منظور از درآمد ملی و درآمد سرانه چیست؟
- تاریخ درج ۲۳ آبان ۱۴۰۱
- تاریخ ویرایش ۱۰ بهمن ۱۴۰۲
- ۴ نظر
- ۸۹۵ مشاهده
کرونا بسیاری از پیش‌بینی‌های اقتصادی را در جهان دستخوش تغییر کرد. حجم گسترده‌ای از صنایع و گروه‌های خدماتی در دوران اپیدمی کرونا ضررهای سنگینی را متحمل شدند. در این دوران، تورم به اقتصادهایی حمله کرد که برای چند دهه از بیماری‌های اقتصادی عبور کرده بودند. بعد از ورود واکسن‌های کرونا به بازار جهانی و امید به بهبود شرایط اقتصادی، حمله روسیه به اوکراین جهان را دوباره در شوک فرو برد. به همین علت، موج جدیدی آغاز شد و این بار کشورهای اروپایی و مخصوصا واردکنندگان انرژی، دچار بحران اقتصادی شدند. از میان شاخص‌های اقتصادی، درآمد ملی و درآمد سرانه دو مولفه‌ای هستند که طی بحران‌های سه سال گذشته به صورت مداوم دچار تغییر شده‌اند.
ویدئو معرفی درآمد ملی و درآمد سرانه
تعریف تولید ناخالص ملی و تولید ناخالص داخلی چیست؟
برای ورود به موضوع مورد بحث، لازم است تعریف دو شاخص مهم اقتصادی یعنی تولید ناخالص ملی و داخلی را مرور کنیم:
۱- تولید ناخالص ملی:
عبارت است از ارزش مادی تمام کالاها و خدماتی که طی یک سال توسط یک ملت در هرکجای جهان، تولید شده باشد. تفاوت این شاخص با تولید ناخالص داخلی در بخش آخر آن است. در تولید ناخالص داخلی تنها کالاها و خدماتی مورد بررسی قرار می‌گیرند که در داخل مرزهای جغرافیایی کشور تولید شده باشند. در بیشتر شاخص‌ها و گزارش‌های اقتصادی که توسط نهادهای دولتی و غیر دولتی منتشر می‌شود، تولید ناخالص داخلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. همانطور که پیش‌تر توضیح دادیم، کرونا و بعد از آن هم جنگ روسیه و اوکراین، اقتصاد جهانی را در شوک فرو برد. بنابر آخرین آمارهای منتشر شده، رشد تولید ناخالص داخلی در سطح جهان در سال ۲۰۲۰ به میزان ۳/۳ – درصد بود که در مقایسه با نرخ رشد اقتصادي ۸/۲ درصدي سـال ۲۰۱۹، معادل ۱/۶ واحد درصد کاهش یافته است. نرخ رشد اقتصادي در اقتصادهاي پیشرفته در این سال بـا ۳/۶ واحد درصد کاهش نسبت به سال گذشته مواجـه شده و بـه ۷/۴ – درصد رسید. همچنین نرخ رشد اقتصادي در اقتصادهاي نوظهور و در حال توسعه با ۸/۵ واحد درصد کاهش نسبت به سال ۲۰۱۹ به ۲/۲- درصد در سال ۲۰۲۰ رسید.
۲- تولید ناخالص داخلی:
ارتباط مستقیمی با رشد اقتصادی دارد. به عنوان مثال در دوران کرونا نرخ رشد اقتصادي آمریکا از ۲/۲ درصد در سال ۲۰۱۹ به ۵/۳ – درصد در سال ۲۰۲۰ کاهش یافت. سقوط شدید سطح تولید در اقتصاد آمریکا طی نیمه اول سال ۲۰۲۰، از میزان کاهش‌هاي مشاهده شده طی بحران مالی جهانی سال‌هاي ۲۰۰۸ تا ۲۰۰۹ و سایر رکودهاي قبلی نیز بیشتر بود. با این حال، حمایت‌هاي درآمدي وسیع صورت گرفته از خانوارها به افزایش بسیاري از شاخص‌هاي اقتصادي از اواسط سال ۲۰۲۰ منجر شد. نرخ رشد اقتصادی در حوزه یورو در سال ۲۰۲۰ با کاهشی معادل ۹/۷ واحد درصد نسبت به سال گذشته میلادي به ۶/۶- درصد رسید. تولید ناخالص داخلی کشورهای جهان، بر اساس آمارهای منتشر شده توسط بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول در تصویر زیر درج شده است:
اما جایگاه ایران در اقتصاد دنیا کجا است؟ بر اساس آمارهای منتشر شده توسط بانک مرکزی از سال ۱۳۹۰ تا سال ۱۳۹۹، درآمد سرانه یا به عبارتی تولید ناخالص داخلی ایرانیان، ۳۰ درصد کاهش یافته است. از طرف دیگر، بانک جهانی نیز تولید ناخالص ایران را در حدود ۱۹۱ میلیارد دلار برآورد کرده است.
