پولبک (Pullback) چیست؟

کلمه پولبک (Pullback) در لغت به معنای بازگشت و عقب کشیدن و مترداف کلمه hook به معنی قلاب است. به همین دلیل در نمودارها نیز به شکل قلاب نمایان می‌شود. معنای دیگری که برای این کلمه می‌توان در نظر گرفت خداحافظی است. چراکه در این حالت، روند بعد از شکست سطح حمایتی یا مقاومتی معتبر خود، سعی می‌کند یک بار دیگر به آن سطح شکسته شده بازگردد. با شکسته شدن این خطوط و نقض آن‌ها، از اهمیت آن‌ها کاسته نشده؛ بلکه تغییر وضعیت می‌دهند و از مقاومت به حمایت و برعکس تبدیل می‌شوند.

معمولاً بعد از شکست خطوط حمایتی و مقاومتی، در ۶۰ درصد مواقع بازار متمایل به بازگشت مجدد به سمت حمایت و مقاومتی که شکسته شده دارد. تقریباً در ۷۰ درصد مواقع شکست‌هایی که با حجم بسیار بالا نسبت به میانگین ۳۰ روزه رخ می‌دهند، تمایل به پولبک پیدا می‌کنند؛ لذا این تفکر که الزاماً بعد از هر شکست معتبر، باید نیاز به پولبک باشد، درست نیست. این نکته را در نظر داشته باشید که پولبک حتماً نباید بازگشت دقیق به سطح شکسته شده باشد، بلکه نفوذ موقت به محدوده سطح شکسته شده هم پولبک به‌حساب می‌آید.

ویدئو آشنایی و بررسی پولبک (Pullback) 

بررسی انواع پولبک از لحاظ نوع تشکیل

سه نوع کلی پولبک وجود دارد که عبارت است از:

پولبک عادی  (Normal Pullback)

پولبک نوع عادی، همان حالتی است که اکثر اوقات قابل‌ مشاهده است. به زبان ساده در این نوع پولبک، قیمت به سطح مقاومت یا حمایت خود برخورد می‌کند و مجددا به حرکت در جهت پیشین خود ادامه می‌دهد.

پولبک خارجی  (Outside Pullbak)

در این حالت از پولبک، همان‌طور که در تصویر نیز مشاهده می‌کنید، قیمت سهم بعد از شکستن یک سطح به طور کامل به سطح مذکور بر نمی‌گردد و مسیر اصلی خود را در پیش می‌گیرد و به حرکت ادامه می‌دهد. این نوع پولبک نشان‌دهنده بالا بودن تقاضا برای سهم در حالت‌های صعودی (و برعکس فشار فروش بالا در حالت‌های نزولی) است. در صورت مشاهده این نوع پولبک احتمال افزایش قدرت حرکت قیمت در جهت عکس آن، پولبک بالا است.

پولبک داخلی  (Inside Pullback)

از آنجایی ‌که این نوع پولبک می‌تواند نشان‌دهنده سردرگمی معامله‌گر در پیش‌بینی جهت ادامه حرکت باشد، ریسک زیادی به همراه دارد. به ‌عنوان ‌مثال در نمودار پایین می‌بینید که قیمت مقاومت را رد کرده و سپس به سمت پایین آمده و مجدد رشد کرده است. اگر قدرت تصمیم خریداران قاطعانه‌تر بود، این اتفاق نمی‌افتاد و قیمت سهم بعد از برخورد مجدد به سطح شکسته شده رشد خود را ادامه می‌داد.

انواع پولبک از لحاظ سطح شکسته‌شده

همان‌طور که در تعریف اشاره کردیم، پولبک بازگشت قیمت به یک سطح حمایتی یا مقاومتی بعد از شکسته شدن آن است. چنین سطحی می‌تواند انواع مختلقی داشته باشد.

۱- سطوح استاتیک افقی:

این سطح حمایتی یا مقاومتی ممکن است یک سطح استاتیک افقی باشد که قیمت، یک یا چند بار در گذشته با برخورد به آن واکنش برگشتی نشان داده است و اکنون با عبور از آن، پولبک تشکیل می‌دهد.

۲- خطوط روند:

در روندهای صعودی و نزولی که خط روند قابل رسم باشد نیز پولبک می‌تواند بعد از عبور قیمت از خط روند با بازگشت به آن تشکیل شود.

۳- میانگین متحرک:

میانگین‌های متحرک که یکی از پرکاربردترین ابزارهای تحلیل تکنیکال در بازارهای مالی هستند، در بسیاری از روش‌ها به عنوان سطوح حمایتی و مقاومتی شناخته می‌شوند. در بسیاری از موارد دیده می‌شود که قیمت بعد از عبور از یک میانگین متحرک به آن، پولبک می‌زند. میانگین متحرک مورد استفاده با توجه به نماد مورد معامله، استراتژی معاملاتی و تایم فریم نمودار ممکن است متفاوت باشد.

بیشتر بخوانید: کندل چکش و چکش معکوس چیست؟

بررسی پولبک در تغییر جهت روندهای صعودی و نزولی

فرض کنید سهم در یک روند صعودی قرار دارد و هر بار سقف‌ها و کف‌های بالاتری می‌سازد. در یک بازه زمانی که سهم به محدوده خط روند خود نزدیک می‌شود، این محدوده را می‌شکند و دوباره به خط روند نزدیک می‌شود. اکثر اوقات سهم، موفق به عبور از خط روند قبلی خود نمی‌شود و پس از برخورد به خط روند صعودی شکسته شده، وارد روند نزولی می‌شود. نمونه این نوع پولبک در نمودار زیر قابل ‌مشاهده است.

