بازارکارا، بازاری است که در آن اطلاعات یک سهم یا یک کالا با سرعت بالا منتشر می‌شود و با همان سرعت بر قیمت سهام تأثیر می‌گذارد؛ این اطلاعات سبب می‌شود که قیمت‌ها خود را تعدیل کنند. در بازار کارا تمامی اطلاعات در قیمت‌ها منعکس می‌شود و این اطمینان را به سرمایه‌گذاران می‌دهد که همه آن‌ها اطلاعات مشابهی در مورد قیمت‌ها در اختیار دارند. در ادامه ویژگی‌های بازار کارا بیشتر مورد بررسی قرار می‌گیرد.
منظور از بازار کارا چیست؟
بازار کارا، راهنمای سرمایه‌گذاران و بازتاب‌دهنده آن اطلاعاتی است که در بازار موجود است. می‌دانیم که برای تعیین ارزش سرمایه‌گذاری، بهترین شاخص قیمت سهام است. در بازار کارا سرمایه‌گذار هنگام تصمیم‌گیری برای خرید و فروش، تمامی اطلاعات لازم را در قیمت سهام می‌بیند. برخی از اقتصاددانان این بازار را چنین توصیف می‌کنند: «بازاری که در آن همواره قیمت‌ها همه اطلاعات در دسترس را به طور کامل منعکس می‌کنند.» اما عده‌ای دیگر از اقتصاددانان عقیده دارند که قیمت سهام همواره از رفتار سودجویانه سرمایه‌گذاران تأثیر می‌گیرد و نه از اطلاعات موجود در بازار. این افراد علیه فرضیه کارا استدلال‌های زیادی را مطرح می‌کنند. یکی از این استدلال‌ها «اثر ژانویه» است. اثر ژانویه می‌گوید: همیشه در ماه اول هر سال سود بیشتری نصیب سرمایه‌گذاران می‌شود. این استدلال‌ها بیان‌گر این مطلب هستند که در بازار الگوهای قابل پیش‌بینی برای تعیین قیمت سهام وجود دارد.
در واقع می‌توان گفت صرفا اطلاعات بازارهای مالی، عامل تعیین‌کننده قیمت سهام نیستند، بلکه اطلاع از عوامل سیاسی و اجتماعی و همچنین نوع قضاوت و رفتار سرمایه‌گذاران نسبت به اطلاعات نیز، در قیمت سهام تأثیرگذار است.
انواع بازارها بر اساس میزان دسترسی به اطلاعات
اگر انواع اطلاعات را مبنای تقسیم‌بندی بازار بدانیم؛ بازارها به سه دسته تقسیم می‌شوند:
بازاری با کارایی ضعیف (اطلاعات مربوط به گذشته):
در این نوع بازار همه از روند قیمت سهام در گذشته اطلاع دارند و چون داده‌های مشابهی در اختیار همه است؛ نمی‌توان از اطلاعات یا روند گذشته قیمت سهام برای انتخاب سهامی با بازدهی بالاتر در آینده استفاده کرد.
بازاری با کارایی نسبتا قوی (اطلاعات در دسترس عموم):
شکل نیمه قوی فرضیه بازار کارا بیان می‌کند که قیمت سهام شرکتی، تمامی اطلاعات عمومی درباره چشم‌انداز آینده آن شرکت را منعکس می‌کند. اطلاعات عمومی شرکت شامل گزارش‌های سالانه و داده‌های مشاوره سرمایه‌گذاری است. در این نوع بازار داده‌های مربوط به گذشته و نه حتی اطلاعات عمومی قیمت سهم، هیچ مزیت و برتری در انتخاب بازارها نه اطلاعات سرمایه‌گذاری به حساب نمی‌آید و تنها به دلیل این که اطلاعات در دسترس بازار، فورا در قیمت جاری سهام منعکس می‌شود، می‌توان شاهد یک کارایی نسبتا قوی بود.