تعریف درآمد ملی
درآمد ملی جز شاخص‌های عمومی توسعه اقتصادی به شمار می‌رود. در تعریف دقیق‌تر، درآمد ملی مجموع درآمد به دست آمده توسط صاحبان عوامل تولید در اقتصاد است. به عبارت بهتر، به مجموع ارزش افزوده ایجاد شده در یک دوره زمانی مشخص توسط تمامی بنگاه‌های اقتصادی، درآمد ملی گفته می‌شود. در حقیقت درآمد ملی کسر استهلاک و مالیات از تولید ناخالص ملی است. درآمد ملی ایرانیان برای اولین بار بین سال‌های ۱۳۳۷ تا ۱۳۷۰ محاسبه شد. از آن پس، این شاخص به صورت سالیانه توسط بانک مرکزی اعلام می‌شود. در سال‌های تحریم و افت فروش نفت، درآمد ملی ایرانیان با کاهش شدیدی مواجه شد. زنجیره‌ای که کاهش ارزش پول ملی، افزایش نقدینگی به دلیل چاپ اسکناس و تورم را در پی دارد.
تعریف درآمد سرانه
برای به دست آوردن درآمد سرانه باید ابتدا تولید ناخالص داخلی را محاسبه کنیم. درآمد سرانه حاصل تقسیم تولید ناخالص داخلی بر تعداد جمعیت کشور است. درآمد سرانه، معیار مناسبی برای بررسی و مقایسه کشورها در خصوص سطح رفاه زندگی نیست. چون ممکن است درآمد سرانه در یک کشور بیشتر از کشور دیگر باشد اما وضعیت قیمت‌ها و خدمات، آن کشور را در رتبه پایین‌تری در جدول کیفیت زندگی قرار دهد. به همین خاطر شاخص دیگری با نام شاخص قدرت خرید به وجود آمده است. شاخصی که برای بیان کیفیت زندگی، مناسبت‌تر به نظر می‌رسد. برای محاسبه این شاخص باید قیمت یک کالای مشابه و همچنین رابطه بین نرخ ارز بین دو کشور را در نظر بگیریم و سپس مقایسه کنیم. در هر صورت، درآمد سرانه هم شاخص مهمی است که به طور سالانه توسط مراکز داخلی و خارجی محاسبه و منتشر می‌شود. به عنوان مثال، بر اساس تولید ناخالص داخلی ایران یعنی عدد ۱۹۱ میلیارد دلار، درآمد سرانه ایرانیان چیزی حدود ۲۲۰۰ دلار است. لازم به ذکر است که در رتبه نخست این طبقه‌بندی، کشور سوییس با درآمد سرانه ۸۰ هزار دلار قرار دارد.
سخن آخر
شاخص‌های اقتصادی می‌توانند بازگو کننده سلامت اقتصاد یک کشور باشند. شاخص‌هایی که اغلب در ارتباط تنگاتنگی با هم قرار دارند و محاسبه آن‌ها زنجیروار است. درآمد ملی و درآمد سرانه از آن دسته شاخص‌های اقتصادی هستند که از منبعی تقریبا واحد محاسبه می‌شوند. البته محاسبه این دو شاخص به تنهایی نمی‌تواند تصویر واضحی از کلیت اقتصاد یک کشور را به نمایش بگذارد. اما اطلاع از آن می‌تواند هم برای سیاست‌گذاران و هم سرمایه‌گذاران مفید باشد. سرمایه‌گذاران باید با شناخت دقیق وضعیت اقتصادی کشور و همچنین پیش‌بینی آینده بازارهای مالی، بهترین تصمیم را برای هزینه سرمایه خود بگیرند. بازارهای مالی نیز مانند شاخص‌های اقتصادی ارتباط نزدیکی با هم دارند. بازار بورس، بازار سکه و ارز، بازار مسکن و بازار خودرو همواره می‌توانند روی یکدیگر تاثیر بگذارند.
با عرض سلام
مثل همیشه عالی و توضیحات بصورت جامع و کامل
سلام ممنون از اموزش تون خوب بود خصوصا که علاوه بر توضیحات بصورت ویدیو و صوت نیز ضمیمه بود .
موفق باشید
سلام ممنون دست تون درد نکنه خیلی عالی بود اگر یک نمودار آماری هم اعلام می کردید خیلی عالی بود
سلام دوست عزیز، پیشنهاد شما ارجاع داده شد و پس از بررسی بر اساس اولویت اقدام صورت می‌گیرد.