوق‌ها، صندوق درآمد ثابت نام دارد. صندوقی که بیشترین درصد دارایی‌های خود را در اوراق با درآمد ثابت سرمایه گذاری می‌کند و به همین دلیل، ریسک پایینی دارد. در این مقاله، به بررسی صندوق درآمد ثابت و عملکرد آن می‌پردازیم.

---

ویدئو معرفی صندوق درآمد ثابت

---

صندوق های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت(Fixed Income)

انتخاب نوع صندوق های سرمایه‌گذاری به میزان زیادی بستگی به ریسک‌پذیری سهامدار دارد. در صندوق سهامی، بین ۷۰ تا ۹۰ درصد دارایی در سهام شرکت‌های بورسی سرمایه‌گذاری می‌شود. به همین خاطر، سرمایه‌گذاری در این نوع صندوق‌ها ریسک بیشتری نسبت به باقی صندوق‌ها دارد. در صندوق‌های مختلط تا ۶۰ درصد دارایی در شرکت‌های بورسی سرمایه‌گذاری می‌شود و مابقی در ابزارهای مالی درآمد ثابت مانند سپرده‌های بانکی و اوراق قرضه. در صندوق های درآمد ثابت، بین ۷۰ تا ۹۰ درصد دارایی در ابزار مالی درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌شود. ریسک سرمایه گذاری در این نوع صندوق‌ها نزدیک به صفر است. اصل پول شما حفظ می‌شود و از طرف دیگر سود ثابتی دریافت خواهید کرد؛ سودی که به طور معمول کمی بیشتر از سود پرداختی بانک‌ها است. در روزهای پرنوسان بازار سرمایه و زمانی که شاخص روندی منطقی را طی نمی‌کند، سرمایه‌گذاری در صندوق های درآمد ثابت گزینه‌ای مناسب است. البته در شرایط صعودی بازار نیز این نوع صندوق‌ها کاربرد دارند. به این صورت که افراد با توجه به میزان ریسک‌پذیری خود، درصدی از سبد سهام را به صندوق های درآمد ثابت اختصاص می‌دهند. هر چه میزان ریسک‌پذیری فرد کمتر باشد، درصد صندوق های درآمد ثابت نیز در پرتفوی او بیشتر می‌شود.

مزایای سرمایه گذاری در صندوق درآمد ثابت 

در ادامه به مزایای صندوق‌های سرمایه‌گذاری درآمد ثابت اشاره خواهیم کرد:

۱– مدیریت حرفه‌ای

مدیریت این صندوق‌ها به عهده افراد متخصص و کارشناس است که تمامی اصول و اطلاعات مورد نیاز برای سرمایه‌گذاری در بورس را می‌دانند. گروه مدیریت به بررسی اخبار و اطلاعات موجود می‌پردازند و دائما در حال رصد بازار هستند. با سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها بدون پرداخت هزینه‌ای، می‌توانید مدیریت سرمایه خود را به دست افراد حرفه‌ای بسپارید.

۲– ریسک پایین

تخصیص بخش اعظم دارایی این صندوق‌ها به اوراق بانکی و درآمد ثابت، عامل اصلی ریسک پایین این صندوق‌ها است. مدیریت حرفه‌ای، دارایی‌های صندوق را در مجموعه‌ای از بهترین اوراق درامد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کند و با توجه به شرایط بازار، درصد کمی را نیز به خرید سهام اختصاص می‌دهد. این ترکیب دارایی، ریسک سرمایه‌گذاری را به صفر نزدیک می‌کند.

۳– داشتن سود روز‌شمار

صندوق‌های درآمد ثابت، سود روزشمار پرداخت می‌کنند. در مورد بعضی از صندوق‌ها سود در پایان هر ماه به حساب مشتریان واریز می‌شود و در مورد بعضی دیگر، بازدهی از اختلاف قیمت خرید و فروش به دست می‌آید. امکان برداشت سرمایه در هر تاریخی وجود دارد و مبلغی به عنوان جریمه برداشت زودهنگام از شما کسر نخواهد شد. در واقع بر مبنای مدت‌زمان حضور در صندوق، سود دریافت خواهید کرد.

۴– سود ثابت و بالاتر از بانک

چنان که اشاره کردیم، بیشترین درصد دارایی این صندوق‌ها به اوراق درآمد ثابت اختصاص می‌یابد و از این رو، بازدهی آن‌ها شبیه سپرده‌های بانکی است. با این حال، درصد کمی از دارایی‌ها نیز (بین ۵ تا ۱۰ درصد) به خرید سهام شرکت‌های بورسی اختصاص می‌یابد و این ویژگی باعث می‌شود بازدهی صندوق‌های درامد ثابت، کمی بیشتر از سپرده‌های بانکی باشد.