بازاری با کارایی قوی ( تمام اطلاعات خصوصی و عمومی):
بر اساس این فرضیه، اگر قیمت‌ها منعکس‌کننده تمامی اطلاعات عمومی و خصوصی و محرمانه سهام باشند، بازاری با کارایی قوی داریم. در بازاری با کارایی قوی هیچ‌کس نمی‌تواند به دلیل داشتن اطلاعات خاص و خرید و فروش بر اساس این اطلاعات، باعث تعدیل قیمت سهم شود زیرا قیمت سهام شرکت به طور کامل تمامی اطلاعات خاص را منعکس می‌کند.
انواع کارایی در بازارهای مالی چیست؟
می‌دانیم که هدف اصلی بورس اوراق بهادار جذب و هدایت نقدینگی‌های سرگردان در اقتصاد کشور است؛ نقدینگی‌هایی که به صورت پراکنده و بی‌هدف سرمایه‌گذاری می‌شوند. برای تحقق این هدف باید بازارهای مالی کارا باشند. در ادامه انواع کارایی در بازارهای مالی را بررسی می‌کنیم.
کارایی تخصیصی (تخصیص بهینه سرمایه‌ها):
هرگاه منابع موجود به کارآمدترین و سودآورترین پروژه‌های سرمایه‌گذاری اختصاص یابد، شاهد کارایی تخصیصی هستم. در این حالت، منابع و سرمایه‌ها به بهترین حالت و به شکل بهینه و مطلوب بهره‌برداری می‌شوند.
کارایی عملیاتی (افزایش سرعت نقدشوندگی):
هرگاه سرعت معاملات و مبادلات در بازار بالا باشد با کارایی عملیاتی روبه‌رو هستیم. در این نوع کارایی انجام معاملات با پایین‌ترین سطح هزینه صورت می‌گیرد و همین ویژگی منجر به افزایش سرعت نقدشوندگی دارایی‌ها می‌شود. برای آشنا شدن با میزان اهمیت این موضوع، می‌توانید مقاله «ریسک نقدشوندگی چیست؟» را مطالعه بفرمایید.
کارایی اطلاعاتی (تعیین عادلانه قیمت اوراق بهادار):
هرگاه اطلاعات کافی در بازار وجود داشته باشد و این اطلاعات به سرعت بر قیمت تأثیر گذارد، در واقع با بازاری کارا از لحاظ اطلاعاتی طرف هستیم و به تعبیری بازار کارایی اطلاعاتی دارد. در چنین حالتی بازار نسبت به اطلاعات جدید حساس است و متناسب با اطلاعات جدیدی که در دسترس مردم قرار می‌گیرد، قیمت‌ها تغییر می‌کنند.
نکات مهم درباره بازار کارا و ویژگی‌های آن
در مورد ویژگی‌های بازار کارا، موارد زیر را در نظر بگیرید:
- حضور تعداد بسیار شرکت‌کننده در بازار یکی از شرایط اصلی بازار کارا است. بازار کارا، بازاری رقابتی است. مواردی از قبيل تعداد فراوان و کافى عرضه‌کننده و تقاضاکننده و آزاد بودن ورود و خروج به بازار براى همگان از اصول اولیه بازارهای رقابتی است.
- در بازار کارا، سرعت انتقال اطلاعات حرف اول را می‌زند؛ اطلاعات بايد به سرعت، فوريت و با حداقل هزينه به اطلاع سرمایه‌گذاران برسد.
- اطمینان خاطر و احساس امنیت سرمایه‌گذاران از خریدی که انجام می‌دهند، در این بازار بسیار مهم است. افرادی که در اين بازار خريد و فروش مى‌کنند بايد مطمئن باشند که آن چه بابت اوراق بهادار خود دريافت يا پرداخت مى‌کنند، نزدیک به ارزش ذاتى آن است و قیمت عادلانه‌اى پرداخت یا دريافت مى‌کنند.
- معاملات بازار کارا باید با هزینه‌های کم انجام شود، گران بودن معامله در بازار کارا جزئی از نواقص این بازار به حساب می‌آید. هزينه‌ها باید بسيار کم و به وضعيت بدون خرج بودن نزديک باشد.
- در این بازار هيچ کدام از سرمایه‌گذاران نباید آن‌چنان قدرتی داشته باشند که بتواند بازار را تحت نفوذ و اختیار خود قرار دهند.