در تعریف دیگری از پولبک در روند نزولی هم شاهد عکس همین اتفاق هستیم. یعنی در روند نزولی که هر بار شاهد سقف‌ها و کف‌های پایین‌تر هستیم، قیمت موفق به شکست خط روند نزولی می‌شود. پس از شکست خط روند نزولی، قیمت دوباره به سطح شکسته شده نزدیک می‌شود و با تغییر جهت وارد مسیر صعودی ‌می‌شود.

نکته آخر این که در هر یک از حالت‌های ذکرشده، پس از تکمیل پولبک شاهد ثبات در یک محدوده قیمتی و سپس ادامه مسیر در جهت عکس آن پولبک هستیم.

بیشتر بخوانید: آموزش اندیکاتور rsi

پولبک‌های مناسب کدامند؟

بهترین نوع پولبک حالتی است که ضعیف و کند انجام شود. اصطلاحاً به این حرکات، فشردگی یا Compression  گفته می‌شود. در این حالت یک سطح با یک یا چند کندل قدرتمند شکسته می‌شود. اگر پولبکی که این سطح انجام می‌شود شامل چندین کندل کوچک، کم حجم و نزدیک به هم باشد، نشان دهنده تثبیت قیمت بعد از شکستن یک سطح حمایتی یا مقاومتی است که احتمال ادامه روند را افزایش می‌دهد و می‌تواند سیگنال مناسبی برای یک موقعیت معاملاتی باشد.

تفاوت پولبک و اصلاح قیمت چیست؟

پولبک و اصلاح قیمت هر دو به معنی تغییر موقت در جهت حرکت قیمت هستند اما این نکته را در نظر داشته باشید که بین این دو مفهوم یک تفاوت مهم وجود دارد.  تفاوت قابل ذکر این است که پولبک‌ها واکنش قیمت به شکسته شدن یک سطح حمایتی یا مقاومتی است و معمولا در بازه قیمتی کوچک و بازه زمانی کوتاه‌تری در مقایسه با اصلاح‌های قیمتی اتفاق می‌افتند.

آیا پولبک نشانه شروع یک روند جدید است؟

عده‌ای از سرمایه گذاران اعتقاد دارند که بعد از تشکیل پولبک در نمودار قیمت سهم، شاهد ادامه روند در جهت پیشین آن خواهیم بود اما این دیدگاه همواره درست نیست. بولکوفسکی اعتقاد دارد که حدود ۵۰ درصد از روندها بعد از تکمیل پولبک، جهت قبلی خود را ادامه می‌دهند. در حالی که ۵۰ درصد دیگر روندها بعد از تکمیل پولبک دوباره به سطح شکسته شده نفوذ می‌کنند، روند قبلی خود را از دست می‌دهند و در جهت عکس حرکت می‌کنند. هرچند با توجه به تعریف مورد استفاده برای شناسایی پولبک‌ها ممکن است اعدادی متفاوت از ۵۰ درصد برای این نظریه به دست آید اما نکته مهم‌تر این است که اساسا تشکیل پولبک به معنای ادامه روند نیست و بهتر است از آن برای شناسایی نقاط ورود استفاده شود و نه جهت آن.

سخن آخر

به‌طورکلی زمانی که یک سطح شکسته می‌شود، معمولاً بعد از آن شاهد یک حرکت برگشتی به آن سطح خواهیم بود که به این حرکت «پولبک» گفته می‌شود. پولبک زمانی دارای اعتبار بیشتری است که محدوده حمایت و مقاومت شکسته شده با یک حجم بالا شکسته شود و معمولاً باید دو الی سه برابر میانگین یک هفته گذشته باشد. حال فرض کنید اگر محدوده حمایتی یا مقاومتی پرقدرت شکسته شود و در چند روز پس از آن شاهد این باشیم که قیمت پایانی روز جاری کمتر از روز قبل باشد. در این صورت احتمال پولبک پایین است؛ چراکه احتمال فروش قوی در بازار و همچنین نبود تقاضای کافی در سهم وجود دارد. اکثر سرمایه گذاران فکر می‌کنند که پولبک حتماً باید بازگشتی به نقطه شکست باشد، در صورتی که در بازار کمتر شاهد این موضوع هستیم و عمدتاً پولبک به محدوده شکست تکمیل نمی‌گردد. بولکوفسکی عقیده دارد که روندها معمولاً شش روز بعد از شکست، مرحله اول پولبک را به اتمام می‌رسانند و مرحله دوم پولبک نیز طی یازده روز به پایان می‌رسد. البته این نکته را باید مدنظر قرار داد که اگر یک محدوده با حجم قوی شکسته شود و پس از آن در پولبک شاهد یک حرکت ضعیف و کم‌حجم باشیم می‌توان آن را معتبر دانست. یکی از نکاتی که حتماً باید در پولبک ها موردتوجه قرار داد نوع معاملات حقوقی‌های بازار است.

مطالب مرتبط

گزارش‌های میان دوره ای چیست و چه تاثیری بر قیمت سهام دارد؟ اوراق مشارکت چیست؟ نحوه خرید اوراق مشارکت بازار سرمایه یا بازارهای مالی چیست؟