۵– نقد‌شوندگی سریع

وجود رکن بازارگردان و ضامن نقدشوندگی در این صندوق‌ها سبب می‌شود تا میزان عرضه و تقاضا متناسب پیش روند و از به وجود آمدن صف خرید یا فروش جلوگیری شود. بنابراین به راحتی می‌توانید دارایی خود را به پول نقد تبدیل کنید.

۶– امکان سرمایه‌گذاری با مبالغ اندک

حداقل سرمایه‌گذاری در مورد صندوق‌های مبتنی بر صدور و ابطال به قیمت واحدهای صندوق بستگی دارد. در مورد صندوق‌های ETF که مانند سهام عادی در سامانه معاملاتی کارگزاری‌ها خرید و فروش می‌شود، حداقل میزان خرید را سازمان بورس و اوراق بهادار مشخص می‌کند. در حال حاضر این مبلغ ۵۰۰ هزار تومان است.

۷– صرفه‌جویی در هزینه‌ها

وجود تیم مدیریت حرفه‌ای صندوق و تقسیم هزینه‌های موجود در بین تمام سرمایه‌گذاران، هزینه کلی برای هر واحد از صندوق را کاهش می‌دهد.

۸– صرفه‌جویی در زمان

دیگر نیاز به تخصیص زمان برای گذراندن دوره‌های آموزشی و رصد مداوم بازار ندارید و با خیالی آسوده کار را به حرفه‌ای‌ها می‌سپارید.

ارکان اصلی صندوق‌های درآمد ثابت چیست؟

صندوق‌ها از ارکان مختلفی تشکیل شده‌اند که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

۱– مجمع صندوق

بالا‌ترین رکن صندوق، مجمع صندوق است که انتخاب ارکان اصلی صندوق، مهم‌ترین وظیفه آن است.

۲– مدیر صندوق

مدیر صندوق رکن اجرایی و متخصص بازار سرمایه است که بر طبق اساسنامه، وظیفه دارد اطلاعات لازم را برای ارائه به متولی و حسابرس سازمان تهیه کند.

۳– متولی صندوق

متولی صندوق در واقع امین سرمایه‌گذاران است و نقشی مانند وکیل دارد.

۴– حسابرس صندوق

حسابرس صندوق موظف است صورت‌های مالی سه، شش و نه ماهه را به همراه صورت سالانه از مدیر صندوق دریافت و بررسی کند.

۵– مدیر ثبت صندوق

اجرای درخواست‌های صدور و ابطال و بر طبق اساسنامه، برعهده مدیر ثبت صندوق است.

۶– ضامن نقدشوندگی

ضامن نقد‌شوندگی در واقع موظف است تا در زمان عدم وجود نقدینگی مورد نیاز، آن را تامین کند.

۷– بازارگردان

وظیفه برقراری تعادل میان خرید و فروش و از بین ‌بردن صف معاملات، برعهده او است.

۸– مدیر سرمایه‌گذاری صندوق

مدیریت ترکیب دارایی صندوق‌ها با مدیر سرمایه‌گذاری صندوق است و با نظر او در شرایط مختلف، امکان تغییر ترکیب دارایی وجود دارد.

نحوه خرید صندوق درآمد ثابت

همانطور که توضیح دادیم، صندوق های سرمایه‌گذاری بر اساس نحوه معاملات به دو نوع صندوق قابل معامله در بورس ETF یا قابل خرید و فروش و صدور و ابطال تقسیم می‌شوند. اگر صندوق درآمد ثابت شما از نوع ETF باشد، خرید و فروش آن مانند سهام شرکت‌های موجود در بورس است. یعنی شما می‌توانید با جستجوی نماد صندوق در سامانه‌های معاملاتی آنلاین مانند آساتریدر، واحدهای صندوق را معامله کنید. اما اگر صندوق مورد نظر شما از نوع صدور و ابطال باشد، خرید و فروش آن از طریق سامانه اختصاصی یا شعب صندوق و بر اساس ارزش خالص دارایی (NAV) انجام می‌شود. ناگفته پیدا است که نقدشوندگی صندوق‌های درآمد ثابتETF  از صندوق‌های صدور و ابطال بیشتر است.

نحوه پرداخت سود صندوق های درآمد ثابت

پرداخت سود در صندوق‌های درآمد ثابت به دو نوع است. همانطور که توضیح دادیم در این نوع صندوق‌ها سود ثابتی به سهامداران پرداخت می‌شود اما این سود می‌تواند به صورت نقدی و ماهیانه به حساب سهامداران واریز شود یا این که مبلغ آن به ارزش واحدهای صندوق اضافه شود. یعنی اگر شما واحد صندوق را ۱۰۰ تومان خریده باشید و قرار باشد سود ۲۰ درصدی دریافت کنید، ارزش این واحد ۱۲۰ تومان خواهد شد. برای مثال صندوق درآمد ثابت همای آگاه، به سرمایه‌گذاران خود سود نقدی ماهانه پرداخت می‌کند و سود صندوق درآمد ثابت یاقوت آگاه، از افزایش قیمت واحدها به دست می‌آید.