- وجود افراد مطلع که با دانش و اطلاعات خود در این بازار فعالیت می‌کنند، می‌تواند باعث کارایی بیشتر و نتايج بهتری برای بازار باشد.
- همان‌طور که گفته شد، در بازار کارا تعديل قيمت‌ها به سرعت انجام می‌پذیرد. افراد زيادى حضور دارند که اطلاعات را دريافت و ارزيابى می‌کنند، ارزش آن را سریعا به دست می‌آورند و با فوريت اقدام به خريد و فروش مى‌کنند. بازار کارا حافظه ندارد و از قيمت‌هاى ديروز در مورد قیمت فردا نمى‌توان نتیجه‌ای گرفت اما داشتن دانش و تجربه برای معامله در این بازار لازم و ضروری است.
- بازار کارا، بازاری است که در معرض ترافيکى دوطرفه از اطلاعات قرار دارد. به معنی دیگر، این بازار باید در هر مقطعی از زمان هم خریدار و هم فروشنده داشته باشد. مشکلی که در بازار بورس ایران وجود دارد این است که در مقطعى همه برای خرید صف مى‌بندند و در مقطعی دیگر همه برای فروش در صف هستند. این تصمیمات احساسی و دنباله‌رو بودن سبب شده است که کارایی این بازار زیر سوال برود و استقلال رأى و استقلال ارزيابى در آن وجود نداشته باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، مقاله «رفتار قبیله ای و گله ای در بورس چیست؟» را مطالعه بفرمایید.
- بازار کاراى سرمايه، بازارى پيچيده و گسترده است و در آن ابزارهاى پيچيده مالى وجود دارد که هر یک نقش خاصی را ایفا می‌کنند. به عنوان مثال، اوراق اختيار معامله و نقش خاصی که اين اوراق در بازار به عهده دارند، سبب می‌شود که بازار کاراتر باشد و تعادل مناسب‌ترى بين عرضه و تقاضا وجود داشته باشد.
- در بازار کارا قیمت‌ها، منعکس‌کننده و نشان دهنده اطلاعات موجود هستند. در نتیجه صاحبان و مدیران شرکت نباید تصور کنند که زرنگ‌تر از بازار هستند و می‌توانند با ارائه نادرست اطلاعات حسابداری، بر بازار اثر بگذارند و باعث انحراف شوند. همچنین برای داشتن بازاری کارا، شرکت‌ها وظیفه دارند تمامی اطلاعات مهم را در دسترس همه سرمایه‌گذاران قرار دهند.
سخن آخر
نکته آخری که باید به آن توجه کرد این است که سرمایه‌گذاری در بازار کارا به شما سود غیر عادی نمی‌دهد. تنها با خرید سهام‌هایی با ریسک بالا ممکن است بتوانید به سود بالا و ناگهانی دست پیدا کنید اما بر طبق فرضیه بازار کارا، قیمت سهام باید همیشه مساوی با ارزش واقعی آن باشد.
با تشکر، مفید بود
من ازشمابی نهایت سپاسگذارم، لطفاکمکم کنیدامتیازاتم بالاتربرودتامن بتونم به سطح بالاتروبه قله برسم من عضوکارگزاری آگاه هستم، من عاشق کارگزاری وباشگاه آگاه هستم.
سلام دوست عزیز
می توانید با لاگین روزانه (دریافت کوپن قرعه کشی) و شرکت در مسابقات همچنین انجام معاملات (از طریق سامانه معاملاتی آنلاین ) امیتازات و سطح خود را افزایش دهید.با تشکر از همراهی شما.
برای داشتن بازاری کارا شرکت باید انسجام و همبستگی اطلاعاتی ماسبی با سرمایه گذاران داشته باشه که حقیقی ها عامل اصلی رشد بازار هستن
سرعت معاملات و مبادلات در بازار بالا باشد با کارایی عملیاتی روبه‌رو هستیم. در این نوع کارایی انجام معاملات با پایین‌ترین سطح هزینه صورت می‌گیرد و همین ویژگی منجر به افزایش سرعت نقدشوندگی دارایی‌ها می‌شود
برای داشتن بازاری کارا، شرکت‌ها وظیفه دارند تمامی اطلاعات مهم را در دسترس همه سرمایه‌گذاران قرار دهند.