کارمزد خرید صندوق درآمد ثابت

صندوق‌های سرمایه‌گذاری از مالیات معاف هستند اما مبلغ بسیار ناچیزی بابت کارمزد خرید و فروش هنگام معامله از حساب شما کسر می‌شود. در صندوق‌های درآمد ثابت کارمزد خرید ۰٫۰۰۰۷۲۵ و کارمزد فروش ۰٫۰۰۰۷۲۵ است که در مجموع مبلغ ۰.۰۰۱۴۵ می‌شود.

ریسک خرید اوراق با درآمد ثابت

سرمایه‌گذاری در صندوق های درآمد ثابت یا ابزار مالی و اوراق با درآمد ثابت، کم‌ریسک‌ترین شکل سرمایه‌گذاری است. ممکن است این صندوق‌ها در عوض ریسک پایین و به نسبت دیگر موارد سرمایه‌گذاری، بازدهی کمتری داشته باشند اما به دلیل ماهیت خود، سرمایه اولیه فرد را حفظ می‌کنند.

انواع صندوق های درآمد ثابت

صندوق های درآمد ثابت به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند. در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.

۱- صندوق درآمد ثابت با تقسیم سود

این صندوق‌ها به صورت ماهانه و در تاریخی مشخص سود حاصل از خرید واحدهای صندوق را به حساب سرمایه‌گذاران واریز می‌کنند. به عنوان مثال صندوق درآمد ثابت همای در اولین روز از هر ماه، سود سرمایه‌گذاران را پرداخت می‌کند.

۲- صندوق درآمد ثابت بدون تقسیم سود

در این صندوق‌ها سود سرمایه‌گذار از تفاوت قیمت صدور و ابطال ایجاد می‌شود. صندوق سرمایه گذاری مروارید آگاه بهترین مثال برای این نوع از صندوق‌ها است.

۳- صندوق درآمد ثابت مختص اوراق دولتی

صندوق‌های درآمد ثابت مختص اوراق دولتی اجازه خرید سهام، حق تقدم و سایر ابزارهای بازار سرمایه را ندارند.

 بهترین صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت

برای انتخاب بهترین صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت باید به نکاتی توجه داشت. در بازار سرمایه صندوق‌های سرمایه‌گذاری متنوعی وجود دارد که سهامداران باید از بین آن‌ها بهترین صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت را انتخاب کنند. از اولویت‌های مهم در انتخاب بین صندوق‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سازمان تاسیس‌کننده صندوق
• مدیران و سبدگردانان صندوق
• شفافیت و ترازمالی
• حسن سابقه
• میزان بازدهی

پربازده ترین صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت

صندوق‌های درآمد ثابت معمولا سودی بیشتر از سود سپرده‌های بانکی را به سهامداران خود پرداخت می‌کنند. به همین خاطر شهروندان می‌توانند به جای سپرده‌گذاری در بانک، صندوق‌های سرمایه‌گذاری را انتخاب کنند. این صندوق‌ها با داشتن ضامن نقدشوندگی و قابلیت معامله روزانه، نقدشوندگی بیشتری نسبت به دیگر ابزارهای مالی درآمد ثابت دارند. کارگزاری آگاه توانسته با تاسیس چندین صندوق سرمایه‌گذاری اعتماد سهامداران بازار سرمایه را جلب کند. این مجموعه امروز با دو صندوق درآمد ثابت «یاقوت» و «همای» میزبان سرمایه کسانی است که نمی‌خواهند در بورس با ریسک بالا سرمایه‌گذاری کنند. هر صندوق وب سایت مخصوصی دارد و موظف است گزارش عملکرد خود را مرتبا در این وب سایت منتشر کند. علاوه بر این، در وب سایت فیپیران می‌توانید صندوق‌ها را با هم مقایسه کنید. در حال حاضر، صندوق همای آگاه به عنوان پربازده ترین صندوق درآمد ثابت آگاه در بازار شناخته می‌شود.

بهترین صندوق های درآمد ثابت با پرداخت سود ماهیانه

از بین صندوق‌های با درآمد ثابت، صندوق «همای» گزینه مناسبی برای سهامداران است. این صندوق سود ماهیانه ۲۲.۴۱ درصدی را به سهامداران پرداخت می‌کند. این در حالی است که سود ساده سپرده‌های بانکی حداکثر ۲۰.۶۸ درصد است (ارقام مربوط به بهمن ۱۴۰۰).

مقایسه بازدهی صندوق های درآمد ثابت

اولویت در صندوق های درآمد ثابت حفظ سرمایه اولیه است. پس این صندوق‌ها برای مدیریت ریسک در سرمایه‌گذاری استفاده می‌شوند. هرچند سود صندوق درآمد ثابت از ابزارهای مالی درآمد ثابت دیگر بیشتر است. بازدهی این صندوق‌ها را باید بر اساس ارزش پول ملی، تورم و شرایط بازار سنجید. در روزهای پرالتهاب بازار و زمانی که شاخص کل در حال سقوط است سرمایه‌گذاری در این نوع صندوق‌ها، کاری عاقلانه است. همان طور که اشاره کردیم، برای مقایسه بازدهی صندوق های درآمد ثابت می‌توانید به وب سایت فیپیران مراجعه کنید. البته وب سایت‌های مختلف گزارش‌هایی را به صورت سالانه منتشر می‌کنند اما مرجع اصلی، فیپیران است.

نحوه محاسبه سود صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت

سود صندوق‌های درآمد ثابت روزشمار است. این سود یا به صورت ماهیانه به سهامداران پرداخت می‌شود یا بر ارزش واحدهای صندوق می‌افزاید. طبیعی است هرچه سرمایه شما در صندوق بیشتر باشد، سود بیشتری نیز دریافت خواهید کرد. نوسان سود این صندوق‌ها نیز کم است و به میزان سهام موجود در سبد دارایی‌هایشان بستگی دارد. این صندوق‌ها بین ۷۰ تا ۹۰ درصد دارایی خود را در اوراق درآمد ثابت و تا سقف ۱۰ درصد از دارایی‌ها را (با تصمیم مدیر صندوق) در سهام سرمایه‌گذاری می‌کنند. هر چه درصد سهام موجود در سبد دارایی صندوق بیشتر باشد، در دوران رونق بازار، سود آن نیز بیشتر می‌شود. به همین نسبت، در شرایط نزولی بازار، درصد سهام موجود در صندوق نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. البته همان طور که اشاره کردیم سهام موجود در صندوق، نهایتا ۱۰ درصد است. بنابراین نوسان سود این صندوق‌ها کم است و همین ویژگی، آسایش خاطر سرمایه‌گذاران را فراهم می‌کند.

مقایسه صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت

در مقایسه صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت علاوه بر سابقه و عملکرد صندوق، لازم است اهداف خود را نیز در نظر بگیرید. ممکن است برای برخی افراد دریافت سود نقدی اهمیت داشته باشد و برخی دیگر، نیازی به سود ماهانه نداشته باشند. صندوق «همای» از آن دسته صندوق‌های درآمد ثابت است که به سهامداران خود سود ماهیانه پرداخت می‌کند. این صندوق در سال ۱۳۹۹ تاسیس شده و در روزهای پرنوسان بازار و زمانی که بورس در حال سقوط بود، توانست سرمایه سهامداران را حفظ و سود قابل قبولی به آن‌ها پرداخت کند. شما می‌توانید برای اطلاع از جزئیات عملکرد صندوق درآمد ثابت «همای»، به وب سایتhomayeagah.ir  مراجعه کنید.

صندوق درآمد ثابت «یاقوت» هم در سال ۱۳۹۸ تاسیس شد. این صندوق سود ماهیانه‌ای به سهامداران خود پرداخت نمی‌کند، بلکه این سود روی ارزش واحدهای آن افزوده می‌شود. این صندوق از نوع ETF است و سهامداران آن می‌توانند دارایی خود را در سامانه‌های آنلاین معاملات سهام به راحتی به فروش برسانند. در سایت این صندوق به آدرسwww.yaghootfund.ir  گزارش عملکرد، امیدنامه، اساسنامه و اهداف آن منتشر می‌شود. در مقایسه صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت، علاوه بر سابقه و عملکرد صندوق، لازم است اهداف خود را نیز در نظر بگیرید. ممکن است برای برخی افراد دریافت سود نقدی اهمیت داشته باشد و برخی دیگر، نیازی به سود ماهانه نداشته باشند.

---

سخن آخر

صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت مناسب سهامداران ریسک‌گریز هستند؛ کسانی که حفظ سرمایه اولیه را اولویت استراتژی مالی خود قرار داده‌اند. این صندوق‌ها بیشترین درصد دارایی خود را به اوراق با درآمد ثابت اختصاص می‌دهند و به این ترتیب، ریسک از بین رفتن سرمایه را به صفر می‌رسانند. ارائه سودی بیشتر از نرخ سود بانکی و ریسک پایین توسط صندوق‌های درآمد ثابت باعث شده تا این صندوق‌ها به جایگزینی مناسب برای سپرده‌های بانکی تبدیل شوند. سرمایه‌گذاران محترم می‌توانند با توجه به استراتژی معاملاتی خود بهترین صندوق را شناسایی و برای خرید واحدهای آن اقدام کنند.